Hoepelman-Swijnen, Leonie Constantia

Leonie Constantia Hoepelman-Swijnen
Volledige namen	Leonie Constantia Swijnen
Geboortedatum	27-04-1894
Geboorteplaats	Lillo (BE)
Adres	Veldhovenstraat 1
Woonplaats	Tilburg
Burgerlijke staat	Gehuwd
Naam echtgeno(o)t(e)	Samuel Hoepelman
Overlijdensdatum	20-05-1945
Plaats van overlijden	Ravensbrück (DE)
Bijzonderheden	Overleden in het concentratiekamp Ravensbrück

Geef de oorlog een gezicht!

Kun jij ons helpen met het schrijven van het levensverhaal van deze persoon?

Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. We willen door hun verhaal te vertellen de slachtoffers eren en de herinnering levend houden Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant en we streven er naar van ieder een levensbeschrijving en foto op te nemen.

Helaas hebben we van sommigen maar beperkte of soms helemaal geen informatie. We hebben jouw hulp nodig deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s. We ontvangen je reactie graag via info@regionaalarchieftilburg.nl o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers.

In bewerking

Hoepelman-Swijnen, Leonie Constantia (geb.27-11-1894 Lillo (BE), gest. Ravensbrück (DE) 20-05-1945), dochter van (namen en data vader en moeder). Op 13-03-1919 trouwde zij te Paddington (Londen) met Samuel Hoepelman (1885-1954), kapper. Leonie kreeg vijf kinderen. Zij overleed op 20-05-1945 in Ravensbrück.

Achtergrond en jeugd

Leonie wordt geboren op 27 november 1894 in het Belgische Lillo bij Antwerpen. Op 16 december 1913 bevalt zij te Antwerpen van een zoon, Marcel. In 1915 verblijft Leonie in het zuidwesten van Engeland, in de Cotswolds. Op 13 april van dat jaar bevalt zij in Chedworth van een tweede kind, een meisje, Rozalie. In augustus 1916 wordt in Londen haar zoon Gustaaf geboren.

Swijnen trouwt op 13 maart 1919 in het Londense Paddington met de Joodse Samuel Hoepelman. Eind mei 1919 wordt zoon Lodewijk in Antwerpen geboren. In november 1930 vestigt het gezin zich in Tilburg, ze zijn dan afkomstig uit het Belgische Borgerhout. Samuel Hoepelman bestiert in Tilburg een kapperszaak, eerste aan de Groeseindstraat, vervolgens aan het Veldhovenplein en de Veldhovenstraat. In 1937 werd er nog een zoon geboren.

Tweede Wereldoorlog

Omdat Leonie katholiek is, wordt Samuel tijdens de Duitse bezetting niet afgevoerd naar Westerbork: gemengd gehuwde zijn (voorlopig) vrijgesteld van deportatie naar de concentratiekampen. Begin 1943 wordt de kapperszaak door de Duitsers als Joods bedrijf aangemerkt en geconfisqueerd en zouden de kinderen (die als half-Joods worden beschouwd) voor tewerkstelling naar Duitsland worden afgevoerd. Door de zaak echter op naam te zetten van Leonie, kunnen de kinderen in de zaak blijven werken. Tegen die tijd verleent het gezin onderdak aan Joodse gezinnen uit Amsterdam die na de razzia’s zijn ondergedoken. De families Klarenberg, Heilberg en een onbekend echtpaar vinden zo een schuiladres bij de familie Hoepelman. Voor de familie Heilberg worden bovendien vervalste persoonsbewijzen geregeld om hen verder op weg te helpen naar België. Op 8 december 1943 brengt Leonie met zoon Marcel de kostbaarheden van de familie Heilberg naar Antwerpen, maar op de terugweg gaat het mis. In de buurt van Oostmalle en Turnhout vallen ze door de mand bij een controle. Moeder en zoon worden beschuldigd van illegaal de grens oversteken, sabotage, spionage en illegaal verzetswerk. Vanaf de arrestatie gaat de familie in Tilburg een zware tijd tegemoet. Voor het gezin wordt het bijna onmogelijk om nog een inkomen te vergaren. Met name vader Samuel heeft het zwaar met de arrestatie; de voortdurende zorgen om zijn vrouw en zoon ondermijnen zijn gezondheid. Via de gevangenissen van Antwerpen en Brussel worden Leonie en Marcel op 2 maart 1944 vastgezet in het fort van Huy. Na zes weken volgt transport terug naar Nederland, waar ze op 14 april 1944 worden binnengebracht in kamp Vught. Op 2 juni 1944 wordt Marcel naar Auschwitz afgevoerd. Hij belandt uiteindelijk voor dwangarbeid in het kamp van Langenbielau in Neder-Silezië. Marcel overleeft de ontberingen en keert in de zomer van 1945 terug naar huis. Vanwege het naderen van de geallieerden wordt kamp Vught op 5 en 6 september 1944 geëvacueerd. Leonie wordt dan op de 6e gedeporteerd naar het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück ten noorden van Berlijn. Ze maakt de bevrijding van het kamp door het Rode Leger op 30 april 1945 nog mee, maar de ontberingen in het kamp hebben haar volkomen gebroken. Samen met nog talloze andere gevangenen bezwijkt zij na de bevrijding alsnog aan de gevolgen van ziekte, uitputting en ondervoeding. Leonie overlijdt op 20 mei 1945, op 50-jarige leeftijd. Haar echtgenoot en kinderen overleven de oorlog, maar Samuel is het verlies van zijn vrouw nooit te boven gekomen. Hij overlijdt in 1954 op 68-jarige leeftijd. Bron: Marcel Hoepelman + zijn dochter

Gebeurtenis

• -

Zij was geboren in België en haar familie woonde nog in België. Om die te bezoeken passeerde zij illegaal de grens. Bij een controle werd zij gearresteerd in Oostmalle. De datum van arrestatie is niet bekend. Zij werd veroordeeld tot 6 weken gevangenisstraf en via Antwerpen en Vught kwam zij uiteindelijk terecht in Ravensbrück. Zij overleefde wel de oorlog, maar niet de gevolgen van haar arrestatie.

Bronnen

• Regionaal Archief Tilburg, Archief 565, Collectie documentatie Tilburg 1940-1945, invnr. 182
• Persoonsdossier Oorlogsgravenstichting

Marcel Hoepelman + zijn dochter

Literatuur

Ad de Beer en Gerrit Kobes, Het leven gebroken. De geschiedenissen van de Tilburgers die als gevolg van de strijd tegen Duitsland en de bezetting van Nederland om het leven kwamen, Tilburgse Bronnenreeks 4 (Tilburg 2002), p. 106

Websites

• Erelijst
• Brabantse gesneuvelden