Politieke economie

Avondcolleges

Geïnspireerd door het Tilburgse congres Capitalism in the Seventies in september 1970 (georganiseerd door onder meer Theo van de Klundert) startte econoom Wim Boerboom in het collegejaar 1973-1974 (avond)colleges in de Marxistische politieke economie. Het was in de nadagen van de bezettingen* van de hogeschool waarin ook werd gevraagd om vernieuwing van het onderwijs.

POLEK

De colleges van Boerboom waren onmiddellijk in trek: gemiddeld 175 belangstellenden, met uitschieters tot 400 als er bekende auteurs spraken zoals de Belgische hoogleraar en trotskist Ernest Mandel. De serie colleges vormde tevens de opmaat tot de werkgroep Politieke Ekonomie (POLEK) die zich tot 1978 inzette voor herinvoering van de marxistische politieke economie in het officiële studieprogramma. Eerder (1969-1971) was ‘politieke ekonomie’ al onderdeel van het curriculum.

Rechtszaak

De werkgroep publiceerde in de strijd het ‘Roodboek Politieke Ekonomie’, waarin de verschillen uiteen werden gezet tussen de mainstream burgerlijke en de marxistische economiebeoefening. Dit pleidooi, met als subtitel ‘Zur Kritik des Fünften Stockes’ kon niet de goedkeuring dragen van de vakgroep Algemene economie, gehuisvest op de 5e verdieping van het huidige Koopmansgebouw. Daar zwaaide de vermaarde hoogleraar Dirk Schouten* de scepter, die in De Telegraaf, in de hitte van de strijd, de inspanningen van POLEK en Boerboom en het faculteitsblad ‘Kappataal’ vergeleek met die van het antisemitische nazi-blad ‘Der Stürmer’. Dat ging POLEK te ver: het begon een rechtszaak, die ertoe leidde dat Schouten diende te rectificeren.

Gestolen toga's

De faculteitsraad Economie besloot in 1976 om het vak Politieke economie van maatschappelijke orde (PEMO) in te stellen, waarop een nieuwe strijd ontstond, nu om de te benoemen hoogleraar. Die strijd liep soms hoog op. Zo ontvreemdden actievoerders van POLEK aan de vooravond van de tiende lustrumviering in 1977 39 toga’s*. “Tilburgse hoogleraren in hun hemd”, meldde de regionale krant. Daags na de dies* doken de toga’s weer op, in de kapel van Onze Lieve Vrouw, Oorzaak Onzer Blijdschap aan de nabijgelegen Delmerweg.

Leerstoel PEMO

Door divers gekrakeel zou het drie jaar duren (met onder meer een korte bezetting*) totdat de Duitse econoom Jörg Glombowksi op de leerstoel PEMO werd benoemd. Hij hield het veertien jaar vol in Tilburg tot hij in 1993 benoemd werd tot hoogleraar aan de universiteit van Osnabrück. Het betekende het einde van het vakgebied. Ook de werkgroep POLEK verdween in de jaren negentig van het toneel. Daarmee kwam ook een einde aan allerlei nevenwerkzaamheden. Zo verzorgde POLEK vorming en scholing van het vakbondskader van de Industriebond NVV en Abvakabo en was de werkgroep nauw betrokken bij studiereizen naar landen als Albanië, China en Cuba, Albanië. Uit een van die reizen ontstond de Stedenband Tilburg-Nicaragua, die aan de wieg stond van de nog steeds bestaande relatie tussen Tilburg en de stad Matagalpa.