Oudste bidprentje Udenhout
Hoewel er al bidprentjes van vóór 1700 bekend zijn is het oudste thans bekende Udenhoutse bidprentje in 1824 uitgegeven. Bidprentjes zijn herinnerings- of gedachtenisprentjes die aanvankelijk werden geschreven en later gedrukt over een overleden persoon en werden bewaard in kerkboeken.
Het gebruik van deze prentjes is een katholieke traditie. Ze werden in het begin ook wel knekelprentjes genoemd of santjes, afgeleid van sanctus dat heilig of verheven betekent. Het zijn grensdocumenten in de tijd, die herinneren aan wat voorbij is. Ze roepen op om voor de overledene te bidden, tegen de angst voor het oordeel en om zo een verblijf in het vagevuur te bekorten. Daar werd je gezuiverd van alle zonden en schuld. Het vagevuur werd beschouwd als het voorportaal tot de hemel. Zo zag men toen het leven na de dood. Het prentje had een drievoudige functie. Het was een oproep tot gebed, een hulpmiddel om de herinnering aan de overledene levend te houden en een hulpmiddel om de achterblijvers te troosten en innerlijke rust te geven. Het uitgeven van prentjes begon in de stad en voor welgestelde families en priesters. Dat was ook in Udenhout het geval. De oudste bidprentjes van Udenhout zijn, voor zover bekend, van pastoor Lambertus van den Boome uit 1824 en van de welgestelde (burgemeesters)familie Van den Bosch uit 1828. Het vignet is bij beide prentjes een kruis en doodshoofd. Dan volgt het verzoek tot gebed voor de ziel van de overledene. Bij de pastoor ontbreken de geboortedatum en de geboorteplaats (Lierop). Er wordt wel de leeftijd in jaren en dagen genoemd zodat hij in 1749 blijkt te zijn geboren. Ook worden zijn functies genoemd als deken en pastoor. Bij Van den Bosch ontbreken de geboortedatum en de geboorteplaats (Haaren). Door de leeftijdvermelding kan worden vastgesteld dat hij in 1736 zal zijn geboren. Uit mijn onderzoek blijkt dat hij echter gedoopt is op 17 september 1734. Zijn naam is afgekort tot Andr. Zijn doopnamen waren Andries Cornelis. Als zijn huisvrouw en echtgenote wordt vermeld Maria Vermeer. Haar doopnamen waren Maria Adriana. Ze worden allebei met de roepnaam of de afkorting daarvan vermeld. Maria blijkt zijn tweede echtgenote te zijn. De eerste (Cornelia Wijnand Verhoeven) was overleden en wordt niet vernoemd. Feitelijk is het ook niet het overlijdensbericht van Andries van den Bosch maar van Maria Vermeer. Hij was al in 1802 overleden en nu wordt vermeld dat Maria Vermeer in 1828 is overleden. Zij blijkt in 1741 geboren en werd 87 jaren oud. Het is feitelijk het overlijdensprentje van Maria Vermeer. Blijkbaar was er bij het overlijden van Andries geen prentje uitgegeven en wordt dit nu alsnog gedaan door hem als eerste te vernoemen. Het kan ook zijn dat vrouwen toen nog altijd op de tweede plaats kwamen als de vrouw van de man. Bij Lambertus van den Boome zijn twee Bijbelteksten, een oproep om te bidden en een verzoek om erbarmen. Het wordt afgerond met een smeekbede om hem niet te vergeten. Bij Andries van den Bosch wordt voor beide echtelieden een tekst opgenomen om aan te geven dat ze godvruchtige mensen waren geweest. Hij werd godvruchtig genoemd door zich aan de geboden te houden en zij door veel te bidden. Ze kregen 11 kinderen waarvan er 4 nog in leven zijn bij het overlijden van de moeder. Uit het eerste huwelijk waren er 3 kinderen. Kennelijk was er wel enige twist geweest in de familie. De kinderen worden met een bijbeltekst uit de brief van Paulus aan de Filippenzen 2,1-3 opgeroepen om zich bescheiden en nederig te gedragen en zo ruzie te voorkomen. Beide prentjes worden afgesloten met R.I.P. (requiescant in pace, rust in vrede).