Winkel

Winkel

Het gebied van de Winkelse gemeint gezien via Google Earth in sept. 2006.

Nadat de hertog van Brabant de zeggenschap kreeg over Midden-Brabant ontstonden een aantal grote landgoederen in Udenhout en Biezenmortel. Sommige landgoederen werden slechts gebruikt als jachtgoed of als beleggingsobject voor de hoge heren uit Den Bosch. Op andere landgoederen vormden zich kleine kernen van enkele boerderijtjes, waarvan de pachters werkten voor de eigenaar van het landgoed. Deze pachters maakten gebruik van van nature beschikbare grondstoffen, zoals van de Brand om er turf te steken. En er ontstonden nieuwe voorzieningen, zoals molens en herbergen. De Kreitenmolen werd al gemeld in 1348. Geleidelijkaan ontstond de gemeenschap van Udenhout en Biezenmortel, een buitenwijk van Oisterwijk.

Als veel later Udenhout voor het eerst wordt vermeld op oude landkaarten, dan wordt de plaats aangegeven ter hoogte van 't Winkel. Vanuit Oisterwijk ging men in die tijd nog niet over de Kreitenhei maar over de Heusdensebaan naar Udenhout. Bij 't Winkel kon men meerdere kanten op, rechts naar de woonkernen van 't Hooghout, de Winkelsehoek en de Vorsselaer, links over de Cruysstraat richting de Strijdhoeven. In 1480 zijn er in Udenhout en Biezenmortel tezamen 114 woningen, in 1526 zijn dat er 130. De naam 't Winkel komt al vroeg voor in de Oisterwijkse protocollen. Al in 1419 spreekt men van "opten winkel" en in 1511 wordt melding gemaakt van een stede "dwinckel opten Winckel, streckende vander gemeijnten dwinkel totten Gomelaer toe".