Zoutziederij Raamsdonksveer
Haven 13 1846
Links naast de deur bevindt zich een naambord met daarop de afbeelding van een zoutvaatje met de tekst: “Het Zoutvat. Anno 1824”. Het klopt dat in dit pand een zoutziederij was gevestigd, maar het genoemde jaartal stelt ons voor vraagtekens. Een eerste vermelding van een zoutziederij in Raamsdonksveer komt voor in 1832. De eerste melding van een dergelijke onderneming op deze plek is in 1846. De eigenaar en oprichter van de zoutziederij, F.A. van Seters, liet tevens een woonhuis bouwen, thans Haven 9-11. Een zoutziederij raffineert grof zout (het uit de Golf van Biskaje geïmporteerde baaizout) tot fijn zout, dat veelal werd gebruikt voor het conserveren van voedsel. In 1890 waren in Noord-Brabant veertien ziederijen actief, in heel Nederland waren dat er 53. Vanaf de ontdekking van een zoutmijn in Delden (Twente) in 1885 en de start van de exploitatie ervan in 1919 was het met de kleine ziederijen gedaan, omdat de winning en raffinage voortaan onder auspiciën van de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie plaatsvond. In 1909 werd de ziederij aan de Haven nog verbouwd, maar in 1926 moesten de deuren definitief sluiten en kreeg de toenmalige eigenaar toestemming het bedrijf tot woning te verbouwen. De huisvrouwen die hun was in de Boterpolder te bleken legden, waren blij dat de zoutziederij stopte, want deze veroorzaakte door de uitstoot vaak vervuiling van wasgoed.
Informatiebron
• Leslie van Doorn. Het jaartal 1824 heeft ze uit kadastrale gegevens.
• Harry van Wietmarschen.
• Roelof Stuurman, “Darink delven” in Geo Gebruikt, TNO-NITG Informatie, (2002) p. 30-31. • S.J. Kluiving en R. A. Lelivelt, Archeologisch bureauonderzoek, locatie Dorpshuis De Haven, Raamsdonksveer (Delft, 2008) p. 12.
Haven 9 en 11 1846
Naast de voordeur is op beide zijden van de omlijsting een huisnummer aangebracht, terwijl het thans één woning is en ook als één woning in 1846 werd gebouwd door F.A. van Seters, de eigenaar van de zoutziederij, Haven 13. Het huis is ooit opgesplitst in twee wooneenheden en werd de afgelopen decennia bewoond door twee broers Weterings. De broer die er nu nog woont, heeft van de twee helften weer één woning gemaakt. Aan de zijgevel is aan de dichtgemetselde ramen en deur te zien dat er verbouwingen geweest zijn.
Informatiebron
• Mevrouw A.H.J. Weterings.
• F. van Gerwen en H. van Strien, Raamsdonksveer in vertellingen (Zaltbommel, 1977) p. 15.