Vliegtuigcrash Vijfhuizen, 21 juli 1944: verschil tussen versies
| (15 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | {{Infobox gebeurtenis | |
| + | | naam = Vliegtuigcrash Vijfhuizen, 21 juli 1944 | ||
| + | | afbeelding = | ||
| + | | onderschrift = | ||
| + | | soortgebeurtenis = Vliegtuigcrash | ||
| + | | datum = 21-07-1944 | ||
| + | | begindatum = | ||
| + | | einddatum = | ||
| + | | plaats = Tilburg | ||
| + | | straat = Vijfhuizen | ||
| + | | slachtoffers = | ||
| + | | doden = 5 | ||
| + | | gewonden = | ||
| + | }} | ||
| − | + | ==Achtergrond, 21 juli 1944== | |
| − | + | In de vroege ochtend van vrijdag 21 juli wordt een Britse bommenwerper op de terugweg na een missie in Duitsland tweemaal door Duitse jagers beschoten. Het toestel stort brandend neer in de buurtschap Vijfhuizen in het uiterste noordoosten van Tilburg, tegen de grens met Udenhout. Vijf bemanningsleden komen om het leven, twee worden krijgsgevangen gemaakt. Ongeveer om dezelfde tijd stort een Britse bommenwerper neer aan de [[Vliegtuigcrash Haansche Hoef, 21 juli 1944|Haansche Hoef]] in het uiterste noordwesten van Tilburg. | |
| − | |||
| − | + | ==Aanval op Meerbeck== | |
| − | + | Met de succesvol verlopen operatie 'Overlord', de landing in Normandië ('D-day') op 6 juni 1944, begint de geallieerde opmars vanuit het zuiden. De kansen op een overwinning stijgen en de bombardmenten op strategische doelen in Duitsland gaan in alle hevigheid door.<br/>De nacht van 20 op 21 juli 1944 behoort met die van 24 op 25 mei 1944 tot de drukste nachten van de Tilburgse luchtbeschermingsdienst. Doelwit op deze warme en heldere zomernacht zijn ditmaal de installaties van Rheinpreußen in Meerbeck (Moers) in het Ruhrgebied waar synthetische brandstoffen geproduceerd worden. Vanuit verschillende Britse bases vertrekken in totaal 149 Lancasters en 11 Mosquito’s. Tussen half een en half drie ’s nachts worden in Tilburg veel overtrekkende vliegtuigen waargenomen. Eerst vliegend van west naar oost en vervolgens weer van oost naar west, terug naar Engeland. De Duitse afweer weet die nacht in totaal twintig Lancasters neer te halen. Op grond van metingen door de drie uitkijkposten van de Tilburgse Luchtbeschermingsdienst<ref>Paleis-Raadhuis (blauw), Goirke (rood) en Korvel (wit).</ref> wordt geconcludeerd dat er acht toestellen neergestort moeten zijn in Tilburg en omgeving.<ref>01:17, richting zuiden, achter Goirle (België); 01:35, richting Udenhout, ver weg; 01:40, richting oost, Udenhout-Oisterwijk, ver weg; 01:43, richting noord-west, Dongen; 01:43, richting oost, Udenhout, ver weg; 01:45, richting Dongen-'s Gravenmoer, ver weg; 01:45, richting noord-noordoost, Loon op Zand-Udenhout, ver weg; 02:00, richting noord-noordoost, Loon op Zand-Udenhout, ver weg.<br/>Van deze crashes zijn er '''zes''' met zekerheid gedocumenteerd: 01:40 Boxtel; 01:41 Tilburg (Haansche Hoef); 01:45 Boxtel; 01:45 Tilburg (Vijfhuizen); 01:45 Wijk en Aalburg; 01:51 Den Hout (Oosterhout).</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ( | + | ==Neergestort aan de Vijfhuizen== |
