Wijs, Gebr. de

Deze fabriek is onderzocht door Kleijberg, Claudy

Gebroeders de Wijs
Type bedrijf	Tricotagefabriek
Vestigingsadres	Wilhelminapark 109
Datum oprichting	1 januari 1888
Datum opheffing	27 september 1971
Eigenaars / oprichters	Christianus Johannes Fransiscus de Wijs en Anthonius Hermanus de Wijs
Herkomst eigenaars / oprichters	Tilburg, Boxtel
Herkomst vreemd kapitaal	Deze familie bestaat generaties lang uit textielfabrikanten
Innovatieve aspecten	Fabrikant van reumatiek watten, Hofleverancier van H.M de Koningin
Reikwijdte van het bedrijf	Internationaal

Algemene omschrijving

Via een onderhandse akte waren ANTHONIUS HERMANUS DE WIJS en CHRISTIANUS JOHANNES FRANCÏSCUS DE WIJS, beiden kooplieden, een vennootschap aangegaan, ten doel hebbende het fabriceren van Baaien, Buckskin en Tricot-stoffen; het confectioneren van Ondergoed, syst. "Prof. Dr. JAEGER, Tricot Dames-tailles, Tricot jongeheren-pakjes , flanellen hemden enz. Met ingang van 1 januari 1888 handelden zij onder de firma Gebroeders De Wijs.

De productie vond plaats in de voormalige fabriek van Wed. F. de Wijs & Zn., gelegen aan het Wilhelminapark. Deze fabriek was te bereiken via de naastgelegen poort op nr. 108. Het pand stond achter, de huidige twee herenhuizen onder één kap. nr. 107 en 108, in eigendom en bewoond door familie de Wijs. Gebroeders de Wijs kreeg pas na 1900 het huisnummer 109.

Rechtsvormen

De vennootschap tussen Anthonius en Christianus de Wijs, aangevangen 1 januari 1888, zou eindigen op 31 december 1892. Beide Vennoten hadden de handtekening. Op 14 december 1897 werd er een nieuwe contract opgemaakt die was ingegaan op januari 1898.

De akte uit het handelsregister werd in 1917 opgericht tussen Christianus de Wijs en Gerardus de Wijs. Hierin werd opgenomen, wanneer Christiaan kwam te overlijden, zijn vrouw als commanditaire vennoot zou worden opgenomen.

In 1935 treedt Gerardus de Wijs uit de firma wegens overlijden, nog geen drie weken later overlijdt ook zijn weduwe Johanna Maria van Oerle (13 augustus 1935).

Johannes A. F. van Oerle (21-04-1892), de broer van Johanna Maria van Oerle of weduwe G. de Wijs, wordt eigenaar van de firma.

7 mei 1936 gaat Johannes Antonius Franciscus van Oerle een vennootschap aan met Joannes Josephus van Hoek. Vervolgens wordt J. J. van Hoek directeur van de firma onder de handelsnaam: Tricotfabriek Gebr. de Wijs N.V.

Op 20 november 1942 besluit de Gebroeders de Wijs gebruik te maken van het Liquidatiebesluit 1941 en het Overdrachtsbesluit 1942. De naamloze vennootschap werd geliquideerd en bezittingen en verplichtingen overgenomen door de nieuwe commanditaire vennootschap: Tricotfabriek Gebroeders de Wijs C.V. Beherend vennoot is J. J. van Hoek. Hier werd door vijf vennoten, bij wijze van geldschieting, een gezamenlijk bedrag binnen gebracht van fl. 60.846,96.

1 januari 1967 voortzetting door J. S. F. van Hoek, de zoon van J.J. van Hoek.

