Stichtingsbestuur

Naast door de overheid in stand gehouden openbare universiteiten zijn er “vanwege wensen van een eigen doel of richting” op particulier initiatief gestichte universiteiten, de zogenaamde ‘bijzondere instellingen’. Nederland kent drie van die bijzondere instellingen op levensbeschouwelijke grondslag, met effectus civilis en subsidie: de gereformeerde Vrije Universiteit in Amsterdam en de beide katholieke universiteiten te Nijmegen en Tilburg. De laatste twee gaan uit van een stichting.

Signatuur Het door de Nederlandse Bisschoppenconferentie benoemde bestuur van de stichting ‘Katholieke Universiteit Brabant’ – het Stichtingsbestuur – heeft het bestuur over de universiteit onder de naam Tilburg University in principe ingericht overeenkomstig het model van de openbare universiteit. Net als daar fungeert het stichtingsbestuur als een raad van toezicht. Daarnaast vervult het Stichtingsbestuur ten aanzien van de universiteit de positie van inrichtend gezag en staat met het College van Bestuur bij met raad en bijstand. Bijzonder is dat het Stichtingsbestuur “mede toeziet op het bestuur vanuit het gezichtspunt van de identiteit van de instelling.” Dat betekent onder meer de specifieke opdracht tot vaststelling van het beleid voor hoogleraarsbenoemingen.

Rol en taken Het Stichtingsbestuur benoemt en ontslaat het de leden van het College van Bestuur en wijst het de accountant aan. Het keurt het bestuurs- en beheersreglement, de begroting, de jaarrekening, het jaarverslag, en het instellingsplan goed. Het ziet toe op de doelmatigheid van de besteding van de middelen en de vormgeving van het systeem van kwaliteitszorg. Als vorm van repressief toezicht kan het besluiten in strijd met het recht of het algemeen belang vernietigen.

In de vorige eeuw verkeerde het Stichtingsbestuur nog wel eens in onrustig vaarwater, vooral wegens conflicten die samenhingen met profilering van de signatuur zoals het beleid inzake de benoeming van hoogleraren. In de jaren negentig is die bevoegdheid prijsgegeven. De aanleiding was dat de openbare instellingen geen toestemming voor de benoeming van hoogleraren nodig hadden van de Kroon. Dan, zo was de redenering van het College van Bestuur, hoeven wij als bijzondere instelling ook geen toestemming aan een orgaan boven ons te vragen. Een belangrijker reden om de bevoegdheid van het Stichtingsbestuur te schrappen, was dat vrijwel iedereen inzag dat het al dan niet benoemen van hoogleraren geen effectief middel vormde om de signatuur te profileren.

Leden Het Stichtingsbestuur wordt sinds 2018 voorgezeten door een van de alumni van de universiteit, mr. Hugo Reumkens. Prominente leden waren onder meer de alumni Wim Bogers (vanaf het eerste uur) en Herman Wijffels, en de in 2018 overleden Cor Kleisterlee en Ben Schmitz. In het licht van de open katholieke signatuur werd overigens in 1979 een dominee benoemd: Nico van den Akker, ook wel bekend als de bisschop van Hervormd Brabant.