13 Den Duin

	13 Den Duin
	Jans Verhoeven-van Balkom bij de waterput van de Duinhoeve.

	13 Den Duin
	Boerderij van Gorkom, Oude Bosschebaan 3.

	Den Duin
Vroegste vermelding	1340
Vroegst bekende eigenaar	Griet Rodolf Dyaboli
Vroegst bekende pachter	Denijs Quaps (1459)

13 Den Duin

De fam. van Drunen-van der Bruggen voor hun boerderij Oude Bosschebaan 3. Boven vlnr Jos, Tonia, Willem, Kee en Bert. Onder vlnr Adriana van Drunen- van der Bruggen, Adrianus van Bruggen en Net. Dochter Kee trouwde in 1928 met Kees Kuijpers en hun dochter Marietje in 1951 met Toon van Gorkom. Inmiddels woont hun zoon Kees op de boerderij Oude Bosschebaan 3.

Beschrijving van de hoeve

Deze hoeve ligt aan de Oude Bossche Baan.

In 1379 wordt de nalatenschap van Henrick Matheeus verdeeld onder zijn twee dochters en hun echtgenoten. Zander Henrick Zander van Os, man van Margriet Henrick Matheeus, krijgt de helft van een hoeve met het veen in Oisterwijk bij een goed van Ghijsbrecht Lijsscap en een perceel in Rosmalen. Dirk Luwe, echtgenoot van Mechtelt Henrick Mattheeus, krijgt onder andere een huis in 's-Hertogenbosch. De andere helft is waarschijnlijk in handen van een broer van Henrick Matheeus. Op 2 maart 1420 doen Arnt, Bruijsten, Jan en Willem, zonen van wijlen Matheeus Lu, afstand van de helft van een hoeve in Udenhout en een perceel in Rosmalen ten behoeve van Henrick en Margriet, kinderen van wijlen Sander van Os. Zij bezitten dan de gehele hoeve. Naast de percelen, die aan de Oude Bosschebaan liggen, bestaat het bezit ook uit een groot perceel heiveld van zes bunder in den Eijnsscher en een perceel in het Aschot, vroeger van de Abdij van Tongerlo.

Sander van Os komt in het cijnsregister van 1380 voor. Hij neemt dan het betalen van een cijns over van de uytfang en goederen van wijlen Henrici Mathei. Hij betaalt daarvoor 12 nieuwe schellingen. Een uytfang is volgens het Oudnederlands Woordenboek een “van het gemeenschappelijk bezit in gebruik genomen stuk land”. Dat zou betekenen een nieuw perceel uit de gemeint. De 12 schellingen komen overeen met de prijs die je daarvoor per bunder aan cijns betaalt aan de hertog. In hetzelfde register staat ook dat de weduwe en kinderen van Zanderis de Os (ieder) de helft van een cijns betalen die eerder werd betaald door de kinderen van Mathei Pistoris de Busco. Die cijns bedraagt 12 oude schellingen. Daar staan nog drie andere cijnsposten bij.

Zou Henrick Matheeus een kind zijn geweest van deze Mathei Pistoris (bakker)? Dat zou verklaren waarom bij de erfdeling van 1379 het maar over de helft van een hoeve gaat.

In het cijnsregister van 1340 staat dezelfde post van 12 oude schellingen en nog 1 penning voor de straat (plateam) en 6 schellingen voor heide. De kinderen van Mathei Pistoris de Buscho betalen deze cijnzen. Deze drie cijnsposten zijn afkomstig van Griet Rodolf Dyaboli (de Duivel). Dus voor 1340 was zij blijkbaar de cijnsbetaler.

Het cijnsregister van 1448 noemt Henricus zoon van Sander van Os als cijnsbetaler van al deze cijnsposten. In het volgende cijnsregister uit 1522 zien we heel andere namen. Dan is het Henricus van den Heuvel, schoonzoon van Gerard Sander van Os, die de cijnzen betaalt. Vervolgens betalen de kinderen van Nicolaus Jan die Quade, weduwnaar van Margriet, dochter van Henrick van den Heuvel, de cijnzen. Dan zien we de hoeve pas weer terug in het midden van de 17de eeuw als Peter Jan van Wolfswinkel deze hoeve in handen krijgt via zijn oom Peter Peter van Leeuwen, man van zijn overleden tante Adriana Frans van Wolfswinkel.

