UB

In veel universiteitssteden wordt in het spraakgebruik ‘UB’ gebruikt voor de universiteitsbibliotheek. In Tilburg lijkt men de afkorting ‘bieb’ te verkiezen. Ook de website komt men het begrip ‘bibliotheek’ meermaals tegen, alsook library building.

Collectie

De UB bevat een collectie met meer dan 1.000.000 boeken, tijdschriften, afbeeldingen, oude drukken en handschriften. Samen met een omvangrijke en snel toenemende collectie van e-books en e-journals, levert dit een schat aan wetenschappelijke informatie. Het aantal gedrukte boeken in bezit van de bibliotheek neemt nauwelijks nog toe en het aantal uitleningen neemt af vanwege de digitale ontsluiting. De bibliotheek bevat ook een aantal bijzondere collecties: de Brabant-Collectie, de Haarencollectie, een collectie van de paters Kapucijnen en de in 2014 verworven collectie kinderboeken van de familie Bruijnsters-Smets (afbeelding).

Library of the Future

In 1992 betrok de bibliotheek op de campus een nieuw gebouw, en werd er gesproken van niets minder dan HT DICC: het High Tech Digital Information and Communication Centre. Met deze niet meer in zwang zijnde benaming werd vooral de integratie van klassieke bibliotheekwerkzaamheden en moderne informatietechnologie benadrukt. Bij de opening zijn er 900 studieplaatsen, waarvan er 250 over een zogeheten geïntegreerde werkplek beschikken. Daarop kunnen gedigitaliseerde teksten worden geraadpleegd en bewerkt. Doorslaggevend voor de toegang tot gedigitaliseerde tijdschriften was de overeenkomst die in 1993 met Elsevier gesloten werd over de toegang tot de volledige tekst (full text) van hun wetenschappelijke tijdschriften. De uitgever zag Tilburg als een ideale omgeving: relatief klein van schaal, een ongeëvenaard snel netwerk en overwegend vakgebieden in het alfa- en gammasegment waarin nog een publicatiepraktijk viel te ontwikkelen.

Nieuw elan

Een andere verklaring voor het feit dat een geavanceerde UB in Tilburg werd gebouwd (en niet op bijvoorbeeld een van de technische universiteiten) is dat Tilburg University na een aantal dreigende bezuinigingen en sluiting van faculteiten mikte op nieuw elan en perspectief. Dat bleek een voedingsbodem voor een vruchtbare samenwerking tussen bibliothecarissen en IT-specialisten. Onder aanvoering van Leo Wiërs ontstond een visionair concept van een moderne bibliotheek. Modern niet alleen in technologische zin, maar ook als een bibliotheek die letterlijk vorm gaf aan de groei en democratisering van het hoger onderwijs. Het gebouw is zo goed als volledig gericht op studenten, in tegenstelling tot de klassieke universiteitsbibliotheken.

Geschiedschrijving

Bij de opening in 1992 werd de nieuwe UB de modernste bibliotheek van de wereld genoemd. Deze library of the future bleek tot in de 21e eeuw een inspirerend voorbeeld voor elke andere bibliotheek in Nederland en ver daarbuiten. In 2017 verscheen van de hand van universitetishistoricus Pieter Siebers het gedenkboek ‘Een kwart eeuw universiteitsbibliotheek van de toekomst – en wat daaraan vooraf ging’.