Vreede, George Wilhelm
George Willem Vreede
Inleiding
Hoewel George Willem Vreede niet in 1809 te Tilburg is gedoopt is hij wel aldaar geboren. Daarom volgt nu eerst een uitgebreide inleiding.
Een bericht uit de Tilburgsche Courant van 4 juli 1880 (volgens de krantenindex, het is geen letterlijke weergave van het bericht): In Memoriam. Mr. G.W. Vreede, oud-hoogleraar in het straf-, natuur-, staats- en volkenrecht aan de universiteit van Utrecht is aldaar overleden. Hij werd 14 april 1809 te Tilburg geboren en behoorde tot een van de meest achtenswaardige families, die meer dan een eeuw deel hebben uitgemaakt van de Tilburgse Textielindustrie. Hij studeerde achtereenvolgens te Gent, Leuven en Leiden, waar hij in 1831 in de rechten promoveerde. Als advocaat practiseerde hij te ´s-Gravenhage en daarna te Gorinchem, totdat hij in 1842 als hoogleraar te Utrecht optrad. In 1879 werd hem eervol emeritaat verleend.
In de Nieuwe Tilburgsche Courant van 4 juni 1927 staat ook een artikel over George Willem Vreede. Ook daar wordt als geboortedatum en –plaats Tilburg 14 april 1809 genoemd.
Het zouden leuke berichten zijn voor het project “geboren in 1809 in Tilburg”, ware het niet, dat vooralsnog uit geen enkele akte blijkt, dat G.W. Vreede in 1809 te Tilburg is geboren.
In de volkstelling van 1810 van Tilburg wordt George Vreede vermeld op pagina 634, volgnummer 8240, als zijnde geboren te Tilburg in 1808, zoon van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel en wonende Kerk. In de volkstelling van 1830 wordt hij niet meer genoemd.
Als zijn vader op 23 april 1842 te Tilburg overlijdt is George Willem Vreede hoogleeraar in de regtsgeleerde faculteit bij de Hoogeschool te Utrecht (zie memorie van successie kantoor Tilburg inv. nr. 54, nummer 286). Als zijn moeder op 29 januari 1858 te Stuttgart overlijdt is George Willem Vreede hoogleeraar in de regten wonende te Utrecht (zie memorie van successie kantoor Tilburg inv. nr. 72, nummer 250).
Alle genoemde bronnen zijn officieuze bronnen.
De tot op heden enige bron waaruit de echte geboortedatum (lees doopdatum) van George Willem Vreede blijkt is, diens huwelijksakte:
Op 28 juli 1837 trouwden te Oirschot:
George Wilhelm Vreede, gedoopt ´s-Hertogenbosch 22 mei 1809, zoon van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel, met Anna Catharina Hoff, geboren Leeuwarden 11 november 1814. Hij is dan advocaat en woont te Gorinchem (zie scan van huwelijksakte op website van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven).
De bijlagen bij de huwelijksakte van George Wilhelm Vreede (ter inzage op microfiche bij het BHIC) leveren de volgende opmerkelijke gegevens: Het huwelijk is op 16 en 23 juli 1837 afgekondigd te Gorinchem (waar de a.s. bruidegom woont). In die huwelijksafkondiging staat dat hij geboren is te Tilburg, hetgeen niet in de trouwakte wordt vermeld. De verklaring van de nationale militie vermeldt als geboorteplaats en -datum van de bruidegom Tilburg 14 april 1809. Het doopextract, dat de bruidegom overlegt, is een extract uit het Luthers doopboek van ´s-Hertogenbosch. Nader onderzoek in het stadsarchief van ´s-Hertogenbosch leerde dat in het Luthers doopboek aldaar (DTB 212) inderdaad staat dat George Wilhelm op 22 mei 1809 te ’s-Hertogenbosch is gedoopt als zoon van Paulus Vreede in Tilburg en Francoise Charlotte Abel. De geboortedatum 14 april 1809 ontbreekt en er staat ook niet, dat de dopeling geboren is in Tilburg. Achter de naam van de vader is iets onleesbaars gekrabbeld, er staat iets van remonstrants, hetgeen de godsdienst van de vader zou kunnen zijn (zie hierna). In datzelfde Luthers doopboek (DTB 212) staan nog twee kinderen van Paulus Vreede vermeld: gedoopt 5 oktober 1807: Conrad Wilhelm Paul Markon, zoon van Paulus Vreede in Tilburg en Francoise Charlotte Abel. Ook hier staat achter de naam van de vader dezelfde onleesbare aantekening als bij de doopakte van 22 mei 1809 en ook hier geen vermelding van geboortedatum. gedoopt 4 november 1810: Henry Frederic Louis, zoon van Paulus Vreede in Tilburg en Francoise Charlotte Abel. Hier ontbreekt de aantekening achter de naam van de vader en ook hier wordt de geboortedatum niet vermeld.
