R.K. Parochie OLV Hemelvaart
De officiële naam waaronder de kerk bij het Rijk staat geregistreerd is “O.L. Vrouw ten Hemel gevaren”
Inhoud
Geschiedenis
De Room-Katholieke parochie van Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart bestaat sinds 1843. Voor die tijd gingen de Katholieke Verenaren naar Raamsdonk en Geertruidenberg naar de kerk. Maar dank zij de bemiddeling van welvarende Verenaren werd Petrus de Bont tot eerste pastoor van de nieuwe parochie benoemd.
Geld voor een kerkgebouw was er niet, maar een parochiaan Theodora Sprangers, weduwe van Simon van Son, bracht een oplossing. Zij was bereid haar huis en schuur aan de Prins Hendrikstraat af te staan. Het woonhuis kon gaan dienen als pastorie, terwijl de schuur als kerk gebruikt kon worden, nadat deze daartoe was aangepast. De kerk en pastorie stonden op het Smidseind, op de plaats waar nu het achterste gedeelte van Partycentrum De Witte Leeuw is gevestigd. De “Schuurkerkperiode” was slechts van korte duur.
In 1862 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kerk ten zuidwesten van de huidige parochiekerk aan de Grote Kerkstraat. Het ontwerp, een gotieke kruiskerk was van architect Chr. Weber uit Roermond. In 1864 werd de eerste H. Mis in de nieuwe kerk opgedragen. Pastoor Wijten, die pastoor de Bont was opgevolgd, kocht voor eigen rekening een huis met grond waarop hij in 1865 een pastorie bouwde. De parochiekerk werd al snel te klein voor de vele parochianen. De bekende architect Cuypers werd uitgenodigd om een ontwerp te maken. De kosten waren enorm en er werd besloten de bestaande kerk te vergroten en te verbouwen.
In 1893 was de verbouw na een jaar klaar en kon de nieuwe “Kathedraal van de Langstraat” worden ingezegend. Het was een architectonisch juweeltje met in het midden van de kerk een grote vieringtoren. Als bekroning werd in een open lantaarn een gouden Mariabeeld geplaatst, verwijzend naar de patrones van de parochie.
Lang hebben de Verenaren niet van de kerk kunnen genieten.
Op 31 oktober 1944 bliezen terugtrekkende Duitsers de toren op. Met veel kabaal stortte de toren loodrecht naar beneden, dwars door het gebouw heen. Er bleef niets over dan stof en puin. Wonder boven wonder werd tussen de puinhopen het gouden Mariabeeld gevonden, nauwelijks beschadigd onder een dikke laag stof.
Van de restanten van de kerk werd een noodkerk gecreëerd. Er werd hard gewerkt aan een nieuwe kerk. De parochie was in de loop der jaren uitgegroeid tot een der grootste parochies van het bisdom Breda, waarvan Raamsdonksveer vanaf 1956 deel uitmaakte. Het was de wens van de gehele parochiegemeenschap om opnieuw een mooie, grote kerk als centrale plaats in de parochie te realiseren.
Huidige kerk
De kerk werd ontworpen door architect C.H. de Bever uit Eindhoven en gebouwd door de aannemer Jan Weterings uit Raamsdonksveer.
De kerk biedt plaats aan rond 1200 personen, die aan drie zijden rond het altaar plaats kunnen nemen
Op 15 augustus 1956, werd de eerste steen gelegd door pastoor J.Bekkers.
Een oorkonde met belangrijke gegevens werd achter de steen ingemetseld.
Op 15 december 1957 werd de prachtige kerk ingewijd.
De kerk , met een hoogte van 40 meter en een dakhoogte van 10 meter, is gebouwd in Neo-Romaanse stijl.
De voorgevel van de kerk vertoont een nis, waarin het O.L.Vrouwebeeld, dat eertijds troonde boven in de toren van de oude kerk en dat wonder boven wonder bij het instorten van die toren geheel bewaard bleef. Vanzelfsprekend moest het ook in de nieuwe kerk een aparte plaats hebben.
Op de 40 meter hoge toren staat een koperen bol, het kruis en de haan. Alle koperwerk, inclusief de koperen dakbedekking, is gerealiseerd door de fa. N.Simonis-Pols.
Doopkapel
Onder de toren bevindt zich de doopkapel.
In deze kapel staat een groot hardstenen doopvont die centraal in de kapel is gelegen.
Dit heeft een symbolische betekenis.
In het Oude Testament lezen we dat Mozes water uit de rotsen liet vloeien.
De drie grote glas in loodramen, die de ronde doopkapel afsluiten van de middenbeuk, komen van het Theresia ziekenhuis en zijn op het nippertje gered van de sloop.
Een raam van de H. Theodorus, een van de H. Vincentius a Paulo, en een van de H. Carolus Borromeus.
Twee andere ramen die afkomstig zijn uit het voormalige ziekenhuis bevinden zich in het gemeentehuis.
De zeven gebrandschilderde ramen in de doopkapel zijn gemaakt door de kunstenaar Eugene Laudy uit Heerlen.
Zij stellen verhalen uit het Oude en het Nieuwe testament voor.
