Stationsgebouw 1965

Het huidige stationsgebouw van Tilburg werd gebouwd in 1965 naar een ontwerp van architect Koen van der Gaast en verving het oude stationsgebouw uit 1863. Het station bestaat voornamelijk uit een hoge, opmerkelijk vormgegeven 'zwevende' overkapping, waaronder de perrons en de restauratie liggen. In de volksmond wordt dit dak ook wel het kroepoekdak genoemd. In 2013 is gestart met de verbouwing van het station. In 2015 werd het gebouw aangewezen als rijksmonument.

Aanleiding voor nieuw station 1965

Met het groeiende aantal forenzen na de Tweede Wereldoorlog veranderde het reizen per trein. Een station was niet alleen maar een tussenbestemming waar men enige tijd verbleef, maar steeds meer een transitieruimte waar de reiziger zo snel mogelijk doorheen beweegt. Door deze verandering in reizen was het bestaande station uit 1863 te klein geworden.

Bovendien werd in 1957 begonnen met de aanleg van het zogenoemde ‘hoogspoor’. De spoorrails werd op een enkele meters hoge dijk gelegd, waardoor het mogelijk werd om daaronder verkeersviaducten aan te leggen. Hierdoor moest ook het station worden aangepast.

Het stationsgebouw

Het was Ir. Koenraad van der Gaast, als architect in dienst van de Nederlandse Spoorwegen, die de opdracht kreeg om een nieuw station voor Tilburg te ontwerpen. Een extra uitdaging was de beperkte ruimte: het station zou direct tegen de parallelle spoorstraat met aan de overzijde een gesloten gevelwand worden gebouwd. Voor een groot, modern station was eigenlijk geen ruimte.

Van der Gaast ontwikkelde een gebouw waar de passagier centraal stond. Door middel van een ruime overzichtelijke entreehal, duidelijke en snelle routes en een transparante vormgeving was het reizigerscomfort groot.

De eyecatcher van het station is uiteraard de kap, in de volksmond 'kroepoekdak' die als een grote paraplu boven de perrons en alle entreegebouwen zweeft. Deze open verbinding biedt de mogelijkheid het zicht naar de stad te openen.

Een opmerkelijke ontwikkeling op het nieuwe station was de toegang tot de perrons via roltrappen. Tilburg was na Amersfoort het tweede station in Nederland dat over deze faciliteit beschikte. Het stationsgebouw verwierf in korte tijd internationale bekendheid vanwege de unieke oplossingen en het toepassen van moderne utiliteitsbouw.

Uitbreiding en renovatie 2013

Station Tilburg telt dagelijks 30.000 reizigers. Naar verwachting zal dit in 2020 uitgegroeid zijn tot 40.000. Om te zorgen dat station Tilburg een comfortabele opstapplaats blijft, wordt onder de sporen een nieuwe, brede stationspassage met winkels en voorzieningen voor reizigers aangelegd. Deze passage zorgt voor een betere toegang tot de perrons. Bovendien legt de passage een verbinding met de noordzijde van het spoor. In 2016 moet het nieuwe station gereed zijn.

Trivia

• In 2013 werd station Tilburg door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geplaatst op de lijst van 89 topmonumenten uit de periode 1959 – 1965.

Zie ook

• De Wasknijper

Bronnen

• Bilanrapport 2004/2 Tilburg-Spoorzone – Cultuurhistorische verkenning

• https://architecturalodyssey.wordpress.com/2013/02/19/onder-het-mooiste-dak-van-nederland-van-der-gaasts-station-tilburg/