Lancierskazerne
| Lancierskazerne | ||
| ||
| Hoofdgebouw Lancierskazerne | ||
| Locatie | St. Josephstraat | |
| Oorspronkelijke functie | Kazerne | |
Tijdens en na de Tiendaagse Veldtocht van 1831 moesten duizenden militairen tijdelijk in en om Tilburg gelegerd worden. Bij gebrek aan vestingen en kazernes sliepen de meeste militairen bij inwoners thuis. Gedurende de hele Status-Quotijd (1830-1839) hield Tilburg min of meer het karakter van een legerplaats.
Kazerne
Ook na 1839 bleven er militairen in Tilburg, temeer omdat met name kroonprins Willem meende dat in het zuiden vooruitgeschoven posten voor de landsverdediging moesten blijven bestaan. In 1841 werd daarom op zijn initiatief begonnen met het bouwen van drie stallen in carré-vorm aan de Oisterwijksebaan en Sint Josephstraat (Tilburg) waarin ruimte was voor tweehonderd paarden. Willem, inmiddels koning Willem II, betaalde uit eigen zak ruim 31.000 gulden voor de bouw van een kazerne met paardenstallen, en nog eens 21.000 gulden voor latere uitbreidingen en het onderhoud van de gebouwen. In 1842 werd de kazerne betrokken door twee eskadrons van het 4e Regiment Lichte Dragonders, een cavalerieonderdeel. Vanaf die tijd was Tilburg een echte garnizoensplaats en bleef dat tot 1856, toen de twee laatste eskadrons lanciers uit de stad vertrokken.
BeKa
In 1851 werd het kazernecomplex door de erfgenamen van Willem II verkocht aan de gemeente Tilburg, die in 1859 een deel van het complex verkocht aan wollenstoffenfabrikant Van den Bergh. Het andere deel kwam in handen van leerlooierij en vellenbloterij De Kanter. Van 1895 – toen De Kanter zijn deel verkocht aan van den Bergh- tot de sluiting in 1968 maakte het hele complex deel uit van wollenstoffenfabriek Van den Bergh-Krabbendam (BeKa).
Archief
In 1986 besloot de gemeente om in de voormalige paardenstallen het archief te huisvesten, dat tot die tijd in het Paleis-Raadhuis zetelde. Het nog resterende gedeelte van de voorbouw en het carrévormige stallencomplex werden in 1987 gerestaureerd. Het (gemeente)archief werd op 16 september 1988 officieel geopend. In de jaren die volgden maakte het archief een ontwikkeling door van gemeentearchief naar Regionaal Historisch Centrum tot Regionaal Archief Tilburg.
De kazerne is tot nu toe de oudst bewaarde cavaleriekazerne van Nederland.
Tilburg op de Kaart
Het Geheugen van Tilburg
Verhalen over de Lancierskazerne
Literatuur
Loon, A.J.A. van, Peeters, Ronald, Steijns G.J.W., Het gemeentearchief van Tilburg (Tilburg 1988)