Grafmonument Raamsdonk
Kerklaan 4 hervormde begraafplaats ten noorden van de Lambertuskerk
De hervormde begraafplaats ten noorden van de Lambertuskerk is al eeuwen in gebruik en er bevinden zich dan ook oude graven met bijzondere grafzerken en grafkelders. De teksten en afbeeldingen op de oude grafstenen zijn haast niet meer te lezen: afgesleten door ouderdom en vervaagd door weersinvloeden. Het is mooi dat oude zerken bewaard zijn gebleven, want ze geven deze historische plek extra uitstraling. In en rond de van oorsprong katholieke kerk werden vanaf ongeveer 1275 de doden begraven. Na de reformatie, die in Raamsdonk in 1610 gestalte kreeg en waarbij de Lambertuskerk protestants werd, bleven hier alle doden van het dorp, ook de katholieken, een laatste rustplaats krijgen, omdat de katholieken tot 1787 geen eigen kerk hadden. In 1830 kreeg Cornelis Langerwerf, pastoor van de katholieke schuurkerk, Lange Broekstraat 2a, toestemming een eigen begraafplaats bij de schuurkerk in te richten en werden de parochianen voortaan daar begraven. Na het gereedkomen van de St.-Bavokerk in 1889 werd ten noorden van deze kerk een nieuwe katholieke begraafplaats ingericht. Het oude kerkhof bij de schuurkerk is nog als een westelijk van de Nieuweweg gelegen bosperceel te herkennen.
Informatiebron:
• Ans van Gils-Spee, De Lambertuskerk en het dorp Raamsdonk. Duizend jaar geschiedenis (Raamsdonksveer, 2004) p. 129.
• Harry Muskens (redactie), Gedenkboek 200 jaar parochie Heilige Bavo Raamsdonk, 1787-1987 (Raamsdonk, 1987) p. 10-19.
Kerkplein 1 begraafplaats St.-Bavokerk, 1886
Grafmonument van pastoor L.A. Manders. Liggende natuurstenen grafzerk met daarop een liggend kruis. Voor het kruis bevinden zich twee schilden. Op het linker schild staat de tekst: “Ter nagedachtenis van den weleerw. heer Lambertus Antonius Manders, geb. te Veghel den 22 sept. 1805, priester gewijd te Gent den 19 dec. 1829, kapelaan te Sint- Michielsgestel 1830, kapelaan te Helmond 1838, pastoor te Raamsdonksdorp 1848, aldaar overl. den 10 sept. 1886. R.I.P.” Op het rechter schild staan de symbolen van het priesterschap afgebeeld: miskelk, hostie, kruis en bijbel. Pastoor Manders werd in 1848 pastoor van de Raamsdonkse schuurkerk. Inmiddels was er voor de katholieken veel veranderd. De noodzaak om in het verborgene te kerken bestond niet meer, want sinds 1800 mochten katholieken weer een opvallend gebedshuis hebben. Het duurde tot 1889 voordat dit in Raamsdonk het geval was. In dat jaar werd namelijk de grote en in het oog springende St.-Bavokerk ingewijd. Pastoor Manders was de initiatiefnemer van de bouw van het nieuwe kerkgebouw. Hij kon deze taak echter niet volbrengen, want hij overleed in 1886 voordat de plannen gerealiseerd konden worden. Zijn opvolger, pastoor M.A. van Aart, werd derhalve de bouwpastoor.
Informatiebron:
• Jan Hoek en Jan van Strien, Adrianusgebouw van klooster tot ontmoetingscentrum 1907-2007 (Raamsdonksveer, 2007) p. 15.
• Gré Konings, Geschiedenis van Raamsdonk (Raamsdonk, 1975) p. 27-28.
Kerkplein 1 begraafplaats St.-Bavokerk, 1893
Het grafmonument van pastoor Martinus Adrianus van Aart heeft een hardstenen afdekplaat en een sokkel met daarop een staand houten kruis. Behalve de naam is weinig meer te lezen van de inscriptie op de grafsteen.