Koninklijk Handboogschuttersgilde Sint Sebastiaan van Willem III

Koninklijk Handboogschuttersgilde Sint Sebastiaan van Willem III

Foto Cees Verberk, collectie Regionaal Archief Tilburg.

De oprichtingsdatum van het Sint-Sebastiaansgilde is niet precies bekend. ‘Opten Pynxtavent’ van 1504 vermaakte het echtpaar Rolochs bij testament een stuiver aan het altaar van Sint Sebastiaan’. Het kan niet anders of bij dat altaar was een Sint Sebastiaansbroederschap aanwezig. Vanaf die pinksterzaterdag getuigen veel documenten van het bestaan van het gilde. De rekeningen van de Armmeesters van Tilburg vermelden vergoedingen aan de gildedekens voor het begraven van aan besmettelijke ziekten gestorven, arme Tilburgers. Sebastiaan was immers ook een pestheilige. Naast uitingen van solidariteit was de oefening in het hanteren van het wapen belangrijk, dat vooral was ingesteld voor de ‘beschuttende’ functie van Tilburg in tijden van gevaar of wanneer inbreuk op de rechtsorde dreigde. Koning Willem III, zoon en opvolger van koning Willem II, stemde erin toe dat op 25 augustus 1849 zijn 6-jarige zoontje Maurits beschermheer werd. Toen de prins kort daarna stierf nam de vader het beschermheerschap over en bezegelde dat in 1851 met het predicaat Koninklijk. Het gilde speelde in die jaren een belangrijke rol in de organisatie van nationale wedstrijden die op koninklijk initiatief werden gehouden. Enige malen werd deelgenomen aan toernooien, zoals in den Haag en op Het Loo. Tegen het einde van de negentiende eeuw hield het gilde op te bestaan, omdat het te maken kreeg met concurrentie van andere vormen van notabel vertier, zoals sociëteiten en muziekgezelschappen. Leden van families die vanouds bij Sint Sebastiaan betrokken waren, bliezen het ‘slapende’ gilde in 1967 nieuw leven in. In 2004 werd het 500-jarig bestaan gevierd. Daaraan namen de overige koninklijke handboogschutterijen uit Nederland deel, zijnde Amicitia (Schijndel), Concordia (Amsterdam) en Sint Sebastiaan (Maastricht).