Lerarenopleiding

De opleiding van leraren voor het voortgezet onderwijs is voor de universiteit nooit core business geweest. Tot ver in de jaren zeventig bestond de enige activiteit uit het aanbieden van een cursus Algemene didactiek, vooral gericht op economiestudenten die de gang naar het klaslokaal wilden maken. In 1976 werd het repertoire uitgebreid met maatschappijleer, een vak dat in 1968 was ingevoerd als gevolg van de Mammoetwet (een wet die het voortgezet onderwijs anders regelde, waardoor bijvoorbeeld de HBS verdween en de havo kwam).

Een groep sociologiestudenten, die het vak zelf nooit op school hadden gehad, kwam tot de ontdekking dat ze, eenmaal afgestudeerd, automatisch bevoegd waren als docent maatschappijleer. Het leek hen echter verstandig zich enigszins in dit vak en het beroep van leraar te bekwamen. Zij startten in 1976 in eigen beheer, in samenwerking met docenten uit de praktijk, een extra curriculaire lerarenopleiding maatschappijleer. Met steun van de faculteit Sociale Wetenschappen groeide deze binnen enkele jaren uit tot een formeel programma, eerst in de doctoraalfase, later postdoctoraal. Het programma werd al snel een wettelijk vereiste om het vak te mogen geven. Ook voor het schoolvak economie kwam zo’n programma tot stand. De Tilburgse lerarenopleidingen gingen aan het einde van de jaren negentig op in het bredere opleidingsinstituut UNILO van de Radbouduniversiteit Nijmegen. De Tilburgse lerarenopleiding coördineerde in de periode 1985-1992 een landelijk experiment met veertig scholen, waar maatschappijleer als eindexamenvak werd aangeboden. Het experiment moest een einde maken aan de ingewikkelde status van maatschappijleer als ‘vak achter de streep’ (wel verplicht, niet nodig om over te gaan). Het experiment resulteerde in een eindexamenstatus voor het vak maatschappijleer.

Anno 2017 zijn de lerarenopleidingen aan de Tilburgse universiteit terug van weggeweest, vanwege de roep vanuit de overheid en het onderwijsveld om meer academisch opgeleide docenten. In 2011 ging daarom de Universitaire Lerarenopleiding Tilburg van start, een post-masteropleiding voor de vakken algemene economie, loso e, godsdienst en levensbeschouwing, maatschappijleer en maatschappijwetenschappen, management en organisatie en Nederlands. Vanuit de opleiding wordt intensief samengewerkt met de vereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO), waarbij tientallen scholen in de regio zijn aangesloten.