Gerard van Spaendonckstraat (Tilburg)
| Stadsdeel: | Oud Zuid |
|---|---|
| Wijknaam: | Korvel |
| Datum besluit: | Secretarie 11 mei 1926 (2) [Gemeenteblad 1926 nr. 13] |
| Jaar: | 1921 |
Vanaf de Diepenstraat in westelijke richting tot het Rubensplein.
[Copyright foto: www.elsfranken.nl (2008)]
Herkomst
Gerardus van Spaendonck werd geboren te Tilburg op
22 maart 1746 als zoon van Jan Anthony van Spaendonck en Maria
Theresia Couwenbergh. Zijn vader was van 1734 tot 1754 rentmeester
van de prins Van Hessen Kassel (> Van Hessen Kasselstraat), heer
van Tilburg en Goirle. In 1764 verliet Gerard zijn ouderlijk huis,
de Een Swaen op de Heuvel, en ging in Antwerpen bij de
bloemschilder Guillaume Herreyns in de leer. Samen met zijn
dertienjarige broer Cornelis vertrok hij in 1769 naar Parijs waar
zij zich verder in de (bloem)schilderkunst gingen bekwamen.
Gerard maakte naam als miniatuur- en decoratieschilder, werd in 1774 benoemd tot koninklijk miniatuurschilder en kreeg een woning in het Louvre toegewezen. Een jaar later werd hij aspirant-lid van de Koninklijke Academie van schilderkunst. Na het overlijden van Françoise Madeleine Basseporte, sinds 1735 de koninklijke miniatuurschilderes, kreeg Van Spaendonck, die al in 1774 tot haar opvolger was benoemd, nu officieel deze titel. Hij ging toen in de koninklijke tuinen wonen. In 1781 werd hij lid en in 1788 bestuurslid van de Académie. Ondanks zijn relatie met het hof is hij toch door de revolutie gespaard gebleven en kreeg hij in 1793 de functie van professor in de iconografie van het Museum van Natuurlijke Historie (botanische schilderkunst) en bestuurder van de Jardins des Plantes. In 1795 volgde zijn benoeming tot directeur van de Jardin des Plantes en administrateur van de koninklijke porseleinfabriek te Sèvres. Hij kreeg vrije huisvesting in het huis van de graaf van Buffon (tot 1788 intendant van de koninklijke tuinen).
In 1797 zijn Gerard en Cornelis van Spaendonck even terug in Tilburg. Ze zijn daar aanwezig bij de boedelscheiding van hun overleden ouders. Door loting vielen Gerard een aantal percelen akker- en weiland, en een huis bestaande uit drie woningen in de Veldhovensehoek, ten deel. De Een Swaen op de Heuvel krijgt hij in gemeenschappelijke eigendom met zijn broers en zusters.
In 1804 kreeg hij als een der eersten de pas ingestelde orde van het Legioen van eer, en in 1808 verleende keizer Napoleon hem de titel van graaf. Op 11 mei 1822 is Gerard van Spaendonck te Parijs overleden. Hij werd begraven op het bekende kerkhof Père Lachaise.
Zijn bloemenschilderijen en miniaturen zijn onder meer te vinden in het Louvre te Parijs, in Fontainebleau, Cambridge, Luxemburg, het Noordbrabants Museum in Den Bosch en bij vele particuliere kunstverzamelaars in binnen- en buitenland.
Bron: Ronald Peeters, De straten van Tilburg (1987).