Broos, Adrianus Petrus

Janes Broos
Volledige namen	Adrianus Petrus Broos
Geboortedatum	05-08-1894
Geboorteplaats	Roosendaal
Adres	Sumatrastraat 9
Woonplaats	Tilburg
Burgerlijke staat	Gehuwd
Naam echtgeno(o)t(e)	(1) Catharina Petronella Elst (2) Maria Catharina Petronella Jonkers
Beroep	onderbaas NS
Overlijdensdatum	27-09-1944
Plaats van overlijden	Tilburg
Bijzonderheden	Raakte gewond tijdens de beschieting van de Centrale Werkplaats op 15 september 1944 en overleed aan de gevolgen daarvan.

Geef de oorlog een gezicht!

Kun jij ons helpen met het schrijven van het levensverhaal van deze persoon?

Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. We willen door hun verhaal te vertellen de slachtoffers eren en de herinnering levend houden Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant en we streven er naar van ieder een levensbeschrijving en foto op te nemen.

Helaas hebben we van sommigen maar beperkte of soms helemaal geen informatie. We hebben jouw hulp nodig deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s. We ontvangen je reactie graag via info@regionaalarchieftilburg.nl o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers.

Broos, Adrianus Petrus (geb. 05-08-1894 in Roosendaal, gest. 27-09-1944 in Tilburg). Zoon van Adriaan Broos (1870 – 1940) en Johanna van Zitteren (1867 – 1940 ). Getrouwd met Maria Catharina Petronella Jonkers (1903 – 1976). Eerder getrouwd met Catharina Petronella Elst (1892 – 1941). Broos raakte gewond tijdens de beschieting van de Centrale Werkplaats van de N.S. en overleed aan de gevolgen daarvan.

Achtergrond

Adrianus Petrus Broos (Janes) wordt op 05-08-1894 in Roosendaal geboren. Hij is het tweede kind van Adriaan en Johanna Broos-van Zitteren. Op 30-05-1921 trouwt Broos in Breda met Catharina Petronella Elst. Hij woont op dat moment in Utrecht en werkt als ‘metaaldraaier’. Rob Maayen schrijft in zijn boek over oorlogsslachtoffers in Loven, dat hij in Utrecht ook werkzaam is als ingenieur bij de Nederlandse Spoorwegen. In 1926 wordt op 26 augustus hun zoon Ad geboren. In augustus 1938 verhuist het gezin naar Tilburg en gaat in de Theresiastraat wonen, op nummer 26. Op 24 september 1941 overlijdt Catharina Elst. Het jaar daarop, op 04-05-1942, trouwt Broos met Maria Catharina Petronella Jonkers. Zij gaan na hun huwelijk wonen op Sumatrastraat 9. Broos krijgt een leidinggevende functie bij de draaierij van de Centrale Werkplaats aan het N.S.-plein.

Oorlog

Tijdens de oorlog weet Broos verschillende mensen uit de ‘Arbeitseinsatz’ te houden, door invloed uit te oefenen op zijn chef, Hondhorst, om extra mensen aan te nemen. Iemand die werkte voor de N.S. werd door de Duitsers gezien als ‘onmisbaar’ en hoefde te gaan werken in het kader van de ‘Arbeitseinsatz’. Ook zoon Ad wordt op deze manier aangenomen en verricht eenvoudig bureauwerk of brengt de post rond.

Beschieting werkplaats N.S.

Op 15 september 1944 voeren de geallieerden rond 17.00 uur een luchtaanval uit op het station en omgeving, waarschijnlijk vanwege de munitie die opgeslagen ligt in een munitietrein. Deze wordt niet getroffen. Broos is op dat moment samen met zoon Ad in het kantoor van de werkplaats aanwezig, op de eerste verdieping. Tijdens de aanval slaat onder het kantoor van Broos een granaat in. Rob Maayen beschrijft in zijn boek wat er gebeurt: “ Door de kracht van de explosie wordt hij naar buiten geslingerd en getroffen door granaat- en glasscherven. Zijn lichaam blijft voorover op de rand van het kozijn hangen. Zoon Ad is door dezelfde explosie naar achteren geworpen en slechts lichtgewond geraakt.” Ad trekt zijn vader naar binnen en Broos wordt met zware verwondingen naar het Sint Elisabeth Ziekenhuis gebracht. Broos komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt op 27 september 1944. Zijn uitvaart vindt plaats op zaterdag 30 september 1944 om 9 uur, in de parochiekerk van de Heilige Willibrordus, in de wijk Loven.

R.A.F.

Vermoedelijk werd de beschieting op de N.S.-werkplaats uitgevoerd door drie vliegtuigen van de Royal Airforce van het Verenigd Koninkrijk (R.A.F.). De vliegtuigen werden bestuurd door piloten “Gibby” (Raymond Kennedy Gibson, 1920 Brisbane (AU) – 1945 Kleef (DE)), “Roy” (Alan Dudly Scott uit Nieuw Zeeland) en “Dick” (Maynard Joseph Seguin, 25-10-1921 Ottawa (CA) – 2-11-1998 Ottawa). Zij vielen rond 17.00 uur aan en zij waren alle drie om 17.35 uur weer terug in Merville (Frankrijk).

Na de oorlog

Na de oorlog krijgen alle omgekomen werknemers van de N.S. een gedenkteken. In Tilburg komt een vrijstaand, bakstenen gedenkteken in het plantsoen op het terrein van de werkplaats aan het N.S.-plein. Later komt er in plaats hiervan een plaquette op de gevel van de portiersloge. Door ontwikkelingen in de Spoorzone veranderde de locatie opnieuw en op 1 maart 2019 werd de NS-plaquette opnieuw onthuld in de LocHal in Tilburg.

Gebeurtenis

Vliegtuigbeschieting Tilburg, 1944.

Bronnen

Regionaal Archief Tilburg,

• Archief 565, Collectie documentatie Tilburg 1940-1945, invnr. 172
• Archief 29, Gemeentepolitie te Tilburg, 1844-1947 (1950), invnr. 1198, processen-verbaal 1944 (nrs.352-703), nr. 608
• Akten van de burgerlijke stand

West-Brabants Archief

• Bevolkingsregister Roosendaal

bhic

• Huwelijksregister Breda, 1921

Nieuwe Tilburgsche Courant, 29-09-1944

Mail T. Smolders d.d. 19-5-2021

Literatuur

• Ad de Beer en Gerrit Kobes, Het leven gebroken. De geschiedenissen van de Tilburgers die als gevolg van de strijd tegen Duitsland en de bezetting van Nederland om het leven kwamen, Tilburgse Bronnenreeks 4 (Tilburg 2002), p. 118
• Rob Maayen, Loven in de schaduw van oorlog en geweld (Tilburg 1997), p. 41-43