| + | Om 23:30 in de avond van donderdag 20 mei 1944 vertrekt vanaf de RAF-basis Mepal in Cambridgeshire een bommenwerper van No. 75 (NZ) Squadron RAF met bestemming Meerbeck. De Nieuw-Zeelander Henry John Burtt is de piloot van het toestel, een Avro Lancaster Mk III met registratienummer ND752 en call sign AA-O. Op de terugweg wordt het toestel kort na elkaar tweemaal beschoten; om 01:37 door een Messerschmitt Bf 110 G-4 van de Belgische vliegbasis Sint Truiden en om 01:43 door een Junkers Ju 88G uit Düsseldorf. Het toestel explodeert en komt brandend neer op een perceel landbouwgrond in de buurtschap Vijfhuizen, nabij de grens met Udenhout. Op grond van de peilingen, die drie evenwijdige lijnen te zien geven, vermoedt men dat het toestel ver buiten Tilburgs grondgebied terecht is gekomen. Pas twee dagen later worden aan het eind van de middag (delen van) het toestel en de stoffelijke resten van de omgekomen bemanningsleden gevonden. "Hoofdwachtm. Paas deelde mede, dat er een vliegtuig ligt met lijken van piloten, die reeds in staat van ontbinding verkeeren, in de Quirijnstokschestr., richting van de spoorlijn Udenhout." De Ortskommandantur<ref>Plaatselijk hoofdkwartier van de Wehrmacht.</ref> is echter al op de hoogte van de crash en verzoekt de Luchtbeschermingsdienst de lichamen te bergen en te begraven, samen met de slachtoffers van de crash aan de Haansche Hoef. Dat het vliegtuig in de lucht geëxplodeerd moet zijn en vervolgens – verspreid over een groot oppervlak – in een aantal (brandende) brokstukken neerkomt, verklaart waarom de drie peilmetingen niet in één punt samenkomen. | ||
| + | ==Betrokkenen== | ||
| + | Omgekomen bemanningsleden | ||
| + | * [[Burtt, Henry John|Henry John Burtt]] (Flying Office, RNZAF,<ref>Royal New Zealand Air Force</ref> 31 jaar) piloot | ||
| + | * [[Cornish, Vernon Charles|Vernon Charles Cornish]] (Sergeant, RAF, 20 jaar) boordwerktuigkundige | ||
| + | * [[Gillan, Gottfred Lyall|Gottfred Lyall Gillan]] (Warrant Officer, RNZAF, 31 jaar) radiotelegrafist | ||
| + | * [[Carter, Walter Frederick|Walter Frederick Carter]] (Sergeant, RAF, 21 jaar) boordschutter | ||
| + | * [[Levy, George Arthur|George Arthur Levy]] (Sergeant, RAF) boordschutter | ||
| + | Overlevenden | ||
| + | * Vivian Connell (Flight Sergeant, RAAF,<ref>Royal Australian Air Force</ref> 25 jaar) navigator | ||
| + | * H J M Coedy (Warrant Officer I, RCAF<ref>Royal Canadian Air Force</ref>) bommenrichter | ||
| − | + | ==Bronnen== | |
| − | + | Regionaal Archief Tilburg | |
| − | * [ | + | * [https://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoek-in-archieven/?/details/NL-TbRAT-30/keywords/30/withscans/0/start/0/limit/10/flimit/5 Archief 30, ''Luchtbeschermingsdienst van de Gemeente Tilburg, 1936-1946''], invnrs. 152 (dagrapporten), 217 (dienstjournaals) en 234 (luchtaanvallen en bominslagen). |
| − | + | * [https://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoek-in-archieven/?/details/NL-TbRAT-1074/keywords/1074/withscans/0/start/0/limit/10/flimit/5 Archief 1074, ''Collectie documentatie luchtoorlog Tilburg, 1941-1945''], invnr. 3, 1944-21 juli: Tb-Udenhout. | |
| − | |||
| − | * [ | ||
| − | |||
| − | + | Kranten Regionaal Archief Tilburg | |
| − | + | * [https://kranten.regionaalarchieftilburg.nl/issue/DTK/1989-10-26/edition/null/page/5?query= Artikel Gerrit Kobes, "Vredehof" aan de Gilzerbaan deel VI], ''De Tilburgse Koerier'', 26 oktober 1989, p. 23. | |
| − | [[Categorie: | + | ==Literatuur== |
| + | |||
| + | ==Externe links== | ||
| + | * [https://verliesregister.studiegroepluchtoorlog.nl/ahome/lossregister/results?aircraft=&sglo=T3883&date=&location=&pn=&unit=&name=&cemetery=&airforceP=&target=&province=&airfield= Verliesregister Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945] | ||
