Bombardement Noordstraat, 10 mei 1940

Bombardement Noordstraat, 10 mei 1940
Woonhuis in de Noordstraat dat beschadigd werd bij een Duits bombardement op 10 mei 1940. De mensen die voor het pand lopen zijn het echtpaar Harrie Hovers en Jo Hovers-Schoenmakers en hun kinderen Jan en Gerard.
Soort gebeurtenis	Bombardement
Datum	10-05-1940
Plaats	Tilburg
Straat	Noordstraat
Doden	13

Achtergrond, 10 mei 1940

Wat men op die eerste oorlogsdag in de krant las en hoorde over de radio waren onheilspellende berichten over een plotselinge overval. Maar de strijd speelde zich nog af op veilige afstand van de stad. Men hoorde ontploffingen in de richting van het vliegveld Gilze-Rijen. Men zag overvliegende Duitse vliegtuigen. Maar Tilburg was kennelijk geen doelwit. De oorlog, zo kon men elkaar geruststellen, raakte Tilburg niet. En de Luchtbeschermingsdienst versterkte dat gevoel nog eens door geen luchtalarm te geven voor de overvliegende Duitse vliegtuigen.

Bombardement Noordstraat

Even na vier uur die middag vlogen drie Duitse vliegtuigen van west naar oost over Tilburg. De journalist Pierre van Beek schreef in zijn dagboek:

Ter hoogte van het kerkhof van den Bredascheweg gekomen zag ik boven het Noordelijke deel van de stad drie vliegmachines, zeer hoog voorbijgaan. Zij vlogen van Oost naar West. Ik dacht bij mijzelf op dat moment: "Als ze wat doen kan het hier toch geen kwaad want ze zijn ver genoeg weg". Nauwelijks had ik deze gedachte gehad of ik hoorde een of meer scherpe fluittoonen, gevolgd door een of meerdere knallen. Of ik ook iets heb zien vallen, weet ik niet meer. Ik schoot op het horen van de knal, eventueel knallen, zoo vlug ik kon achter den muur van het kerkhof in de straat op den hoek, waarvan de zaak van Lepelaars gevestigd is, met de bedoeling dekking te zoeken voor eventueel rondvliegende scherven van bommen. Er gebeurde echter niets. toen ik weer eens voor het hek van het kerkhof ging kijken, zag ik een geweldige rookkolom opstijgen. Ik schatte hem ter hoogte van het station of misschien ook in den Besterd. Eerst dacht ik aan brand, doch later meende ik, dat de rookkolom een stofkolom was van een bom, die op een huis was gevallen. Hiermede was ik getuige geweest van de eerste bommen, die er op Tilburg waren gevallen.

Bij het bombardement op 10 mei 1940 werd de winkel van Vincent Stalpers zwaar beschadigd.

De Luchtbeschermingsdienst meldde dat er vier brisantbommen waren ingeslagen: één in het pand Spoorlaan 118 (Van Gend & Loos), twee bij de Rotterdamse Bankvereeniging Spoorlaan 110 en één in de Noordstraat. Het doel was vermoedelijk het stationsemplacement. De eerste drie bommen veroorzaakten grote materiële schade en enkele lichtgewonden. Fataal echter was de bominslag in de Noordstraat. Een vijftig kilo wegende Duitse brisantbom explodeerde daar voor het winkelpand van Vincent Stalpers, Noordstraat 24a. Rondvliegende scherven troffen de mensen die zich op dat moment op straat bevonden. Elf personen werden vrijwel direct gedood, twee overleden later aan de opgelopen verwondingen. Zes kinderen verloren hun jonge leven bij deze bominslag, waaronder drie meisjes uit één gezin.

Herdenking

Ter nagedachtenis aan het bombardement op 10 mei 1940 in de Noordstraat is aan de gevel van het tegenoverliggende pand (nummer 59) een plaquette aangebracht. Een replica van deze plaquette bevindt zich in het Vrijheidspark, Koningsplein 80.

Archief Luchtbeschermingsdienst, aantekeningen in de rapporten over de bominslagen op 10 mei 1940.

Betrokkenen

• Brands Antonius Cornelis Th. (36 jaar)
• Gijselhart Charles Joannes C. (55 jaar)
• Helvert Joannes Martinus van (45 jaar)
• Inderfurth Peter Hubert C.M. (11 jaar)
• Mast-van de Wouw Josephina Maria C. (50 jaar)
• Rijswijk-van den Dries Cornelia Henrica M. van (31 jaar)
• Stalpers Augusta Johanna M. (7 jaar)
• Stalpers Augustinus Vincentius M.L. (38 jaar)
• Stalpers-van Velden Norbertinia Cornelia A. (39 jaar)
• Stam Ludovica Sophia M. (12 jaar)
• Stam Petronella Johanna (7 jaar)
• Stam Sophia Catharina (9 jaar)
• Uiterwaal Maria Huberta J. (6 jaar)

Bronnen

Regionaal Archief Tilburg

• Archief 565, Collectie documentatie Tilburg 1940-1945, invnr. 165, documentatie Noordstraat mbt het aanbrengen van een plaquette ter nagedachtenis aan de eerste oorlogsslachtoffers van Tilburg, gevallen in de Noordstraat op 10 mei 1940.
• Archief 30, Luchtbeschermingsdienst gemeente Tilburg, 1936-1946.

Geheugen van Tilburg

• Een bom in de Noordstraat

Literatuur

• Ad de Beer en Gerrit Kobes, Het leven gebroken. De geschiedenissen van de Tilburgers die als gevolg van de strijd tegen Duitsland en de bezetting van Nederland om het leven kwamen, Tilburgse Bronnenreeks 4 (Tilburg 2002).

Externe links

• Nationaal Comité 4 en 5 Mei, Plaquette Noordstraat
• Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945, Monument Noordstraat