Arnold-van den Bosch, A.
Deze fabriek is onderzocht door Schoonings, Simone en Meer, Peter van. Ingevoerd door Vorst, Willem van de
| A. Arnold-van den Bosch | ||
| Type bedrijf | Spinnerij | |
| Vestigingsadres | Zuidoosterstraat sectie N, no 5011. Later: Zuid Oosterstraat 47 | |
| Datum oprichting | 15-11-1910 [1] | |
| Datum opheffing | 22-1-1940 | |
| Eigenaars / oprichters | Antonius Petrus Arnold | |
| Opvolging | Joanna Catherina Henrica Lucia van den Bosch, weduwe van Antonius Petrus Arnold
Voor de zekerheid stelde zij haar zonen aan als volledig gemachtigden, die later volledige vennoten werden: Matheus Johannes Antonius Maria Arnold Antonius Wilhelmus Joseph Maria | |
| Familieverbanden | All in the family | |
| Herkomst eigenaars / oprichters | Onbekend | |
| Herkomst vreemd kapitaal | Bij de start van de NV in 1923 werd het maatschappelijk kapitaal op fl 500.000 bepaald, waarvan 20% is gestort [3]'[6]. | |
| Innovatieve aspecten | Specialisatie: spinnen van wol, maar ook een ververij en wasserij maakte deel uit van het bedrijf. | |
Algemene omschrijving
Dit bedrijf richtte zich vooral op het spinnen van wol. Antoon Arnold, zoon van de toentertijd geliefde en verschillende keren onderscheiden commissaris van politie, werd al in 1879 vermeld als commissionair in wol [7],[8].
In 1887 nam hij als extra broodwinning echter de groothandel in glas, verf en aanverwante artikelen A.M. van den Bosch & Zoon over van zijn overleden schoonvader. Die dreef hij in ieder geval tot in 1890, misschien nog wel jaren langer [9].
Dat alles was blijkbaar zo lucratief dat hij in 1910 kon beginnen met de bouw van een spinnerij met ververij en wasserij aan de Zuid-Oosterstraat sectie N, no 5011. Nog binnen enkele maanden gevolgd door een magazijn [1],[10],[11].
In oktober 1910 ging men van start met de productie en al spoedig volgde een aanvraag voor het bouwen van een drooginrichting. Arnold hoorde inmiddels tot de hoogst aangeslagen belastingbetalers van de provincie [12],[13].
Nog net voor zijn overlijden in april 1914 werd de hinderwetvergunning ingediend voor het plaatsen van de eerste elektromotoren [14].
Zijn weduwe, Jeanette Arnold-van den Bosch, zette het bedrijf voort. Opvallend genoeg wordt in de inschrijving bij het Handelsregister speciaal de vraag gesteld of de handelszaak 'aan ene openbare koopvrouw' in de zin van artikel 168 van het toenmalige Burgerlijke Wetboek toebehoort, wat met een volmondig 'ja' werd beantwoord. Bovendien wordt speciaal vermeld dat haar man toestemming heeft gegeven bij zijn overlijden! Zij ging voortvarend verder met uitbouwen en vernieuwen [1].
Toch was het niet allemaal koek en ei. In 1916 legden een 15 tal jonge 'draadmakers' het werk neer en eisten loonsverhoging. Nog diezelfde dag gingen zij akkoord met een aanbod of werden door hun vaders naar de fabriek terug gebracht. Dat was de voorbode voor een grotere staking in de Tilburgse textiel, die meer dan 2 maanden aanhield en waarbij de katholieke vakbonden een hogere duurtetoeslag en kindertoeslag eisten [15],[16].
In 1922 boog de gemeenteraad zich 3 maanden over een uitbreiding van het fabrieksterrein. En 3 jaren later (!) zag men zich alsnog genoodzaakt een schadevergoeding van ruim fl 313,00 aan Arnold uit te keren voor schade die was ontstaan door het niet goed aansluiten van het bedrijf op de riolering in 1916 [17],[18].
In 1923 werd de zaak juridisch beter geregeld en omgezet in een NV, de NV Wollengarenspinnerij Ant. Arnold-van den Bosch. Tevens werden daarin de twee zoons, Mattheus en Antonius, officieel vennoot [6].
Toch kwam in 1932 een einde aan het bedrijf met de gang in liquidatie. Pas in 1940 werd het officieel opgeheven [4],[5].
Gezinskaart
Opmerkingen
Antonius was een tijd politiek actief in de gemeenteraad en als secretaris van de Vincentiusvereniging.
Mattheus was een verwoed en verdienstelijk kweker van duiven en ander pluimvee. Later hield hij zich ook bezig met de paardendraverij. In het leegstaande gebouw werd later de Tricotagefabriek Charma ondergebracht.
Bronnen
- BHIC, Handelsregister KvK dossier 61 nr 61 akte A dd 8-5-1921
- BHIC, Handelsregister KvK dossier 61 nr 63 akte B dd 25-1-1924
- BHIC, Handelsregister KvK dossier 1731 nr 82 akte A dd 27-2-1924
- BHIC, Handelsregister KvK dossier 1731 nr 487 akte E dd 20-6-1932
- BHIC, Handelsregister KvK dossier 1731 nr 100 akte F dd 22-1-1940
- Regionaal Archief Tilburg, archief 115 notariele archieven Tilburg 1577-1935, Smitz 1923 nr 844 dd 20-12-1923
- Regionaal Archief Tilburg, adresboek van Tilburg 1879
- Tilburgsche Courant 1-5-1887
- Tilburgsche Courant 23-3-1890
- Nieuwe Tilburgsche Courant 5-4-1910
- Nieuwe Tilburgsche Courant 7-9-1910
- Nieuwe Tilburgsche Courant 20-1-1911
- Nieuwe Tilburgsche Courant 11-5-1911
- Nieuwe Tilburgsche Courant 12-6-1912
- Nieuwe Tilburgsche Courant 27-6-1916
- Nieuwe Tilburgsche Courant 18-12-1917
- Nieuwe Tilburgsche Courant 11-3-1922
- Tilburgsche Courant 1-9-1925
- Dagtekening Staatscourant no. 24