| + | * [https://aviation-safety.net/wikibase/50278 Aviation Safety Network] | ||
| + | * [https://www.rafcommands.com/database/serials/details.php?uniq=LL859 RAFCommand's Aircraft Losses Database] | ||
| + | * [https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/geallieerde-bommenwerpers-1940-1945 Geallieerde-bommenwerpers 1940-1945] | ||
| + | * [https://losses.internationalbcc.co.uk IBCC Losses Database] | ||
| + | * [https://www.rafcommands.com/database/pows/index.php RAF and Commonwealth Air Forces Prisoners of War] | ||
| + | * [https://www.cwgc.org/find-records/find-war-dead/search-results/?CemeteryExact=true&Cemetery=TILBURG+(GILZERBAAN)+GENERAL+CEMETERY&Page=1 Oorlogsgraven Gilzerbaan] | ||
| + | * [https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/ukgwa/20070706054449/http://www.raf.mod.uk/bombercommand/jul44.html National Archives Bomber Command juli 1944] | ||
| + | * [https://www.tadshistory.com/35-sergeant-air-gunner-f-w-carter Sergeant Carter] | ||
| + | |||
| + | ==Noten== | ||
| + | |||
| + | [[Categorie:Gebeurtenissen_WOII_Tilburg]] | ||
Huidige versie van 20 okt 2023 om 09:12
| Vliegtuigcrash Vijfhuizen, 21 juli 1944 | ||
| Afbeelding gewenst | ||
| Soort gebeurtenis | Vliegtuigcrash | |
| Datum | 21-07-1944 | |
| Plaats | Tilburg | |
| Straat | Vijfhuizen | |
| Doden | 5 | |
Inhoud
Achtergrond, 21 juli 1944
In de vroege ochtend van vrijdag 21 juli wordt een Britse bommenwerper op de terugweg na een missie in Duitsland tweemaal door Duitse jagers beschoten. Het toestel stort brandend neer in de buurtschap Vijfhuizen in het uiterste noordoosten van Tilburg, tegen de grens met Udenhout. Vijf bemanningsleden komen om het leven, twee worden krijgsgevangen gemaakt. Ongeveer om dezelfde tijd stort een Britse bommenwerper neer aan de Haansche Hoef in het uiterste noordwesten van Tilburg.
Aanval op Meerbeck
Met de succesvol verlopen operatie 'Overlord', de landing in Normandië ('D-day') op 6 juni 1944, begint de geallieerde opmars vanuit het zuiden. De kansen op een overwinning stijgen en de bombardmenten op strategische doelen in Duitsland gaan in alle hevigheid door.
De nacht van 20 op 21 juli 1944 behoort met die van 24 op 25 mei 1944 tot de drukste nachten van de Tilburgse luchtbeschermingsdienst. Doelwit op deze warme en heldere zomernacht zijn ditmaal de installaties van Rheinpreußen in Meerbeck (Moers) in het Ruhrgebied waar synthetische brandstoffen geproduceerd worden. Vanuit verschillende Britse bases vertrekken in totaal 149 Lancasters en 11 Mosquito’s. Tussen half een en half drie ’s nachts worden in Tilburg veel overtrekkende vliegtuigen waargenomen. Eerst vliegend van west naar oost en vervolgens weer van oost naar west, terug naar Engeland. De Duitse afweer weet die nacht in totaal twintig Lancasters neer te halen. Op grond van metingen door de drie uitkijkposten van de Tilburgse Luchtbeschermingsdienst[1] wordt geconcludeerd dat er acht toestellen neergestort moeten zijn in Tilburg en omgeving.[2]
Neergestort aan de Vijfhuizen