29 mei 1970 wordt de firma Gebr. de Wijs failliet verklaard en vier maanden later, per 1 sept 1970 opgeheven, wegens gebrek aan bate J. S. F. van Hoek ( v.d. Graaf & Co, A’dam)

Fabrieksgebouw

Het gebouw was een 18 bij 22 meter brede shedbouw met glas en had een met planken onder schoten gedekt pannendak. Binnenin bevond zich een breierij met twee breimachines, die door middel van stoom in werking werden gesteld. Verder nog aanwezig, twee spoelmachines, acht naaimachines en een drogerij die eveneens door middel van stoom werd verhit.

bouwtekening 1899

• Uit de hinderwetsvergunning van 22-04-1899 uitbreiding machinekamer met stoommachine 8 pk en stoomketel 10 pk.

• In 1913 werd de 1e elektromotor 3 pk. geplaatst en waren er hier 35 mensen werkzaam.

• 21-02-1917 Steenkolennood waardoor de productie van tricotfabriek Gebr. de Wijs stil kwam te liggen,

Innovatieve aspecten

Fabrikant van de beste kwaliteit krimpvrije, zuiver en gemengde wollen ondergoed van het merk JAEGER en EXCELSIOR

Fabrikant van de originele reumatiek-watten Lana Sanitaris; gezondheidswollenwatten die werken tegen Reumatiek, Vliegende Jicht, Influenza, Zinkingen in 't Hoofd, Pijn in de Zijde, Rug of Maag.

• 1895

Als leverancier van H. M. de Koningin mochten zij op 8 augustus 1895 het Wapen voeren van Hofleverancier en handelde zij als: De Koninklijke Tricotfabriek Gebr. de Wijs

• 1897

Bekroond met een bronzen medaille op de 'Dordtse Tentoonstelling'.

Gezinskaarten

• Wijs, Gerardus Adrianus Maria Cornelis de
• Wijs, Christianus Johannes Fransiscus de
• Wijs, Anthonius Hermanus de
• Hoek, Joannes Josephus van

Opmerkingen

J. A. F. van Oerle genoot zijn theoretische en technische opleiding aan de Weefschool te Tilburg. In opvolging van zijn vader werd hij in 1928 benoemd tot Directeur der N.V. van Oerle's Band- en Damastweverijen, na diens uittreden. Van Oerle werd vervolgens Commissaris der Naamloze Vennootschap Tricotfabriek, Gebroeders de Wijs te Tilburg, met ingang van 7 mei 1936.

Familie Van Oerle weverijen is een zeer voorname familie van textielfabrikanten die enige generaties meedraaien in de textielnijverheid van Boxtel.

J. J. van Hoek werd in 1931 comm. van de firma Veco, weverij N.V. aan de Korvelseweg.

Wolgatex

In 1953 werd Wolgatex opgericht door dhr. V. C. Roos en G.H.E. Kesting te Baarn. Deze firma werd op 1 januari 1960 voortgezet aan het Wilhelminapark 109 met S. J. P. M van Hoek als directeur. Het bedrijf had als doel agentuur- en commissiehandel in wol, garens en confectie-artikelen.

Op 1 augustus 1966 trad S. J. P. M van Hoek uit deze firma. Zijn vaderJ. J. van Hoek en oudere broer F. S. J. van Hoek deden op hun beurt hun intreden, als nieuwe directie, in deze firma. Het maatschappelijk kapitaal bedroeg fl. 25.000,-- waarvan fl. 5.000,-- geplaatst en gestort.

Tijdens een algemene vergadering van aandeelhouders, die plaats vond op 13 mei 1970, werd de n.v. ontbonden. N.V. Wolgatex zou nog nooit in de handel werkzaam zijn geweest, zodat er geen gegronde reden was om het bedrijf voort te laten bestaan.

Bronnen

• Nieuwe Tilburgsche Courant
• BHIC, Kamer van Koophandel archief 404 A, Handelsregister dossier nrs. 5393, 4303, 490, 11978
• Nederlandsche staatscourant 27-03-1888
• Nederlandsche staatscourant 18-12-1897
• Boer, P.H.de, Het gedrag van de ondernemer in Nederland
• Van Oerle’s Linnen en Damast weverij