Wal van der, Jan
| Jan van der Wal | ||
| ||
| Jan van der Wal | ||
| Geboortedatum | 21-11-1912 | |
| Geboorteplaats | Enschede | |
| Adres | Kerkstraat 25 | |
| Woonplaats | Goirle | |
| Beroep | Militaire dienst – Res. 1e luitenant | |
| Overlijdensdatum | 10-05-1940 | |
| Plaats van overlijden | Heumen (Gld) | |
| Bijzonderheden | Gesneuveld door vijandelijk vuur bij Heumen. | |
BEVRIJD VAN DE VERGETELHEID ------------------------ OPDAT WE ZE NIET VERGETEN.
Hoewel het inmiddels meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog en de oorlog(en) daarna tot ca. 1950, blijft het belangrijk alle Goirlese en Rielse slachtoffers van die tijd te herdenken.
Alle burger- en militaire slachtoffers van Goirle en Riel zijn personen die hier geboren zijn of ten tijde van de oorlog(en) woonachtig waren en/of door oorlogshandelingen hier of elders om het leven kwamen. Hiermee worden bedoeld: slachtoffers van beschietingen, zij die in concentratiekampen terecht kwamen, gedwongen tewerkgestelden, militairen en andere voorkomende oorlogssituaties.
G. Kobes schreef in 2016:
“Ik wil U herinneren aan de slachtoffers in Goirle en Riel gevallen onder de burgerbewoners. De prijs is onvoorstelbaar hoog, in vele gezinnen is een lege plaats gekomen."
We willen door hier hun verhaal te vertellen, hun afbeelding te plaatsen, deze slachtoffers eren en de herinnering aan hen levend houden.
- Jan van der Wal is een van hen. Hij overleed op 27- jarige leeftijd.
Achtergrond
Jan van der Wal is geboren op donderdag 21 november 1912 in Enschede als zoon van Geert van der Wal (Scherpenzeel – Enschede 1943) en Gesina Gerritsen (1880 – Enschede 1979). Jan verhuist op 25-jarige leeftijd op 10 februari 1937 naar de Kerkstraat 25 te Goirle.
Gebeurtenis
(Fragment: Gerrit Kobes verteld:) Jan werd miv. 10 februari 1937 vanuit Enschede in Goirle ingeschreven. Hij diende als dpl. 1e Luitenant bij 3-I-26RI. Deze eenheid lag achter het Maas-Waal kanaal en verdedigde de brug bij Heumen. Op die 10e mei bij het aanbreken van de dag verschenen voor de de brug vier marechaussees met een dertigtal burgers. De marechaussees vertelden (het waren Nederlanders) dat de burgers Duitse deserteurs waren die achter de stelling gebracht moesten worden. Eenmaal over de brug gekomen ontpopte de groep zich als een vermomd Duits overval-commando. Gebruik makend van de verwarring slaagden de Duitsers erin de brug te veroveren. Onder aanvoering van de luitenants Van der Wal, Pieters en Gastman voerden de Nederlandse troepen een tegenaanval uit om de brug weer in bezit te krijgen.
Luitenant Gastman schreef hierover: - Wij zijn in een kuil gaan zitten bij de zuidwesthoek van het huis met vier man, namelijk luitenant Van der Wal, een korporaal, een soldaat en ik. Wij hadden vier man 25 meter achtergelaten om te vuren, terwijl wij de laatste sprong zouden doen. In de kuil werd de zware mitrailleur opgesteld op een stapel zeshoekige basaltblokken. Allereerst schoot de soldaat, maar deze viel in zijn schouder getroffen neer. Toen ging luitenant Van der Wal achter het wapen, maar ook hij werd neergeschoten. Zijn helm vloog naar achteren en hijzelf viel naast me neer. --
Ook korporaal A.C. de Louweren vermeldde het optreden van Van der Wal in zijn verslag: - Luitenant van der Wal is bij ons gekomen. Hij kwam van de zware mitrailleursectie vandaan. Toen zij hem neerschoten, was ik ongeveer een meter van hem af. Tevoren had hij gezegd: 'Jongens, wij gaan de brug nemen, want het zijn niet anders dan NSB‚rs die daar zitten.' Toen kwam er nog een onbekende luitenant bij. Wij hebben getracht om in linie (het huis van de sluiswachter stond toen al in brand) naar de brug te komen. Toen wij een 50 meter waren gevorderd, werd de luitenant Van der Wal door zijn hoofd geschoten met mitrailleurkogels -.
Lt. E. Gastman ziet dat de post onhoudbaar is en trekt zich met de overgebleven korporaal noodgedwongen terug.
- Jan is 27 jaar geworden. Hij is in zijn geboorteplaats Enschede begraven. Inmiddels zijn ook zijn beide ouders in dit graf bijgezet.
- online begraafplaatsen
Bronzen Kruis
Voor zijn moedige poging de Duitsers bij het kanaal te verdrijven, wordt hem postuum op 9 mei 1946 het Bronzen Kruis toegekend.
Herdenkingen
- Jan van der Wal wordt vermeld op dit monument voor de oorlogsslachtoffers van Goirle. Plaats: Onderaan de toren van de kerk in de Kerkstraat te Goirle ( Tekst en foto: GeKa)
- Het ‘Monument voor Nederlandse Militairen’ in Heumen is opgericht ter nagedachtenis aan de 24 militairen die op 10 mei 1940 in de strijd om de brug van Grave zijn gesneuveld. De namen van de 24 slachtoffers staan hierop vermeld, waaronder Jan van der Wal.
- Erelijst
- Herdenkingsmonument Goirle
- Goirle oorlogsmonumenten
- Tijdlijn oorlogsbronnen
- Oorlogsgravenstichting
- Gevallen voor het vaderland
Bronnen
- Regionaal Archief Tilburg, Archief 1623 Collectie Documentatie Tweede Wereldoorlog Goirle en Riel 1940-1945
- Research: G. Kobes (Doss.nr: MI – G - 01 /14.1.1.2)
- Research/Wiki: G. v.d. Klundert- Bertens
- Brabantse gesneuvelden Jan v.d Wal
- R.A. Tilburg Ovl. akte 25
Literatuur
- P. de Bont, J. van Gils, G. Kobes, P. Wiercx. “Goirle 1940-1945 Een grensdorp bedreigd, bezet en bevrijd…..” Uitgave 1994
- J. Schrijver en H. Kroes: ‘Offers voor onze vrijheid” Uitgave 1994 Bond van Wapenbroeders.