Om 23:30 in de avond van donderdag 20 mei 1944 vertrekt vanaf de RAF-basis Mepal in Cambridgeshire een bommenwerper van No. 75 (NZ) Squadron RAF met bestemming Meerbeck. De Nieuw-Zeelander Henry John Burtt is de piloot van het toestel, een Avro Lancaster Mk III met registratienummer ND752 en call sign AA-O. Op de terugweg wordt het toestel kort na elkaar tweemaal beschoten; om 01:37 door een Messerschmitt Bf 110 G-4 van de Belgische vliegbasis Sint Truiden en om 01:43 door een Junkers Ju 88G uit Düsseldorf. Het toestel explodeert en komt brandend neer op een perceel landbouwgrond in de buurtschap Vijfhuizen, nabij de grens met Udenhout. Op grond van de peilingen, die drie evenwijdige lijnen te zien geven, vermoedt men dat het toestel ver buiten Tilburgs grondgebied terecht is gekomen. Pas twee dagen later worden aan het eind van de middag (delen van) het toestel en de stoffelijke resten van de omgekomen bemanningsleden gevonden. "Hoofdwachtm. Paas deelde mede, dat er een vliegtuig ligt met lijken van piloten, die reeds in staat van ontbinding verkeeren, in de Quirijnstokschestr., richting van de spoorlijn Udenhout." De Ortskommandantur[3] is echter al op de hoogte van de crash en verzoekt de Luchtbeschermingsdienst de lichamen te bergen en te begraven, samen met de slachtoffers van de crash aan de Haansche Hoef. Dat het vliegtuig in de lucht geëxplodeerd moet zijn en vervolgens – verspreid over een groot oppervlak – in een aantal (brandende) brokstukken neerkomt, verklaart waarom de drie peilmetingen niet in één punt samenkomen.
Betrokkenen
Omgekomen bemanningsleden
- Henry John Burtt (Flying Office, RNZAF,[4] 31 jaar) piloot
- Vernon Charles Cornish (Sergeant, RAF, 20 jaar) boordwerktuigkundige
- Gottfred Lyall Gillan (Warrant Officer, RNZAF, 31 jaar) radiotelegrafist
- Walter Frederick Carter (Sergeant, RAF, 21 jaar) boordschutter
- George Arthur Levy (Sergeant, RAF) boordschutter
Overlevenden
- Vivian Connell (Flight Sergeant, RAAF,[5] 25 jaar) navigator
- H J M Coedy (Warrant Officer I, RCAF[6]) bommenrichter
Bronnen
Regionaal Archief Tilburg
- Archief 30, Luchtbeschermingsdienst van de Gemeente Tilburg, 1936-1946, invnrs. 152 (dagrapporten), 217 (dienstjournaals) en 234 (luchtaanvallen en bominslagen).
- Archief 1074, Collectie documentatie luchtoorlog Tilburg, 1941-1945, invnr. 3, 1944-21 juli: Tb-Udenhout.
Kranten Regionaal Archief Tilburg
- Artikel Gerrit Kobes, "Vredehof" aan de Gilzerbaan deel VI, De Tilburgse Koerier, 26 oktober 1989, p. 23.
Literatuur
Externe links
- Verliesregister Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945
- Aviation Safety Network
- RAFCommand's Aircraft Losses Database
- Geallieerde-bommenwerpers 1940-1945
- IBCC Losses Database
- RAF and Commonwealth Air Forces Prisoners of War
- Oorlogsgraven Gilzerbaan
- National Archives Bomber Command juli 1944
- Sergeant Carter
Noten
- ↑ Paleis-Raadhuis (blauw), Goirke (rood) en Korvel (wit).
- ↑ 01:17, richting zuiden, achter Goirle (België); 01:35, richting Udenhout, ver weg; 01:40, richting oost, Udenhout-Oisterwijk, ver weg; 01:43, richting noord-west, Dongen; 01:43, richting oost, Udenhout, ver weg; 01:45, richting Dongen-'s Gravenmoer, ver weg; 01:45, richting noord-noordoost, Loon op Zand-Udenhout, ver weg; 02:00, richting noord-noordoost, Loon op Zand-Udenhout, ver weg.
Van deze crashes zijn er zes met zekerheid gedocumenteerd: 01:40 Boxtel; 01:41 Tilburg (Haansche Hoef); 01:45 Boxtel; 01:45 Tilburg (Vijfhuizen); 01:45 Wijk en Aalburg; 01:51 Den Hout (Oosterhout). - ↑ Plaatselijk hoofdkwartier van de Wehrmacht.
- ↑ Royal New Zealand Air Force
- ↑ Royal Australian Air Force
- ↑ Royal Canadian Air Force