Brontekst bekijken van Franken, Johannes Antonius

{{Infobox oorlogsslachtoffers
| naam                    = Jan Franken
| afbeelding              = 
| onderschrift            = 
| volledige namen         = Johannes Antonius Franken
| geboortedatum           = 24-05-1921
| geboorteplaats          = Nijmegen
| adres                   = Rembrandtstraat 18
| woonplaats              = Tilburg
| burgerlijke staat       = ongehuwd
| naam echtgeno(o)t(e)    =
| beroep                  =
| overlijdensdatum        = 27-04-1945
| plaats van overlijden   = Stuttgart (DE) 
| bijzonderheden          = Overleden tijdens krijgsgevangenschap aan tuberculose en meningitis
}}

'''''Geef de oorlog een gezicht!''''' 

'''Kun jij ons helpen met het schrijven van het levensverhaal van deze persoon?''' 

Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. We willen door hun verhaal te vertellen de slachtoffers eren en de herinnering levend houden 

Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant en we streven er naar van ieder een levensbeschrijving en foto op te nemen.  

Helaas hebben we van sommigen maar beperkte of soms helemaal geen informatie. 
We hebben jouw hulp nodig deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s.  
We ontvangen je reactie graag via [mailto:info@regionaalarchieftilburg.nl info@regionaalarchieftilburg.nl] o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers. 


'''Joannes Antonius Franken''' (Geb. Nijmegen 24-5-1921– gest. Stuttgart 25-4-1945), matroos bij de Koninklijke Marine. Zoon van Hubertus Franken (1882-1959) en Anna Maria Catharina Gerrits (1883-1930).

==Achtergrond en jeugd==
Johannes Antonius Franken wordt op  24 mei 1921 te  Nijmegen geboren als zoon van Hubertus Franken, schoenmaker, en Anna Maria Catharina Gerrits. Als Johannes 5 jaar is verhuist het gezin vanuit Nijmegen naar Tilburg en Johannes groeit op aan de Rembrandtstraat. In het gezin wat uit 4 jongens en een meisje bestaat is Johannes de 4e in de rij. In 1939 meldt zich Bij de Marine en vertrekt naar het opleidingsschip Hr Ms Wachtschip Vlissingen. Vanaf 25 februari 1940 is Johannes matroos op de Hr. Ms. Z8, een torpedoboot. Na de  capitulatie  in mei 1940 komt Johannes weer thuis wonen in Tilburg.
 
==Arbeidsinzet in Duitsland==
Op 29-04-1943 beval de Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden, General der Flieger Fr. Christiansen, dat alle voormalige Nederlandse militairen; dus zowel het beroeps-, reserve- als het dienstplichtig personeel weer in krijgsgevangenschap gevoerd werden. 
De reden van de oproep was het gebrek aan arbeidskrachten in Duitsland.
Johannes komt terecht in krijgsgevangenkamp Stalag  XI-A in het dorp Altengrabow, 90 kilometer onder Berlijn.
Op 27 mei 1943 vertrok een groep van duizend Nederlandse krijgsgevangenen, onder wie bijna zevenhonderd marinepersoneel, vanuit Stalag XI-a Altengrabow per trein naar Fort Kronprinz bij Straatsburg. Onder hen bevond zich ook Johannes Franken. Na een verblijf van een maand in het oude, tochtige fort volgde overplaatsing naar de eigenlijke bestemming: Arbeitskommando 3016 Stadtverwaltung Stuttgart.

Hier verbleef de groep aanvankelijk in het Lager Stadthalle; een grote overdekte wielerbaan op de hoek van de huidige Neckarstrasse en de Werderstrasse in het centrum. In ploegen van twintig tot dertig man moesten de mannen puinruimen na bombardementen en herstelden ze daken, ruiten, gasleidingen en rioleringen. Ook werkten ze aan, wat men noemde Stollenbau, de aanleg van schuilkelders.

Op 7 oktober 1943, werd het Lager Stadthalle bijna volledig verwoest door brandbommen. Het kamp was hierdoor niet langer bruikbaar als onderkomen. Na twee nachten in de buitenlucht verplaatste de groep zich naar een Lager in de Schwab-Moltkeschule op de hoek van de Schwabstrasse en de Bebelstrasse. Vanwege de aanhoudende bombardementen waren de leerlingen van de school al enkele maanden eerder uit voorzorg geëvacueerd naar het platteland. Ook dit Lager bleef niet verschoond van bombardementen, maar de schade bleef beperkt en kon hersteld worden. Hoewel de situatie behoorlijk onveilig was en de school zich midden tussen de ruïnes van het door bombardementen geteisterde Stuttgart bevond, was een alternatief onderkomen niet beschikbaar. De Nederlanders bleven er daardoor noodgedwongen bivakkeren.

De leef- en werkomstandigheden in dit Arbeitskommando waren buitengewoon slecht. De bewakers traden hardhandig op en gebruikten met regelmaat fysiek geweld. Het eten was ondermaats en eenzijdig. De enige plek om te schuilen tijdens bombardementen was een tunnel onder een berg. Om deze te bereiken moesten de Nederlanders eerst een flink stuk lopen. Vaak vielen de bommen dan ook al voordat zij de schuilplaats bereikten.
Johannes overlijdt op 25 april 1945 in Stuttgart aan tuberculose en meningitis en wordt begraven op het kerkhof van Wangen, later is hij herbegraven op het Nationaal Ereveld te Loenen. 

==Bronnen==
*[https://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoek-in-archieven/?/file/756588e932df354d8fd573cfa569fb0c Archief 565, ''Collectie documentatie Tilburg 1940-1945''], invnr. 179
*[https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.19.255.01/invnr/44250A/file/NL-HaNA_2.19.255.01_44250A_0001 Persoonsdossier Oorlogsgravenstichting] Dossiernr. 44250A
*[https://collections.arolsen-archives.org/de/search/person/76741569?s=johannes%20franken&t=222900&p=1 Arolsen Archives]


==Literatuur==
* Ad de Beer en Gerrit Kobes, ''Het leven gebroken. De geschiedenissen van de Tilburgers die als gevolg van de strijd tegen Duitsland en de bezetting van Nederland om het leven kwamen'', Tilburgse Bronnenreeks 4 (Tilburg 2002).

==Internet==
*[https://nl.wikipedia.org/wiki/Stalag_XI-A Krijgsgevangenkamp Stalag XI-A]
*[https://www.oorlogsbronnen.nl/tijdlijn/Johannes-Antonius-Franken/02/44250 Lemma Franken op Oorlogsbronnen]

==Gebeurtenis==
* [[Werken in Duitsland.]]

[[Categorie:Oorlogsslachtoffers_Tilburg]]