Wijs, Louis de

Deze fabriek wordt onderzocht door Kuijpers, Karlijn

Louis de Wijs
Afbeelding gewenst
Type bedrijf	Wollenstoffenfabriek met stoom
Vestigingsadres	Stationsstraat (afgebrand in 1885) St. Josephstraat (1896-1909) Dunantstraat (1901-1909)
Datum oprichting	Ludovicus Gerardus (Louis) de Wijs gaat per 01-01-1879 een vennootschap aan met Cornelia Elisabeth van Hooijdonk, de weduwe van Guillaume Joseph Pollet, onder de naam Wed. G. Pollet & Louis de Wijs. Hij heeft binnen dit vennootschap wel een eigen fabriek(sgebouw). Na ontbinding van de vennootschap per 01-01-1885, gaat Louis de Wijs als zelfstandige fabriek verder. Per 01-01-1906 wordt de firma omgezet: Louis de Wijs gaat een vennootschap aan met zijn zonen Gerardus Constantinus Andreas Maria (Gerard) de Wijs (geb. 1880) en Josephus Leonardus Petrus Maria (Jos) de Wijs (geb. 1881), fabrikanten. Volgens de notariël akte betreft het een “voortzetting van de zaken voorheen door L.G. de Wijs onder dezelfde firma gedreven”.
Datum opheffing	In september 1909 wordt de fabriek geliquideerd. Dit wordt slechts enkele dagen van te voren aan de fabrieksarbeiders medegedeeld.
Eigenaars / oprichters	Ludovicus Gerardus (Louis) de Wijs (1846-1914), zoon van fabrikant Christiaan de Wijs. Hij wordt geboren op het Goirke, trouwt in 1874 met Maria Elisabeth Johanna Smits en woont achtereenvolgens in de Comediestraat (1879), Stationstraat (1881), Zwijsenstraat (1889), Heuvel (1900) en Spoorlaan (1911). In november 1913 verhuist hij met zijn vrouw en zoon Jos naar Goirle, waar hij in 1914 overlijdt.
Opvolging	Na de opheffing van de fabriek wordt de inboedel verkocht (zie ook Algemene omschrijving). Het fabrieksgebouw aan de Sint Josephstraat wordt op 29-11-1909 voor fl. 32.000 verkocht aan de firma Van den Bergh-Krabbendam (BeKa). Zij gebruiken het gebouw om er de eerste bewerking van de wol (‘duvelen’) doen. Het is tegenwoordig nog steeds bekend onder de naam Het Duvelhok. In 1911 staat Louis in het adresboek als koopman. Zijn zonen Gerard en Jos blijven werkzaam in de textielindustrie. In 1920 vertrekt Gerard naar Amsterdam, Jos emigreert in 1921 naar Roemenië.
Familieverbanden	In 1906 gaat Louis de Wijs binnen zijn firma een vennootschap aan met zijn zonen Gerard en Jos. In de notariële akte wordt vastgelegd dat zij “zijn belast met de technische en commerciële werkzaamheden, en zullen dus de grondstoffen keuren, het toezicht houden op de fabricage, de werkzaamheden regelen, de werklieden aannemen en ontslaan, de bestellingen doen en opnemen”.
Herkomst eigenaars / oprichters	Tilburg
Herkomst vreemd kapitaal	In de omzettingsakte uit 1906 is vastgelegd dat “Het maatschappelijk kapitaal bestaat aanvankelijk uit de fabriek, bergplaats en erf, groot veertig aren vijfenzeventig centiaren, staande en gelegen aan de Sint Josephstraat, te Tilburg, kadastraal bekend Sectie M, nummer 6166”. Deze is belast met drie hypotheken. In maart 1906 worden nog twee hypotheken aangegaan. In juni 1908 worden akten opgesteld inzake een hypothecaire obligatie en borgstellingen voor de firma.
Innovatieve aspecten	Niet bekend
Reikwijdte van het bedrijf	Niet bekend

Algemene omschrijving

In de akte van oprichting van de vennootschap met Wed. G. Pollet staat beschreven de firma “ten doel hebbende het vervaardigen van en het drijven van handel in wollen en andere manufacturen”. In de omzettingsakte uit 1906 is de omschrijving iets anders: “De vennootschap heeft ten doel het fabriceren van wollen stoffen en aanverwante artikelen, benevens den daaraan verbonden handel”.

Vlak nadat de samenwerking met Wed. G. Pollet is beëindigd, brandt medio januari 1885 de fabriek van Louis de Wijs in de Stationstraat af. Deze was eigendom van Alph. van Rijckevorsel en werd behalve door Louis de Wijs ook door E. Smulders gebruikt. Alle gebouwen, boeken en voorraden gaan verloren, de aanwezige werklieden kunnen net op tijd vluchten door uit ramen te springen. In die periode (1885) werken er 84 arbeiders bij Louis de Wijs: 68 mannen, 6 vrouwen, 6 jongens en 4 meisjes.

Op 02-01-1896 koopt Louis de Wijs voor fl. 32.500 van Constantinus Gabriël Lombaers “het fabrieksgebouw met kantoor, stoomketel, huis en werkplaats met erven en tuin, gelegen te Tilburg aan de Sint Jozefstraat, groot te zamen ongeveer veertig aren, kadaster Sectie M nummer 968 (...)”

Uit: Nieuwe Tilburgsche Courant 13-11-1909

Na de opheffing van het bedrijf worden eind 1909 advertenties geplaatst voor de verkoop van de inboedel van de fabriek, waaruit blijkt wat daar zoal in heeft gestaan.

Gezinskaart

• Interne link naar gezinskaart

Opmerkingen

Louis de Wijs staat in Tilburg bekend als een zeer begaafd (tenor)zanger. Hij treedt regelmatig op, op diverse plekken in het land. Na zijn overlijden verschijnt een artikel in de Tilburgsche Courant, zie foto.