Tongerlose Hoef

In 1232 schonk hertog Jan I van Brabant het patronaatsrecht (het recht een pastoor te benoemen) van de kerk van West-Tilburg aan de Abdij van Tongerlo (norbertijnen). Ook deed hij afstand van zijn tiendrecht, ofwel het recht een pachtsom in natura te heffen. De oorsprong van de Tongerlose Hoef, gelegen aan de huidige Reitse Hoevenstraat, moet in die tijd worden gezocht.

Aanvankelijk was de hoeve de pastorie van Tilburg, maar deze functie ging in 1384 naar Huize Moerenburg. Zoals vele abdijhoeven werd de Tongerlose Hoef verpacht en viel het beheer onder een ‘dispensier’. Die was belast met het innen van de tienden en het opslaan daarvan in een korenschuur of ‘spijker’. De opbrengst was bedoeld voor het onderhoud van de kerk, de pastoor en de armen. De Tongerlose Hoef kende in de loop der tijd vele pachters, waarvan de namen vanaf 1490 bekend zijn. Ook moet het complex, waartoe onder meer een woonhuis, een tiendschuur (De Tiendschuur), een karschop, een schaapskooi en een bakhuis behoorden, meermalen zijn verbouwd.

In 1796 werd de hoeve door de Fransen gevorderd en verkocht aan Nobert Schoffers. Deze verkocht haar in 1835 aan de familie Kolen, die tot 1955 eigenaar bleef. In dat jaar werd de gemeente Tilburg eigenaar, met als doel het complex te slopen voor de toenmalige stadsuitbreiding. Er volgden diverse mislukte acties tot behoud van dit culturele erfgoed. In 1967 werd het complex voor één gulden overgedragen aan een speciale stichting, waarna prof. dr. Harry van den Eerenbeemt en het Tilburgs Studenten Corps Sint Olof het initiatief namen tot restauratie. Na inzamelingsacties en het verkrijgen van subsidies en schenkingen werd die restauratie in 1969 een feit en nam Olof er zijn intrek. De voormalige Tiendschuur kreeg een afzonderlijke exploitatie voor een nader te bepalen sociaal-culturele bestemming. Inmiddels wordt het complex gebruikt door stichting Amarant. Eén keer per week wordt de Tiendschuur ingericht als wijkrestaurant voor Resto-013.