J.A. Berghegge & Zonen

J.A.Berghegge en Zonen N.V.
Briefhoofd. Briefhoofd van J.A. Berghegge & Zonen, Kunstwolfabrikanten, St. Josephstraat 74
Type bedrijf	Kunstwolfabriek
Vestigingsadres	St.Josephdwarsstraat 1
Datum oprichting	Medio 1918
Datum opheffing	Medio 1966
Eigenaars / oprichters	J.A.Berghegge
Opvolging	Zonen Casper F.J.F- en Joannes M.J. Berghegge
Reikwijdte van het bedrijf	Lokaal/regionaal

Algemene omschrijving

Het is een kunstwolstoffenfabriek voor hergebruik van gebruikte wollenstoffen. Later wordt dit scheurwolproductie of een kunstwolfabriek genoemd.

Berghegge begint in de Koestraat en verkoopt zijn gebouw aan de familie van Spaendonck. Hij heeft zijn kunstwolfabriek aan de St Josephdwarsstraat voortgezet. In 1930 is er een aparte bewaarplaats gebouwd in de Hoogvensestraat.

In 1937 is er carboniseergebouw neergezet aan de Lovense Kanaaldijk West. Berghegge is met de tijd meegegaan, zoals steeds zwaardere stoommachines, uitbreiding/uitbouw van de onderneming met een wolwasserij, kunstwolmaalerij, aparte bewaarplaats voor wollenlompen en een aparte ligging van een caboniseergebouw en een ontstofinrichting

Een kunstwolfabriek specialiseert zich in het verwerken van wollenlompen voor hergebruik d.m.v. reinigen, carboniseren en het uiteenrafelen van de woldraden/stoffen Carboniseren is door een zwavelzuurbad de afvalwol ontdoen van plantaardige vezels.

De “grondstof” wordt aangeleverd door de lokale textielfabrieken en de lompen van de bevolking. Berghegge is dus de toddenjood/voddenman in het groot. De gezuiverde wol kan weer gebruikt voor minder kwalitatieve kleding of als mix met andere wolsoorten etc.

In 1935 is er een conflict met het personeel om loonsverlaging. Het zijn natuurlijk sterk vervuilde werkzaamheden, die wel wat verlicht worden door een ontstoffingsinrichting. Het carboniseren gebeurt aan de Lovense Kanaaldijk ver van de volksbuurt.

Wat gebeurt er tijdens WOII met de wollenstoffenfabrieken in Tilburg? In 1940 zijn er nog 33 wollenstoffenfabrieken met in totaal 10.000 arbeiders, waarvan er op 1 juli 1940 2411 werkloos worden. Er ontstaan rayonvezelfabrieken die deze slechte vezel mengen met de afval van de kunstwolfabrieken. Deze ondernemingen maken dan ook een grote groei door tijdens de WOII

Textielindustrie is erg conjunctuurgevoelig en in zijn algemeenheid gaat ook een kunstwolfabriek mee in de golven van diepte-en hoogtepunten van de textielbehoefte. Bij grote armoede zal het gepeupel hun kleren tot aan draad toe versleten dragen of heeft er een andere bestemming voor(poets-of herstellappen)Heel gewoon is het de kleren af te dragen van je oudere zusje, broertje of andere familieleden. Altijd is er wel een oma, tante of mamma die zelfs je ondergoed breit, met alle ‘rampen’ van dien. Anders gezegd er blijft weinig textielafval over.

Brand bij kunstwolfabriek van Berghegge in de Hoogtestraat op 16 april 1927

Brand bij kunstwolfabriek J. A. Berghegge & Zn. in de St. Josephdwarsstraat begin februari 1933

Herkomst en achtergrond van de oprichter

Vader Berghegge is afkomstig uit Delft. Hij is inmiddels generaal agent van bierverkoop van de kloosterbrouwerij de Schaapskooi in Tilburg.

De vermoedelijke overdracht, door vader J.A. Berghegge aan zijn zonen, ontbreekt; d.w.z. het dossier 1918 is niet opgenomen in archieven BHIC. Vader Berghegge vertrekt op 5 mei 1919 naar Den Haag. Zijn medefirmanenten zijn de zoons:Casper FJF en Joannes MJ en ze zijn medio 1919 bestuurders geworden. Na het overlijden van Joannes MJ Berghegge heeft J.W.A. van der Wee de dagelijkse leiding overgenomen. Het fabriek is in 1966 gesloten.

Dochter Coleta Berghegge huwt met Herman Diepen, o.a. beherend vennoot van Wollenstoffenfabriek N.V. Gebroeders Diepen. Dochter Christina Berghegge huwt met Hermanus Swagemakers van Swagemakers Bogaers.

Gezinskaart

• Interne link naar gezinskaart

Van andere auteur

Deze kunstwolfabriek werd in 1875 opgericht in de Koestraat. In 1881 verkocht Berghegge deze fabriek en verhuisde naar de hoek van de Oisterwijksebaan (Sint Josephstraat) en de latere Sint Josephdwarsstraat. Ongeveer in diezelfde tijd liet Berghegge vermoedelijk de villa met koetshuis bouwen op Sint Josephstraat 98-100 en rond 1890 een rijtje arbeidershuizen, nu Sint Josephstraat 88-96. Net als bij vele Tilburgse textielfabrieken vond er bij Berghegge een grote brand plaats. Dat gebeurde in 1927. In 1933 sloeg het noodlot wederom toe met een grote ontploffing. Vanaf 1937 had de kunstwolfabriek geruime tijd ook een fabriek aan de Lovensekanaaldijk. De activiteiten werden in 1966 stopgezet, waarna de gebouwen in de Sint Josephdwarsstraat nog in gebruik waren door een kunststofbedrijf. Later werden ze gesloopt om plaats te maken voor huizen en openbaar groen.