Vestiging Huize Vincentius
|
Huize Vincentius vanuit de lucht gezien |
Op 30 maart 1924 overleed in Udenhout meneer Willem van Iersel. Bij testament vermaakte deze ongehuwde man zijn woonhuis met bijbehorende tuinen en gronden aan de Schoorstraat aan het bisdom Den Bosch, onder voorwaarde, dat de bisschop die gronden voor een liefdadig doel zal bestemmen. De bisschop gaf het aanbod door aan de congregatie* van de Dochters van Maria en Joseph, de zusters van de Choorstraat. Zij gingen direct aan de slag om op de gronden van mijnheer Willem 'Huize Vincentius' op te richten. De op 2 januari 1925 in Oud-Herlaer gestarte BLO-school werd op 1 september 1925 overgeplaatst naar het huis van wijlen Willem van Iersel. De kiem was gelegd voor een volledig onderwijsinstituut, berekend voor ongeveer 240 meisjes. Een zuster schreef: En zo stonden wij op een zonnige morgen van deze week voor een eenvoudig landhuis, waar boven den gevel de simpele woorden stonden geschreven "St.-Vincentiushuize". Een planologisch toeval bracht 'Vincentius' naar Udenhout. De naam Vincentius is direct afgeleid van de Heilige Vincentius à Paolo. Toen in augustus 1925 het internaat van Sint-Michielsgestel naar Udenhout verhuisde, moest er nog veel gebeuren, voordat het woonhuis van Willem van Iersel geschikt was. Het huis werd omgetoverd tot internaat waarbij de pronkkamer een knusse kapel werd. Er zat groei in de jonge stichting. In korte tijd steeg het aantal leerlingen van 23 naar 60, zodat "Huize Vincentius" al functioneerde, voordat er gebouwd was. Men was toe aan vergroting van ruimte. De algemeen overste Zuster Simplicia overtuigde het bestuur van de orde, dat er hoognodig gebouwd moest worden. Na verkregen toestemming ging zij weldra met haar architect J. van Halteren op papier aan het bouwen. Er werd na lang beraad besloten tot paviljoenbouw. Deze bouwwijze maakte een uitstekende groepering van de verpleegden mogelijk. De gebouwen waren daarbij bijna op de rand van het verworven grondbezit geprojecteerd, omdat de wat verderop gelegen appelboomgaard niet mocht worden gerooid. De bouw werd tussen 1927 en 1929 uitgevoerd door aannemersbedrijf Gebr. Van Lieshout uit Utrecht. Het bouwen verliep vlot, zodat al in 1927 een der drie paviljoens in gebruik genomen kon worden. Elk paviljoen, berekend op 50 leerlingen, had een eigen eetzaal, speel- en slaapzalen, een keuken en een badinrichting. Op de eerste verdieping konden de kinderen onderwijs ontvangen. Architect Van Halteren ontwierp een hoofdbouw in het midden van het complex, aan weerszijden geflankeerd door drie paviljoens. Daardoor ontstond aan de zijde van de Schoorstraat een lang gerekt front. Op 22 mei 1930 zegende monseigneur Diepen het gereedgekomen hoofdgebouw in. De zusters van Huize Vincentius stortten zich in volle overgave op hun nieuwe taak. Door hun buitengewone energie bouwden de zusters al snel een voorsprong op in het buitengewoon lager onderwijs. Op Huize Vincentius was er een vernieuwende innoverende aanpak, die al snel de aandacht trok van derden. Vincentius groeide en bloeide na de Tweede Wereldoorlog. Er waren permanent 200 tot 250 leerlingen. Er kwamen aparte school¬gebouwen, in 1963 de Mariaschool, inclusief een gymnastieklokaal, en in 1973 de Jozefschool, inclusief een motorisch oefenlokaal en een filmzaaltje. Het jaar 1968 bracht een ingrijpende verandering. Huize Vincentius kreeg de AWBZ-erkenning (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). Dat was een financiële verlichting voor de congregatie, maar de keerzijde was, dat het instituut niet langer een specifiek opleidingsinstituut kon blijven, maar een zorgcentrum moest worden. Meisjes van 20 jaar, die de school niet meer mochten bezoeken, konden voortaan wel op het internaat blijven wonen. Voor hen werd de bezigheidsactivering in het leven geroepen, later dagbesteding genoemd. Gevolg was wel, dat er niet meer genoeg 'leerplichtige' kinderen waren. De scholen werden eerst te groot, later overbodig. Er kwam eerst een einde aan de Jozefschool (1988) en daarna aan de Mariaschool (1992). Op 1 augustus 1992 sloten de scholen op Vincentius definitief hun poorten, en kwam er een einde aan de oorspronkelijke bestemming van Huize Vincentius, zoals de Zusters van de Choorstraat die hadden opgepakt, te weten onderwijs voor kansarme kinderen. Huize Vincentius is nu een blijvend thuis voor verstandelijk gehandicapten, een thuis om te wonen. De leerplichtige kinderen bezoeken scholen te Tilburg. De Dienst Dagbesteding heeft de taak van de toenmalige scholen overgenomen. Zij biedt naast wonen ook werken aan.