Peilmerksteen Raamsdonksveer
Aanwassenweg 4 1903
Gemetseld voetstuk met daarop een smeedijzeren versiering op het terrein van Brabantse Delta, Keizersveer. Op de sokkel bevinden zich twee peilmerkstenen en een gedenksteen. Op de gedenksteen staat de tekst: “Gebouwd in 1903 onder den voorzitter C.W. Oomen”. Een peilmerksteen is een ingemetseld hardstenen blok met een ingehakte aanduiding van de hoogte ter plaatse. De aanduidingen verwijzen naar het door Rijkswaterstaat in 1885 ingevoerde Normaal Amsterdams Peil (NAP). Bij het weergeven van de hoogten zijn de oude namen el en duim gebruikt. Die oude benamingen waren in 1809 afgeschaft en vervangen door meter en centimeter van het metrieke stelsel, maar na het vertrek van de Fransen in 1814 ging men weer de oude namen gebruiken terwijl men wel de afmetingen van het metrieke stelsel bedoelde. Op de peilmerksteen staat dus “2 el 47,7 duim” en “3 el 71,8 duim”, wat betekent: 2 meter 47,7 centimeter en 3 meter 71,8 centimer. De objecten behoorden bij het gemaal dat van 1897 tot 1983 dienst deed om het waterpeil te regelen. In 1935 voldeed het stoomgemaal niet meer en werd het scheprad vervangen door elektrisch aangedreven pompen. In 1983 kwam het nieuwe gemaal Keizersveer aan de Aanwassenweg in bedrijf, waardoor het oude gemaal niet meer nodig was en afgebroken werd. Van dit oude gemaal, dat stond bij Keizersveer 2, is alleen de oude dienstwoning nog herkenbaar en rest ons slechts het herdenkingszuiltje dat naar het nieuwe gemaal is verplaatst.
Informatiebron
• Ton van Zeeland, “De gemalen bij Keizersveer”, in In de Hollantsche Tuyn, I (Geertruidenberg, 1984) p. 79-83.
• W. van Roosmalen, oud-werknemer van het oude en het nieuwe gemaal Keizersveer.