Sala, Gebr.

Deze fabriek wordt onderzocht door Kuijpers, Karlijn

Gebr. Sala
Louis (l.) en Sebald Sala
Type bedrijf	Wollenstoffenfabriek met stoom
Vestigingsadres	Tuinstraat
Datum oprichting	12-10-1882, vastgelegd in akte van oprichting
Datum opheffing	Nadat de fabriek van de Gebr. Sala op 17-08-1888 voor de tweede keer in een jaar tijd volledig afbrandt, wordt deze niet meer herbouwd. Er wordt een akte van ophouding opgesteld op 22-11-1888 en op 02-01-1889 wordt de vennootschap ontbonden.
Eigenaars / oprichters	De gebroeders Louis (1849-1911) en Sebald (1850-1912) Sala zijn geboren in Reek als 1e en 2e zoon van Louis Joseph Sr en Helena Allegonda Boeracker. Het gezin komt eind jaren ’50 naar Tilburg. Louis en Sebald bekwamen zich in Aken in de wollenstoffenfabrikage. Op 06-02-1874 keren zij terug naar Tilburg om samen met de Gebr. Kieckens (zie ‘Familieverbanden’) een firma te starten. In oktober 1882 wordt die samenwerking beëindigd en beginnen Louis en Sebald hun eigen wollenstoffenfabriek met stoom aan de Tuinstraat. Louis Sala is woonachtig aan de Zomerstraat M 188 (in 1879), Heuvelstraat M 1051 (in 1881) en de Spoorlaan N 209/280 (in 1889/1900). Hij overlijdt op 18-03-1911, hij verdrinkt in een waterput bij zijn fabriek. Sebald Sala is woonachtig aan het Koningsplein N 154 (in 1879), Heuvel N 567 (in 1881), St. Josephstraat N 350 (in 1889), Bosscheweg N 481 (in 1900) en de Goirkestraat. In de jaren 1881-1889 is hij brandmeester in de wijk Heuvel. Sebald overlijdt een jaar na zijn broer, op 20-02-1912.
Opvolging	Als op 02-01-1889 de firma wordt opgeheven, verkoopt Sebald Sala zijn helft van het perceel M 3908 (met de fabrieksrestanten) voor fl. 2200 aan Louis. Die laatste is als eigenaar dan verder belast met de afwikkeling van de liquidatie van de firma. Op 03-06-1889 vindt de openbare verkoop plaats van het gedeelte van de afgebrande fabriek voor afbraak. De opbrengst is fl. 57. In het adresboek voor 1889 staan zowel Sebald als Louis nog vermeld als wollenstoffenfabrikanten, maar dat adresboek is zeer waarschijnlijk opgesteld vóór de opheffing van de firma. Louis gaat verder als textielfabrikant Louis Sala Jr., met wollenstoffenfabriek Fa. Louis Sala jr. aan de IJzerstraat. Sebald wordt in 1896 benoemd als generaal-vertegenwoordiger voor Noord-Brabant van de Internationale Electriciteits Maatschappij Volta te Rotterdam. In 1900 is hij agent in machinerieën en in 1904 richt hij een sigarendrogerij op aan de Goirkestraat en in het adresboek van 1911 wordt hij handelsagent genoemd.
Familieverbanden	Voordat zij hun eigen firma beginnen, hebben Louis en Sebald van 1874 tot 1882 een wollenstoffenfabriek met de broers F.B.G. en F.F.C. Kieckens, onder de naam Kieckens & Sala. In 1877 trouwt Sebald met hun zus Angelique Kieckens (1849-1925). Louis trouwt in 1879 met Justina Johanna Petronella Jacoba van Welij (1852-1911). Hun zoon Johannes (1880-1945) richt in 1910 een sigarenfabriek op aan de Alleenhouderstraat onder de naam Sala & Co.
Herkomst eigenaars / oprichters	De familie Sala is afkomstig uit Vesino (Como) in Italië. In het begin van de 19de eeuw vestigde de grootvader van de gebroeders Sala, Jean Baptiste Sala, zich in Nederland.
Herkomst vreemd kapitaal	Niet bekend
Innovatieve aspecten	Op de wereldtentoonstelling in Antwerpen in 1885 worden de gebroeders Sala bekroond met een zilveren medaille voor buckskins, lakens, floconnés en ratinés
Reikwijdte van het bedrijf	Niet bekend

Algemene omschrijving

In de oprichtingsakte is opgenomen dat de firma tot doel heeft ‘het fabriceren van wollen manufacturen’. In de fabriek, die is gevestigd in de voormalige wollenstoffenfabriek van Willem Versterre, bevindt zich een stoomketel en een stoommachine van 15 pk. In 1885 wordt een nieuwe stoomketel (van firma Deprez & Co.) geplaatst van 35 pk. De verwarmingsoppervlakte is aanvankelijk 22 m2, vanaf 1885 52,5 m2. De fabriek groeit jaarlijks: aantallen medewerkers (steeds per 31-12 van dat jaar):

jaar	mannen	vrouwen	jongens	meisjes
1882	18	2	2	4
1883	18	3	2	4
1884	20	4	2	4
1885	26	2	3	2
1886	30	4	2	2
1887	40	8	4	2
1888	-	-	-	-

In 1885 vindt in Antwerpen van mei tot oktober de wereldtentoonstelling tentoonstelling plaats. De gebroeders Sala en Peter van Dooren vertegenwoordigen er als exposanten de Tilburgse (Nederlandse) laken (en wol-??)industrie. Zij worden bekroond met een zilveren medaille voor buckskins, lakens, floconnés en ratinés.

In de nacht van 13 op 14 augustus 1887 brandt de fabriek van de Gebr. Sala volledig af. De oorzaak van de brand is onbekend. Alles gaat verloren: de fabriek met machines, half- en eindfabricaten, maar ook het kantoor en de wol- en goederenloodsen met grote voorraden wollen stoffen. Het ijzerwerk en hout van de afgebrande fabriek wordt verkocht en de fabriek wordt herbouwd, uitgebreid en voorzien van nieuwe machines en elektrisch licht. Een jaar later, op 17 augustus 1888 ontstaat echter opnieuw brand waardoor de fabriek, inclusief grondstoffen en goederen, opnieuw verloren gaat.

De fabriek wordt daarna opgeheven. Het enige dat bij beide branden ongeschonden blijft, is de brandkast.

De leverancier maakt van dat gegeven gebruik voor een reclame campagne.

Gezinskaart

• Interne link naar gezinskaart

Opmerkingen

Sebald Sala haalt in 1901 de pers nadat hij in juni van dat jaar in de trein naar Parijs is aangevallen door twee Franse overvallers. Hij weet zich te verweren en als de overvallers uit de trein springen, overlijdt er een, de ander raakt gewond. Die laatste wordt in december in Frankrijk veroordeeld tot levenslange dwangarbeid voor de overval.

Zie verder ook:

Regionaal Archief

Cubra