Oorlogsmonumenten

In Tilburg zijn talloze gedenktekens die herinneren aan oorlog, verzet en bevrijding. De twee bekendste zijn het Monument Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene (Stadhuisplein; 1955) en het Monument van de 15th Scottish Division (Stadhuisplein; 1989), beide herinnerend aan de bevrijders van Tilburg in 1944. Gedenktekens voor verzetsstrijders zijn die van Coba Pulskens (Diepenstraat; 1947 en Coba Pulskenslaan; 1984), het ambtenarenverzet (Oude Markt; 1982) en Wim Berkelmans (Stadskantoor 1). Algemene gedenktekens voor de gevallenen zijn de carillontoren (‘wasknijper’) bij het Centraal Station (1965) en de Kapel O.L. Vrouw Ter Nood (1964). Voor de joodse slachtoffers is er een monument op de joodse begraafplaats. Gedenktekens voor individuele slachtoffers zijn die van zes personeelsleden van de werkplaats van de spoorwegen (D’n Atelier; NS-Plein), het monument van O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand (Ringbaan-Zuid; 1945) voor de omgekomen buurtbewoners van Broekhoven, het René Klessensmonument (René Klessens), een gedenkplaat in het Centraal Station voor W. van Kuijk, een gedenkplaat in het Koning Willem II College (Rijks-HBS Koning Willem II; 1947) voor omgekomen leerlingen (waaronder Helga Deen en René Norenburg) en een gedenksteen in De Vuurvogel (Korte Schijfstraat; 1997) eveneens voor de omgekomen leerlingen. In het Paleis-raadhuis bevindt zich een glas-in-loodraam dat de bevrijding van Tilburg, het herstel van het rechtmatig gezag, het ondergane leed en de wederopbouw symboliseren (1946). Verder zijn er nog het Indiëmonument (Gerard van Swietenstraat; 2001), voor omgekomen militairen in het voormalig Nederlands-Indië, oorlogsgraven op diverse begraafplaatsen en het monument van burgemeester Jan van de Mortel (Burgemeester van de Mortelplein; 1958), opgericht uit dankbaarheid voor de wijze waarop hij Tilburg in oorlogsjaren had geleid en beschermd. Ook zijn er vele Mariabeelden en devotietegels die tijdens of na de Tweede Wereldoorlog in de openbare ruimte of in gevels werden aangebracht.