1914-27-28 ongure Belgen

Oktober/november

In den avond van 17 October verscheen een troep van 28 Belgen van een onguur en ongunstig voorkomen. Zij werden ondergebracht in een paar tenten op de weide van den heer Willem van Iersel. Eenigen hunner informeerden bij mij, wanneer des anderen daags de zondagsdiensten zouden plaats hebben. Ik lichtte hen in en wees hun een plaats aan in de kerk. Maar des anderen daags waren de vogels gevlogen, in alle richtingen. Later bleek, dat het ontsnapte Belgische gevangenisboeven waren geweest. Een paar Paters, uit Achel gevlucht, vonden 21 October een tijdelijk onderkomen in de Pastorie. Intusschen waren ook andere Belgische mannen successievelijk naar het Noorden gedirigeerd. Behalve eenigen, die bij burgers (bloedverwanten of kennissen) een onderkomen vonden, verbleven nog immer een veertigtal in het Liefdegesticht en een vijftigtal (gehuwden en veel kinderen) in de Pauluszaal. Overdag bewoonden zij de gymnastiekzaal van het Patronaat, waar zij zich huiselijk inrichtten. Verdienstelijk maakte zich de Heer Verhulst (met gade en 2 dochtertjes uit Antwerpen gevlucht) die nog lang in het Liefdehuis gebleven is. Hij was de tusschenpersoon tusschen het Comité en mij eenerzijds en de Belgische vluchtelingen anderzijds, en hielp ons de kwade elementen op te sporen en spoedig verder op te zenden. Er werd zorg gedragen voor fatsoenlijker kleeding en zindelijkheid; de soldaten, wier hulp in den beginne zeer noodig was, werden nu zooveel mogelijk geweerd, waarbij commandant de Hartogh zich ferm deed gelden. Deze officier van Gezondheid 1ste klasse, sterk door den steun van burgemeester en pastoor, heeft voor de vluchtelingen werkelijk veel goeds gedaan. Den ganschen dag klonk van verre of van nabij zijn sonoor stemgeluid.... We hebben er vaak om gelachen. Iederen morgen begaf ik mij naar het Belgen-kwartier met een mandje peren of appelen of een buil koeken; vooral voor de kinderen, die de H.Mis en den Katechismus hadden bijgewoond. Des avonds liet ik de Patro¬naatsfanfare blazen of een kleine vertooning geven. De kinderen waren meestal goed en niet slecht onderwezen.