Spaendonck, Gebr. van

Deze fabriek wordt onderzocht door Meer, Peter van

Gebr. van Spaendonck
Type bedrijf	wollenstoffenfabriek
Vestigingsadres	Heuvel /hoek Tuinstraat ofwel: Tuinstraat 1 tot 1890: N 102 tot 1900: N 147
Datum oprichting	In 1898
Datum opheffing	1-10-1918
Eigenaars / oprichters	De oprichters van Gebr. Van Spaendonck zijn de broers Toon (A.I.C.) en Bernard (B.C.M.) van Spaendonck. Hun vader, Frans (F.L.) van Spaendonck was met oom André (A.J.) firmant van de firma G.C. van Spaendonck & Zonen. Er waren twee fabrieksgebouwen in het bezit van de familie: het oudste gebouw aan de Koestraat, dat oom André en vader Frans in 1881 voor fl 28.000 kochten van J.A. Berghegge. En het gebouw aan de Heuvel, hoek Tuinstraat, dat oom André later (in 1897) voor fl 69.000 verkocht aan Toon. In december 1897 werd G.C. van Spaendonck & Zonen opgesplitst. Oom André ging na het overlijden van Frans in de Koestraat met zijn zoon Carolus G.J. verder als André van Spaendonck en Zonen. Toon en Bernhard stichtten de vennootschap Gebroeders Van Spaendonck.
Opvolging	Toon en Bernard van Spaendonck zijn beide kinderloos gebleven en hebben het bedrijf doorverkocht.
Familieverbanden	Beide vennoten maken deel uit van de grote familie Van Spaendonck, die zowel in de Tilburgse textielindustrie als daarbuiten haar sporen heeft nagelaten. Denk daarbij aan de Kamer van Koophandel, de Vereniging van Tilburgse Fabrikanten van Wollenstoffen, de Textielschool maar ook de Gemeenteraad.
Innovatieve aspecten	Gespecialiseerd in o.a. flanel (geruwde wol), domets (zware grove wol) en serges (lichte gekeperde wollen stof). Er werden met name wollen dekens vervaardigd.

Algemene omschrijving

In 1898 (juni?) richtte Antonius Ignatius Cornelis van Spaendonck Franszoon samen met zijn broer Bernard Cornelius Mattheus de vennootschap 'Gebr. van Spaendonck' op.

In feite was dit een voortzetting van de fabriek die in 1850 onder de naam G.C. van Spaendonck & Zonen gesticht was door Gerard C. van Spaendonck en zijn medefirmanten en zonen Franciscus L. en André J. De laatste verkocht het bedrijf door aan de zonen van Frans, ook omdat hij al een fabriek had aan de Koestraat, dat in 1898 'André van Spaendonck & Zonen' ging heten.

1-10-1918 werd de firma 'Gebr. van Spaendonck' opgeheven en verkocht aan Jan Baptist Rens (Goirle) en Henricus A. Daniëls (Tilburg). Die gingen verder onder de naam 'N.V. Flanel en Wollenstoffenfabriek voorheen Gebroeders van Spaendonck'. Maar vaak werd ook de oude naam gebruikt. Of de gebroeders van Spaendonck toch nog op een of andere manier financieel bij het bedrijf betrokken zijn is niet bekend. Daniëls was tot 1917 als directeur werkzaam bij de fabriek van Elias.

Totdat het op 1 maart 1929 werd gekocht door T. Adolf van den Bergh Jr, die het bedrijf reorganiseerde en in 1934 voortzette onder de naam 'N.V. Wollenflanel-, Wollenstoffen- en Wollendekenfabrieken AaBe'.

Gezinskaart

• Spaendonck, Antonius Ignatius Cornelis van
• Spaendonck, Bernardus Cornelius Mattheus van

Opmerkingen

Het gebouw van de gebroeders was een van de kenmerkende hoogbouw-faciliteiten met 3 of 4 verdiepingen in de stad. Die bleken na verloop van tijd erg brandgevoelig te zijn en niet geschikt voor de latere zware weefgetouwen en vochtige ververijen. Dus verschenen de uitgestrekte lichte hallen met de bekende sheddaken. Vrijwel tot de sloop is in het pand de garage van Knegtel gevestigd geweest. Met het verdwijnen kwam achter het V&D-pand ruimte voor het Pieter Vreedeplein. Toen het bedrijf uiteindelijk werd overgenomen door Van den Bergh (AaBe) ontwierp men aan de pleinkant van de Heuvel de bekende etalage met het rendier.