Wijs, Louis de

Deze fabriek is onderzocht door Kuijpers, Karlijn ingevoerd door Wiki: Evers Zuidweg, Hennie

Louis de Wijs
Afbeelding gewenst
Type bedrijf	Wollenstoffenfabriek met stoom
Vestigingsadres	Stationsstraat (afgebrand in 1885) St. Josephstraat (1896-1909) Dunantstraat (1901-1909)
Datum oprichting	01-01-1885
Datum opheffing	September 1909
Eigenaars / oprichters	Ludovicus Gerardus (Louis) de Wijs (1846-1914)
Opvolging	Geen
Familieverbanden	In 1906 gaat Louis de Wijs binnen zijn firma een vennootschap aan met zijn zonen Gerard en Jos.
Herkomst eigenaars / oprichters	Tilburg
Innovatieve aspecten	Niet bekend
Reikwijdte van het bedrijf	Niet bekend

Algemene omschrijving

In de periode 1879-1884 heeft Louis de Wijs een vennootschap met Cornelia Elisabeth van Hoijdonk, de weduwe van Guillaume Joseph Pollet, onder de naam Wed. G. Pollet & Louis de Wijs. Hij heeft binnen dit vennootschap wel een eigen fabriek(sgebouw) aan de Stationsstraat, dat hij huurt van Alph. van Rijckevorsel. Na ontbinding van de vennootschap per 01-01-1885, gaat Louis de Wijs als zelfstandige fabriek verder.

Vlak nadat de samenwerking met Wed. G. Pollet is beëindigd, brandt medio januari 1885 de fabriek van Louis de Wijs in de Stationsstraat af. Het is een zeer felle brand, de Nieuwe Tilburgsche Courant schrijft op 18-01-1885: “Toen de brand op het hevigst woedde verspreidden de vlammen een zoo sterk licht, dat de gasvlammen der lantaarns in de Stationsstraat slechts rosse walmende kaarsen geleken en de stadstoren even helder zichtbaar was, als werd die door de Zon beschenen”. Alle gebouwen, boeken en voorraden gaan verloren, de aanwezige werklieden kunnen net op tijd vluchten door uit ramen te springen.

Louis de Wijs verklaart later dat de vermoedelijke oorzaak van de brand is “dat het beweegbare gasornament, welke men naar mate men ter linker of rechterzijde meer licht noodig heeft, kan verzetten, in aanraking is gekomen met het paklinnendoek, dat ter afscheiding diende van het vertrek waar gewerkt werd en het overige gedeelte der fabriek”.

In die periode (1885) werken er 84 arbeiders bij Louis de Wijs: 68 mannen, 6 vrouwen, 6 jongens en 4 meisjes.

Louis de Wijs zet na de brand zijn fabriek voort, eerst in een gehuurd pand, daarna in zijn eigen gebouw: op 02-01-1896 koopt hij voor fl. 32.500 het fabrieksgebouw van C.G. Lombaers aan de Sint Jozefstraat, met kantoor, stoomketel, huis en werkplaats met erven en tuin. Vanaf 1901 gebruikt hij ook een pand aan de Dunantstraat.

In 1906 gaat Louis de Wijs binnen zijn firma een vennootschap aan met zijn zonen Gerard (geb. 1880) en Jos (geb. 1881). Volgens de notariële akte betreft het een voortzetting van de zaken voorheen door L.G. de Wijs onder dezelfde firma gedreven. De vennootschap heeft ten doel “het fabriceren van wollen stoffen en aanverwante artikelen, benevens den daaraan verbonden handel”. Daarbij wordt vastgelegd dat Gerard en Jos zijn belast met “de technische en commerciële werkzaamheden, en zullen dus de grondstoffen keuren, het toezicht houden op de fabricage, de werkzaamheden regelen, de werklieden aannemen en ontslaan, de bestellingen doen en opnemen”.

In september 1909 wordt de fabriek vrij plotseling geliquideerd. Dit wordt slechts enkele dagen van te voren aan de fabrieksarbeiders medegedeeld.

Na de opheffing wordt het fabrieksgebouw aan de Sint Josephstraat op 29-11-1909 voor fl. 32.000 verkocht aan de firma Van den Bergh-Krabbendam (BeKa). Zij gaan het gebouw gebruiken om er de eerste bewerking van wol (‘duvelen’) te doen. Het is tegenwoordig nog steeds bekend onder de naam Het Duvelhok. Eind 1909 wordt ook de inboedel van de fabriek verkocht, uit advertenties zoals deze uit De Nieuwe Tilburgsche Courant (13-11-1909) blijkt wat er zoal in de fabriek heeft gestaan.
In 1911 staat Louis in het adresboek als koopman.
Zijn zonen Gerard en Jos blijven werkzaam in de textielindustrie. In 1920 vertrekt Gerard naar Amsterdam, Jos emigreert in 1921 naar Roemenië.

Gezinskaart

• Wijs, Ludovicus Gerardus de

Opmerkingen

Uit: Tilburgsche Courant 03-09-1914 Ludovicus Gerardus (Louis) de Wijs (1846-1914) is een zoon van fabrikant Christiaan de Wijs. Hij wordt geboren op het Goirke, trouwt in 1874 met Maria Elisabeth Johanna Smits en woont achtereenvolgens in de Comediestraat (1879), Stationstraat (1881), Zwijsenstraat (1889), Heuvel (1900) en Spoorlaan (1911). In november 1913 verhuist hij met zijn vrouw en zoon Jos naar Goirle, waar hij in 1914 overlijdt. Louis de Wijs staat in Tilburg bekend als een zeer begaafd (tenor)zanger. Hij treedt regelmatig op, op diverse plekken in het land. Na zijn overlijden verschijnt een artikel in de Tilburgsche Courant.

Bronnen

• Tilburgsche Courant 03-09-1914
• Regionaal Archief Tilburg Toegang 115 Notarieel Register, inv.nr. 455 J.F.J. van de Mortel 1878 Akte 251
• Nieuwe Tilburgsche Courant 18-01-1885, 17-09-1909, 13-11-1909
• Regionaal Archief Tilburg Toegang 115 Notarieel Register, inv.nr. 680 A.A.M. van Eijl 1906 Akte 45, 56 en 57
• Adresboeken van Tilburg 1879, 1881, 1889, 1900, 1911
• Regionaal Archief Tilburg nr. 0906 Bevolkingsregister Goirle, inv. nr. 267a, blad 3854
• Regionaal Archief Tilburg Toegang 115 Notarieel Register, inv.nr. 703 P.W. Maas 1909 aktenr. 347
• Regionaal Archief Tilburg inv. nr. 0914, Bevolkingsregister Oisterwijk, inv.nr. 028, blad 2485
• Roosendaal Arch.nr. IV Notarieel archief 1906-1915 J.J.M. Mertens, 1908 inv.nr. 0007 aktenrs 315, 331 en 358
• De Tijd Godsdienstig-staatkundig dagblad 16-01-1885
• Regionaal Archief Tilburg Toegang 4 inv.nr. 351
• Regionaal Archief Tilburg Toegang 115 Notarieel Register, inv.nr. 455 J.F.J. van de Mortel 1896 Aktenr 1
• Tilburgsche Courant 03-09-1914