De onderverdeling is als volgt:
1) Uitverkiezing van Abraham: “Telt de sterren als Ge kunt”. Genesis 15 (Oude Testament)
2) Mozes slaat water uit de rots
3) Doortocht door de Rode Zee (Oude Testament)
4) De aartsengel Michael, symbool van de overwinning van goed over kwaad (Openbaring)
5) Doop van Jezus door Johannes de Doper in de Jordaan (Nieuwe Testament)
6) Jezus geneest een blind geborene. Hij gaf het licht van de ogen, het licht van het geloof. (Nieuwe Testament)
7) Petrus doopt de eerste Christenen (Pinksteren). De apostelen zetten de opdracht van Jezus voort. (Handelingen).
Maria kapel
Op initiatief van Pastor Ad van der Werf wordt in mei 2004 de doopkapel “omgebouwd” tot een provisorische Maria kapel. Deze is dagelijks opengesteld voor bezoekers. Velen hebben reeds van de gelegenheid gebruik gemaakt een bezoek te brengen, een kaarsje aan te steken of in stilte te bidden.
Gedachteniskapel
De kapel links vooraan in de kerk wordt genoemd de gedachteniskapel. De gedachteniskruisjes met daarop de naam, geboortedatum en overlijdensdatum van de overledenen worden daar opgehangen. De kruisjes blijven daar een jaar lang hangen om zo de herinnering aan de overledenen levend te houden in de parochie. Ook wordt op een standaard op het daar aanwezige altaar het “Boek van de overledenen” bewaard. In dat boek wordt tijdens een avondwake de naam van de overledene geschreven, met daarbij de datum van geboorte en overlijden. Veel parochianen maken van de gelegenheid gebruik om in deze ruimte hun dierbare overledene te gedenken. Vaak wordt dan een kaarsje aangestoken bij het kruisje.
Altaren en nissen
Het altaar is uitgevoerd in travertijn, evenals de zijaltaren, de communiebank en de vloer van het priesterkoor. In de abdis staat het sacramentsaltaar. De beide zijaltaren werden als het ware weggewerkt in ’n rotonde. De biechtstoelen werden in de muren weggewerkt. Voorts is er achter in de kerk bij binnenkomst rechts een devotie nis ter ere van de H. Maagd Maria. Het beeld en de aankleding is een kopie van het Maria beeld in de kapel van O.L. Vrouw van Den Bosch. Aan de linkerkant een devotie nis met een prachtige icoon. Langs de muur aan de linkerkant staat het beeld van de H. Antonius, waar ook de mogelijkheid is een kaarsje te branden.
Ramen
Boven het koor en in beide zijbeuken werden gebrandschilderde ramen aangebracht (uitgevoerd door Eugene Laudy uit Heerlen). De voostelling van het Oost-raam (St. Jozeflaan) is de boodschap van de engel aan Maria. In het West-raam is de kruisiging van Jezus afgebeeld. Het raam boven het koor stelt voor Maria in haar Hemelvaart.
Interieur
De kerkbanken werden ontworpen en geleverd door de meubelfabriek Ballemans uit Dongen en uitgevoerd in Cipo-mahonie; bij de uitvoering werd speciaal aandacht geschonken aan de maatverhouding van kniel- tot zitbank. Het beeldhouwwerk, o.a. wijwatervaten en doopvont, zijn gemaakt door beeldhouwer Ernst Voorhoeve uit Nijmegen. In oktober 1957 krijgt de heer Voorhoeve opdracht voor een belangrijke hoeveelheid bronzen werken voor aankleding van de kerk. Hij maakte voor de kerk: Het kruis op het hoogaltaar en het kruis op het zijaltaar 6 getorste kandelaars hoogaltaar 2 bronzen altaar klokken 1 tabernakelkap 2 luchters sacramentsaltaar 1 staande godslamp 2 kruisen devotiealtaren, met muurhouder 4 kandelaars devotiealtaren expositietroon. Begin 1958 levert Voorhoeve nog een houten paaskandelaar.
De KRUISWEGSTATIES in de kerk zijn houten kruisen met ingelegde doornenkroon.
De dikke SMYRNA-TAPIJTEN in het priesterkoor vlammen als symbool van samenwerking en veel offerzin der dames van de missie naaikring. De dames hebben in totaal 50 m2 tapijt met de hand geknoopt. Zij hebben er ruim anderhalf jaar aan gewerkt. Er ging 265 kilo wol in en er werden 12.000 werkuren aan besteed. De in de tapijten verwerkte motieven zijn ontworpen door architect de Bever uit Eindhoven, die ook de nieuwe kerk ontwierp. Er werden vier grote tapijten geknoopt, waarvan het grootste 12 bij 2 meter is. In dit tapijt zijn wapens verwerkt van de Paus en van het Bredase en het Bossche bisdom. Een van de tapijten was bestemd voor de Maria kapel. Voorts is er een aantal lopers geknoopt waarvan er een is met een lengte van 16 meter. De breedte is 1 meter. De hoofdkleur der tapijten is een warm rood.
Parochie en Pastorie
Na de ingebruikname van de kerk in 1957 was de parochie in de loop der jaren uitgegroeid tot een der grootste parochies van het bisdom Breda, waarvan Raamsdonksveer vanaf 1956 deel uitmaakte. De pastorie, die stond op de plaats waar nu de apotheek gevestigd is, werd afgebroken. Daarvoor in de plaats werd een nieuwe gebouwd aan de St. Jozeflaan. De pastorie is nu o.a. in gebruik als werkruimte voor de pastores.