Over d'n Oorlog
Tweede boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum 't Schoor, 1994.
Het voorwoord uit dit boek:
Op 26 oktober 1994 herdenken we, dat Udenhout en Biezenmortel 50 jaar geleden werden bevrijd van de Duitse bezetter. Velen zullen zich opnieuw de angst van toen herinneren, de ingekwartierde Duitsers, de vele vliegtuigen in de lucht, neergestorte vliegtuigen, inslagen van V1's of de onderduikers en het verzet. Sommigen zullen ook denken aan de dood van een dierbaar familielid, van buren of vrienden of aan de vernietiging van persoonlijke bezittingen.
Wij hebben veel van deze herinneringen willen vastleggen om ze te behouden voor de toekomst. Vandaar dit boek. Het is geen algemene geschiedenis over de Tweede Wereldoorlog. Daarover zal tussen nu en 5 mei 1995 genoeg worden gepubliceerd. Dit boek zit vol met persoonlijke herinneringen aan belevenissen van Udenhoutse en Biezenmortelse mensen. Er is gebruik gemaakt van kronieken en dagboeken van Vincentius, Felix, de fraters en van particulieren. Er zijn interviews gehouden met heel veel mensen in Udenhout en Biezenmortel en ver daarbuiten, met Engelse bevrijders en ondermeer ook met de verzetsman "'t Rooi Jantje", die nu in Australië woont.
Het schrijven van persoonlijke herinneringen brengt het risico met zich mee dat ook vervaagde herinneringen worden meegenomen. We hebben geprobeerd alles te toetsen. Bij twijfel hebben we informatie niet opgenomen. Toch kan het zijn dat een enkele keer onjuiste of onvolledige gegevens zijn blijven staan. Als we daarmee mensen tekort mochten doen, bieden we hen hierbij onze verontschuldigingen aan.
Tegelijkertijd realiseren wij ons, dat er met een bundeling van persoonlijke herinneringen opnieuw een mooi boek voor Udenhout en Biezenmortel beschikbaar komt. Wij hopen, dat heel veel mensen vele uren mogen genieten van dit rijk geïllustreerde lees- en kijkboek. Wij hopen ook, dat dit boek de jongeren in Udenhout en Biezenmortel zal motiveren om de vrijheid te waarderen.
Stichting Heemcentrum 't Schoor studiegroep geschiedenis Udenhout-Biezenmortel, oktober 1994 Kees van den Bersselaar, Harrie van den Bersselaar, Frans van Iersel, Kees van Kempen, Wim Maarse, Annie van Roessel-Kolen en Frank Scheffers.
U hebt een bijzonder boek in handen. Een boek over gewone mensen in Udenhout en Biezenmortel in een ongewone tijd.
Waarom is dit boek zo bijzonder? Niet omdat het een boek over de Tweede Wereldoorlog is. Er zijn immers duizenden boeken over de periode 1940-1945. Wel omdat dit boek de 'kleine geschiedenis' behandelt. Geschiedenis is bijna altijd een zaak van jaartallen, historische ontmoetingen, regeringsleiders en generaals. Maar voor miljoenen mensen is geschiedenis het leven van alledag: de zorg om te overleven, de zorg voor een thuis en voor het dagelijks brood. In oorlogstijd vraagt die zorg extra inspanning, is het leven onzeker, is een gemeenschap in verwarring. Juist over dat dagelijks leven in Udenhout en Biezenmortel, tegen de achtergrond van de oorlog, gaat dit boek. Het is te meer bijzonder, omdat de mensen die de oorlog bewust hebben meegemaakt, zelf aan het woord komen in talrijke citaten. Zo komt de oorlog heel herkenbaar heel dichtbij.
Het is een goede zaak dat dit boek verschijnt op 26 oktober 1994, 50 jaar na de bevrijding van onze gemeente. Ook vandaag nog kijken we in dankbaarheid terug. We zijn al diegenen dankbaar, die hun bijdrage hebben geleverd aan de overwinning op nazi-Duitsland. Het is evenzeer een goede zaak dat we in Udenhout en Biezenmortel deze bevrijding vieren met herdenking en feest. Ik stel het buitengewoon op prijs dat de presentatie van dit boek wordt omlijst met een aantal bijzondere bijeenkomsten. Bijeenkomsten voor alle inwoners, maar vooral voor degenen die bewust de oorlog hebben meegemaakt en nu op hoge leeftijd zijn en voor de jongeren, die van de geschiedenis moeten leren: nooit meer oorlog. Hoe nodig dat ook anno 1994 is, zien we elke dag om ons heen.
Ten slotte is het boek bijzonder, omdat opnieuw een groep vrijwilligers, de studiegroep geschiedenis van Heemcentrum 't Schoor, deze prachtige uitgave heeft gerealiseerd. Na het boek over d'n Biezenmortel is dit boek, zo hoop ik van harte, het tweede in een lange reeks.
Met complimenten en dankbaarheid jegens allen die de viering van de bevrijding en de publikatie van dit boek hebben mogelijk gemaakt, wens ik u allen een goede toekomst.
Udenhout, oktober 1994
DE BURGEMEESTER VAN UDENHOUT Wim Dijkstra