Twernerij en Ververij Broekhoven

Deze fabriek wordt onderzocht door Meer, Peter van

Deze textielfabriek werd in 1913 opgericht door Ignatius Wouters (C.J. Wouters) aan de Broekhovenseweg en groeide al snel uit tot een omvangrijk textielveredelingsbedrijf. Er werden textielgarens gespoeld en getwijnd, maar voornamelijk geverfd. Ook werden er los vezelmateriaal (vlokmateriaal) geweven en gebreide textielgoederen uit natuurlijke en synthetische grondstoffen geverfd. Tevens werden er wollenstoffen gecarboniseerd en geschroeid. Dit werk gebeurde altijd in opdracht van hoofdzakelijk Tilburgse textielfabrikanten. In 1978 werden de bedrijfsactiviteiten stopgezet, met 85 ontslagen tot gevolg. Een groot deel van het fabriekscomplex werd gesloopt, met uitzondering van het kantoor en een pakhuis met 3 lagen en een kelder, dat in 1919 was ontworpen door Frans de Beer. Op het terrein zijn nu diverse andere bedrijven gevestigd. In het Nederlands Textielmuseum bevindt zich een glas-in-loodraam van Toon Berg waarop het in 1938 jubilerende bedrijf staat afgebeeld.

Het Geheugen van Tilburg

• Verhalen over Textielindustrie op geheugenvantilburg.nl

Twernerij en Ververij Broekhoven
Foto uit: Gorp, P.J.M. van en Ronald Peeters. Textielfabrieken op briefhoofden 1866-1956. 1981
Type bedrijf	twernerij en ververij
Vestigingsadres	Broekhovenseweg 220 wordt in 1954: Broekhovenseweg 130
Datum oprichting	Wat ging vooraf? Tot 1856 C Wouters voert een handel in wol en kammelingen 8-7-1856 IC en FG Wouters stichten vennootschap 'C.J. Wouters' 2-7-1910 oprichting vennootschap tussen EHJ Janssen en EHA Leiberich, onder de naam 'Eduard Janssen Azn' aan de Broekhovensche akkers, nu Broekhovenseweg. 6-5-1913 verkoop- en transportakte tussen 'Eduard Janssen Azn' en 'C.J. Wouters' over aankoop van twernerij, ververij en grond aan de Broekhovensche weg De echte start: 30-12-1913 vennootschap van koophandel tussen - de firma 'C.J. Wouters' als beherend vennoot en - EHA Leiberich als commanditaire vennoot. De vennootschap gaat onder de naam 'Twernerij en Ververij "Broekhoven"' te Tilburg en is aangegaan per 1-5-1913. 31-10-1918 ontbinding van de vennootschap met Leiberich Hiermee wordt de firma C.J. Wouters niet opgeheven maar krijgt als doel de 'handel in wol en aanverwante artikelen' en opereert vanuit het adres Hoefakkerstraat 21 en later vanuit de Willem II straat.
Datum opheffing	17-12-1976 Faillissement door het verbindend worden van de slotuitdelingslijst dd 5-9-1978
Eigenaars / oprichters	Cornelis JJ Wouters Marie AG Swagemakers, echtgenote en twee zonen: Ignatius JHC Wouters; werd later eigenaar van de Twernerij Josephus ACM Wouters; beheerde later de wolhandel Vincentius ACM Wouters; de derde zoon, voerde later mede met Ignatius de directie.
Opvolging	Vincentius ACM Wouters Eduard Janssen Azn, die zijn vennootschap in 1913 verkocht, is nog een aantal jaren in dienst bij het bedrijf en tekende ook brieven en facturen.
Herkomst eigenaars / oprichters	Allen uit Tilburg. De heer Leiberich als geldschieter was afkomstig uit Brussel
Herkomst vreemd kapitaal	In 1935 voor fl 150.000 aan obligaties op naam met een rente van 6% met als onderpand de inventaris.
Innovatieve aspecten	De snelle opkomst van de tricotage-industrie deed een grote en snel stijgende behoefte ontstaan aan tricotgarens in een veelheid van frisse, nieuwe kleuren, waarvoor de desbetreffende fabrieken geheel op het buitenland waren aangewezen. Het verven van tricotgarens vergde nieuwe, kostbare installaties, benevens de nodige vakkennis en er was klaarblijkelijk hier te lande geen ververij, die het initiatief durfde te nemen, om het voorlopig daaraan verbonden zeer grote risico op zich te nemen. Hetzelfde gold voor de zgn. breigarens. Om snel de deskundigheid in huis te hebben werden voor en na de tweede wereldoorlog verschillende Duitse verfmeesters aangetrokken.
Reikwijdte van het bedrijf	Landelijk met opdrachten uit het hele land

Algemene omschrijving

Het textielveredelingsbedrijf Twernerij en Ververij Broekhoven was een ververij van wollen en halfwollen grondstoffen, stukgoederen en garens, en van katoenen- en kunstzijden garens. Maar ook carboniseerderij en zengerij van wollen stukgoederen, thermofixeerderij en loontwernerij van alle soorten garens. Men richtte zich op het spoelen op spoelen of inslagcops, twernen, verven, haspelen van breigarens en de verdere bewerking van katoenen garens. Maar ook op het verven van losse vezelmaterialen of gebreide goederen uit natuurlijke en synthetische grondstoffen. Tevens werden er stoffen gecarboniseerd en geschroeid, meestal in opdracht van andere Tilburgse textielfabrieken Er was een speciale afdeling voor het verven en bleken van wollen tricotagegarens, zowel voor fantasie bovenkleding als voor badkostuums. Kousen en sokken-ververij, Indanthren-ververij, motvrij maken van wollen stukgoederen.

Er werden textielgarens gespoeld en getwijnd, maar vooral geverfd op moderne apparatuur. Ook los vezelmateriaal en geweven of gebreide goederen uit natuurlijke of synthetische stoffen werden er geverfd, vooral voor andere textielfabrieken.

Bij het sluiten van het bedrijf in 1976 was er geen afvloeiingsregeling voor de 85 werknemers, omdat de familie Wouters naar eigen zeggen al genoeg geld verspeeld had. Er is ook geen overheidssteun omdat er geen orders zijn. Het Textielmuseum heeft in haar knipselmap een lijst van de ontslagen werknemers.

Gezinskaart

• Wouters, Cornelis Johannes Jacobus

• Wouters, Ignatius Jacobus Henricus Cornelis

• Wouters, Josephus Aloysius Cornelis Maria

• Wouters, Vincentius Antonius Cornelis Maria

Opmerkingen

Twernerij en Ververij 'Broekhoven' was, volgens een artikel in de pers, een typisch dienstverlenend bedrijf dat het van de loonopdrachten uit de wollenstoffenindustrie moest hebben. De teruggang van de textielsector in het algemeen en de Tilburgse textielindustrie in het bijzonder, de ingrijpende milieueisen die gesteld werden aan de afvoer van verfwater en de opkomst van Sigmacon, die eerst de eigen leden opdrachten toespeelde, maakten het arbeidsterrein van Twernerij en Ververij 'Broekhoven' te klein om nog te kunnen bestaan.

Het Textielmuseum beschikt over een glas in loodraam van Toon Berg met een tekening van de fabriek, daterende uit 1938 bij gelegenheid van het 25 jarig bestaan (object 05275).

De fabrieksschoorsteen die bij het ontmantelen van het grootste deel van de gebouwen in 1978 tegen de vlakte ging was de hoogste van Tilburg: 76 meter.