Patronaten

Vanaf het begin van de twintigste eeuw werden in Tilburg patronaten of parochiehuizen opgericht. Ze verrezen meestal in de directe nabijheid van de parochiekerken en deze positionering was niet toevallig. Het was er de geestelijkheid immers alles aan gelegen om vooral jongeren zich onder katholiek toezicht te laten ontwikkelen. Daartoe werden in de patronaten ‘verantwoorde’ sportieve, creatieve en culturele activiteiten georganiseerd. Het sporten, spelen, zingen, toneelspelen, film kijken en knutselen vond ook nog lange tijd voor jongens en meisjes gescheiden plaats. Daarnaast werden de patronaten gebruikt door onder meer verenigingen en voor feesten en recepties. Tevens ontstonden hier initiatieven als het kindervakantiewerk en de vakantietoernooien. Ten gevolge van de ontkerkelijking vanaf halverwege de jaren zestig werden diverse patronaten gesloopt. Andere kregen soortgelijke of nieuwe functies, zoals dat van bibliotheek, clubhuis, atelier, horecazaak of wijkcentrum. Het oudste nog bestaande Tilburgse patronaatsgebouw bevindt zich in de Sint Annastraat (sinds 1906). Er zijn ook nog enkele monumentale exemplaren bewaard gebleven, zoals op De Schans (1911), in de Veemarktstraat (1924) en in de Robert Fruinstraat (1932). De eerste twee waren een ontwerp van Sjef Donders, de andere door Arnoldus van Poppel.