RK Gildenbond

In de negentiende eeuw ontstonden er tal van gilden van beroepsbeoefenaars, die vooral bedoeld waren voor onderlinge steun bij ziekte, ongeval of overlijden. Rond 1890 waren er op de werkplaats van de spoorwegen (D'n Atelier) enkele organisaties die kenmerken hadden van een vakorganisatie. De eerste echte vakbond ontstond in 1895 toen bouwvakarbeiders, in vereniging bijeen, een hoger loon eisten. Spoedig ontstonden er soortgelijke verenigingen voor andere beroepsgroepen. Zij beriepen zich alle op de pauselijke encycliek Rerum Novarum uit 1891 en kregen hierbij ondersteuning van een geestelijk adviseur. In 1896 werden de vijf bestaande bonden verenigd in de RK Tilburgsche Gildenbond. In 1899 kwam een eigen bondsgebouw aan de Tuinstraat tot stand, naar een ontwerp van Cees van Hoof. Tussen 1900 en 1910 ontstonden er in alle industrietakken nieuwe vakbonden, ook niet rooms-katholieke. In 1919 werd de RK Gildenbond onderdeel van de landelijk opererende RK Werkliedenvereeniging (RKWV), en heette toen RKWV Sint Dionysius. Van de hierbij aangesloten bonden was die van de textielarbeiders, Sint Lambertus, veruit de grootste. Sint Dionysius viel onder de Bossche Diocesane Werkliedenbond, waaruit het CZ ontstond. Tijdens de bezetting werd de landelijke RKWV opgeheven en in 1945 heropgericht als Katholieke Arbeidersbeweging (KAB). Deze werd in 1964 omgedoopt in Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV). Al in 1944 vormde de Tilburgse afdeling van de RKWV met het NVV en het CNV een Raad van Overleg, waarvan Bart van Pelt secretaris was. Het streven naar eenheid werd door de bisschop echter afgewezen en bovendien werd het katholieken verboden lid te worden van het NVV. Uiteindelijk kwam die eenheid er toch, maar dat zou nog meer dan dertig jaar duren. Pas in 1982 fuseerden NKV en NVV tot de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV). Het gebouw in de Tuinstraat, ook bekend als de Scala, werd in 2004 grotendeels door brand verwoest.