Er zijn tot nu toe twee pachters bekend die op deze hoeve hebben geboerd. In 1459, bij de opwinning van 12 bunder heiveld naast dat van Henrick van Os wordt de pachter van de hoeve genoemd. Het is Denijs Quaps. In 1658 is Jan Aerts van Laerhoeven de pachter van deze hoeve.

Pastoor Watrin

Nadat hun zoon Jacobus in 1751 is benoemd tot kapelaan in Udenhout, worden zijn ouders actief in Udenhout. In 1752 koopt zijn vader twee stukken houtbos, één in buurtschap Biesmortel en één aan de Gommelsestraat. In 1756 koopt zijn moeder, zij is dan al weduwe, de hoeve Den Duin aan de duinrand. Achtereenvolgens koopt zij nog in 1760 Vijverlust in de Slimstraat, in 1761 een hoeve aan de Groote Steeg en in 1763 nog de hoeve van de Tafel van de Heilige Geest in 's-Hertogenbosch op het Hooghout in Biezenmortel. In 1765 wordt Jacobus Watrin pastoor van Udenhout. Het Udenhoutse bezit van de familie Watrin was een belangrijke financiële steun voor de pastoor en daarmee voor de parochie van Udenhout.

Monseigneur Willem de Bever

Op 10 februari 1820 trouwt de 27-jarige Martinus (Martien) de Bever uit Cromvoirt met Anna Cornelia van Iersel uit Udenhout, geboren op 1 oktober 1798. Haar ouders zijn Cornelis van Iersel en Cornelia Berkelmans. Het echtpaar De Bever woont eerst op 't Winkel en vanaf 1827 aan de Loonse Molenstraat. Daarna kopen ze van de in Den Bosch wonende apotheker Johannes Baptist Watrin de boerderij Den Duin. Daar is hun jongste zoon Willem geboren. Willem de Bever wordt priester, missionaris in Amerika, waar hij voor zichzelf een mausoleum laat bouwen. Johanna, de dochter van Martinus de Bever, krijgt bij de erfdeling in 1869 samen met haar zoon Martinus de boerderij toebedeeld. Zij is dan al weduwe van Nicolaas Verhoeven. Hun kleinzoon Nicolaas Verhoeven (1896-1981) wordt in 1947 tot bisschop van Manado in Indonesië gewijd. Van Martinus Verhoeven gaat de boerderij over op zijn zonen Adrianus (Janus) en Nicolaas (Klaas) Verhoeven en daarna op Jan Verhoeven, de zoon van Janus Verhoeven. De boerderij is nog steeds in bezit van de familie Verhoeven.

Recreatiepark Duinhoeve

Aan de Oude Bosschebaan 4 vinden we recreatiepark Duinhoeve, in de jaren zestig opgebouwd door de familie Verhoeven en thans eigendom van Camping Duinhoeve BV. Recreatiepark Duinhoeve is een gezinscamping, die zich vooral richt op het verblijf en vermaak van jonge gezinnen met kinderen en 50-plussers.

Huidige bewoning

Op het grondgebied van de oude hoeve vinden we onder andere de woningen Oude Bosschebaan 2, Oude Bosschebaan 3 en Camping Duinhoeve Oude Bosschebaan 4.

Bronvermeldingen

Regionaal Archief Tilburg, Schepenbank en eninge van Oisterwijk, 1418-1811, inv.nr. 467 f. 5-9 (1677).
Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Archief van de schepenbank van 's-Hertogenbosch, inv.nr. 1176 f. 94v (1379); 1191 f. 538 (1420); 1801 f. 1 (1459); 1589 f. 393 (1658).
- Toelichting cijnsregister.

Navigatie

Hulpmiddelen