08. Het oorlogsjaar 1945

Op nieuwjaarsdag, 1 januari 1945, vielen Duitse vliegtuigen meerdere keren de vliegbasis aan. De aanvallen maakten deel uit van de operatie Bodenplatte. Deze operatie diende ter ondersteuning van het Duitse Ardennenoffensief. Op Verhoven viel een slachtoffer. Op het vliegveld werden meerdere vliegtuigen vernield of beschadigd.

De kerk van Molenschot werd beschoten

Dus zelfs toen de bezetter vertrokken was, was de oorlog nog niet voorbij. De Duitsers hadden een vergeldingswapen ontwikkeld in de vorm van onbemande vliegende bommen (V-1 en V-2). Aan het geluid dat de raketmotor maakte, hoorden de inwoners of de V-1 een technisch mankement had en ging haperen of stilviel. Dat bracht enorme paniek met zich mee, vooral ’s nachts, als niet te zien was waar de bom precies uithing. Dan was het angstig wachten op het moment dat hij neerkwam en ontplofte. De V-2 hoorde je niet aankomen en had een zwaardere springstoflading. Op het vliegveld vonden in deze periode soms meer dan 300 starts per dag plaats, om deze wapens te bestrijden. In Gilze en Rijen zijn 21 V-1’s en twee V2’s neergestort, meestal in het vrije veld waar de schade beperkt bleef. Dit hoge aantal is te verklaren doordat de gemeente zich in de vliegrichting van V1’s en V2’s bevond, die werden afgevuurd op de strategisch belangrijke haven van Antwerpen. Het is echter ook niet uit te sluiten dat de Duitsers V1’s en V2’s bewust op de gemeente hebben afgevuurd met als doel het door de geallieerden in gebruik genomen vliegveld.

Eén vreselijk ongeluk gebeurde op 26 februari 1945 toen een V-1 zich in twee huizen in de Lange Wagenstraat in Gilze boorde. Er vielen zes doden en een aantal zwaargewonden in beide huizen. Door de klap stortte ook de voorgevel van de zuivelfabriek tegenover de twee huizen in. Dat kostte nog eens twee kinderen het leven. Op 20 maart sloegen in Gilze twee V2-raketten in. De eerste om 08.30 uur dicht bij het huis van de familie Van Gils in de Ridderstraat. Mevrouw Abbenhuis-van Gils herinnert zich dit nog. Zo werd Gilze vlak voor het einde van de oorlog nog zwaar getroffen. Ook in de omgeving van Rijen en Molenschot kwamen diverse V-1’s neer die plaatselijk grote materiële schade aanrichtten.

Koningin Wilhelmina en prinses Juliana stappen uit op vliegveld Gilze-Rijen

Koningin Wilhelmina en haar dochter Prinses Juliana arriveerden op 26 april 1945 met een Douglas DC-3 (Dakota) op vliegbasis Gilze-Rijen. In april 1945 liet Juliana haar gezin achter in Canada om zich in het bevrijde deel van Nederland met haar moeder, koningin Wilhelmina, te herenigen en de capitulatie van Duitsland af te wachten. Beiden namen hun intrek in Anneville, een landgoed bij Ulvenhout.

Direct na de oorlog werd het Kinderkamp aan de Oosterhoutseweg ingericht als interneringskamp. Dit kamp staat in het archief bekend als Kamp De Til in Gilze en Rijen. De Til was de naam van het legeringsgebouw op het Kinderkamp. Er werden mensen in ondergebracht die werden verdacht van collaboratie met de vijand. Het kamp heeft maar kort bestaan.