Weterings, Antonius Adrianus Cornelis
| Toon Weterings | ||
| ||
| Toon Weterings | ||
| Volledige namen | Antonius Adrianus Cornelis | |
| Geboortedatum | 25-06-1926 | |
| Geboorteplaats | Gilze | |
| Adres | Lange Wagenstraat 17 - toen A389 | |
| Woonplaats | Gilze | |
| Burgerlijke staat | ongehuwd | |
| Overlijdensdatum | 06-03-1948 | |
| Plaats van overlijden | Tjilamaja - op het eiland Java in Indonesie | |
| Bijzonderheden | omgekomen door een noodlottig ongeval | |
Kun je het levensverhaal van dit oorlogsslachtoffer aanvullen? Of heb je een foto gevonden die we kunnen digitaliseren? Op de hoofdpagina van portaal Gilze en Rijen zie je hoe te reageren. Wij nemen graag contact met je op!
Weterings, Antonius Adrianus Cornelis (geboren Gilze, 25-06-1926 – gestorven in Tjilamaja op Java, Indonesië), zoon van Adrianus Weterings (1893 – 1981) en Adriana Maria Botermans (1893 – 1970). Hij was als dienstplichtig militair bij de Koninklijke Landmacht uitgezonden naar Nederlands-Indië.
Achtergrond
Toon Weterings werd op 25 juni 1926 in Gilze geboren als zoon van Adrianus Weterings, wagenmaker en Adriana Maria Botermans, huisvrouw. Hij was het vijfde kind uit een gezin van twaalf, vijf jongens en zeven meisjes. Twee van deze twaalf kinderen, een broertje en een zusje, overleden in 1923 en 1925, respectievelijk 9 en 17 dagen oud. In de oorlogsjaren kreeg het gezin het wéér zwaar te verduren. De inslag van een V1 in de Lange Wagenstraat op 26 februari 1945 – Gilze was al bevrijd – kostte de levens van de zusjes Ad en Riet, respectievelijk 17 en 9 jaar oud. Nog een zware slag volgde drie jaar later. Op 6 maart 1948 kwam zoon Toon op 21-jarige leeftijd om het leven in Tjilamaja op Java in voormalig Nederlands-Indië.
Gebeurtenis
Zusje Jeanne (geboren 16-08-1930) kan zich als 92-jarige de droevige gebeurtenissen rond het overlijden van Toon nog herinneren. Ze was zeventien jaar toen hij stierf. “Toon was dienstplichtig soldaat op Java, Nederlands-Indië. Hij en zijn collega’s sliepen in een klamboe en hadden hun geweer naast zich. Dat geweer moest veilig afgesteld zijn, maar dat was het niet. Bij het afdoen van de klamboe ging het geweer van Toon af, dwars door zijn hoofd. Gestorven door een noodlottig ongeval en niet als gevolg van een gevechtshandeling.”
“Op een zaterdagmiddag, mijn vader was oefenen voor de brandweer in Hulten, kwam de pastoor langs. Ik zie nog zijn trillende lippen. Hij vroeg of pa ook thuis was. Ik liep naar An en zei, ‘de pastoor is er, dat is niet goed’. An liep naar hem toe en vroeg of er iets met Toon was. En toen kwam hij met die verdrietige boodschap.” “Ik kan me de herdenkingsmis in de kerk nog herinneren. Die was voor Toon én voor Wilhelmus Bink, nog een Gilse jongen die in Indië gevallen was. Voor in de kerk stond Toon z’n doodskist met een rood-wit-blauwe vlag eroverheen. Maar zonder lichaam, want Toon is in Indonesië begraven.” “Wat hij ervan vond dat hij als dienstplichtige naar Indië moest? Dat weet ik niet. Ik zat op kostschool in Rosmalen dus dat heb ik allemaal niet zo meegekregen. Hij is daar in z’n militaire pak wel afscheid komen nemen. Dat is de laatste keer geweest dat ik hem gezien heb. Zijn laatste brief uit Indonesië bewaar ik nog steeds.” “Ik herinner me ook nog de keren dat de jongens, die hem gekend hadden, uit Indië thuis kwamen. Ze kwamen dan bij ons langs om over hem te vertellen en dat ze bij zijn graf geweest waren. Dat was zo goed bedoeld en wij waren er ook echt blij mee. Maar we vonden het ook erg moeilijk. Want iedere keer weer werden de wonden opengereten.”
Al het nodige doorstaan
Toon had al het nodige doorstaan in zijn jonge leven, voordat hij naar Nederlands-Indië vertrok. Met zijn vader, moeder, broers en zussen maakte hij op 26 februari 1945 de V1 inslag in de Lange Wagenstraat mee.
V1 in Gilze, Lange Wagenstraat – 26 februari 1945
Zijn zusjes Ad en Riet kwamen daarbij om het leven. Toon overleefde, maar kwam wel in het ziekenhuis in Breda terecht. In haar verhaal over deze dramatische dag, vertelde zusje Jeanne over hem: “Pa en Toon lagen ook in het ziekenhuis op de mannenafdeling, maar we konden niet naar elkaar toe. Toon had een hersenschudding en wilde met alle geweld naar huis. Er werd daar hout gestolen dat we hadden liggen; mensen hadden dat in die tijd hard nodig. Thuisgekomen heeft hij de hond aan een lange ketting gelegd om het hout te bewaken.”
Het volledige verhaal van Jeanne vind je op de pagina’s van Ad en Riet.
Daar vind je ook het verhaal van broer Stan, die de inslag hoorde toen hij net uit school kwam, daar de enorme ravage in zijn straat aantrof en niet wist wat er met zijn familie gebeurd was. Toon kwam als eerste terug uit het ziekenhuis. Stan: “Ze brachten me naar Ome Jos. Ik weet dat nog heel goed. Daar heb ik de eerste nacht doorgebracht. Ik kon natuurlijk niet slapen. Alle anderen van ons thuis lagen in het ziekenhuis. Wie zou als eerste terugkomen? En in welke ziekenhuis lagen ze? We wisten het niet, want legermensen brachten gewonden naar Breda en Tilburg. Eindelijk kwam de eerste terug, dat was m’n broer Toon die naderhand in Indonesië als militair zou overlijden. We zijn samen naar de Lange Wagenstraat gegaan. Daar was niks te vinden en niks te zien als puin, puin, puin. Maar we wilden er niet weg en sliepen die nacht met wat dekens in de houtloods, die gedeeltelijk overeind gebleven was. Samen met onze hond, die het ook had overleefd. Hoe het met de rest van het gezin ging, wisten we nog niet.”
In 2007 werd besloten in Gilze de A. Weteringsstraat naar Toon te vernoemen. Ook staat zijn naam op het Indiëmonument op het kerkhof in Gilze.
.jpg)
Bronnen
- Overlijdensregister Gilze en Rijen 1948 aktenummer 17
- Bevolkingsregister Gilze en Rijen, inventarisnummer 45 blad 283 (1926-1938) archiefnummer 2860
- Verhalen en fotomateriaal van de familie Weterings – met dank aan Jeanne van Tilborg-Weterings en Stan Weterings
Literatuur
- In de greep van de meedogenloze – Gilze en Rijen in oorlogsdagboeken, Verster, Noij, Pijnenburg, Aarts – 2011, Heemkring Molenheide
- Vijf jaar luchtfront – Het vliegveld Gilze-Rijen als oorlogsveld, uitgegeven door de Gilzer Luchtvaartclub Illustrious in maart 1947, gebaseerd op aantekeningen van de gebroeders Van den Hout en Govert Aarts. Blz. 148 en 149