Een broer van George Wilhelm, nl. Hendrik Frederik Lodewijk Vreede trouwt op 18 december 1851 te Sainte Marie (Frankrijk) met Carolina d´Abel. Een afschrift van de huwelijksakte is ingeschreven in het huwelijksregister van Tilburg van 1852 onder nummer 84. Volgens dat extract is hij geboren te Tilburg op 19 september 1810, hetgeen hij niet kan bewijzen, omdat de doopinschrijving ontbreekt. Ter vervanging van de doopakte wordt een akte van bekendheid opgemaakt voor de kantonrechter van Tilburg op 20 oktober 1851, waarin een aantal getuigen verklaren, dat hij geboren is te Tilburg op 19 september 1810 (toegang 41: archief van het Kantongerecht Tilburg 1839-1930, inv. nr. 419, akte 389 (BHIC)). In de overlijdensakte van Hendrik Frederik Lodewijk Vreede (overleden Tilburg 30 november 1868 (akte 401)) wordt overigens vermeld dat hij geboren is te ´s-Hertogenbosch. Het was blijkbaar aan de bruidegom niet bekend, dat hij Luthers is gedoopt op 4 november 1810 te ’s-Hertogenbosch. Waar de geboortedatum 19 september 1810 vandaan komt, is een raadsel.
Uit het huwelijk van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel zijn verder nog de volgende kinderen geboren:
a Paul Francois Corneil, geboren Tilburg 16 mei 1812 (akte 138) b Maria Theresia, geboren Tilburg 6 juni 1814 (akte 163) c Elise Caroline Susanne, geboren Tilburg 14 februari 1817 (akte 61) d Louise Wilhelmina, geboren Tilburg 15 augustus 1819 (akte 212) e Therese Armantine Georgine, geboren Tilburg 3 augustus 1823 (akte 249)
In het stadsarchief van ´s-Hertogenbosch bevindt zich in het archief van de Lutherse gemeente onder inv. nr. 30 een kopie van het Luthers doopboek over de jaren 1687-1862. De dopen van de eerste drie zoons van Paulus Vreede staan ook in dit doopboek vermeld, zij het dat de onleesbare aantekeningen niet overgenomen zijn en dat ook de aanduiding “in Tilburg“ bij de vader ontbreekt. De hierboven onder a t/m c genoemde kinderen zijn Luthers gedoopt in ’s-Hertogenbosch, de kinderen, genoemd onder d en e niet!
Het kopiedoopboek vermeldt daarover het volgende:
den 6 May 1812 (lees 16 mei) te Tilburg geboren en den 19 July alhier gedoopt: Paul Francois Corneille kind van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel
gedoopt 31 July 1814 te ‘s-Bosch : Marie Therese, kind van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel N.B. De ouders zijn te Tilburg woonachtig, alwaar het kind ook geboren is.
geboren te Tilburg 15 Februari 1817 (lees 14 februari 1817) alhier gedoopt 8 Juni Paulus kind van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel Hier heeft de predikant een fout gemaakt: het kind heet niet Paulus, maar Elise Caroline Susanne (zie geboorteakte).
De kinderen genoemd onder d en e blijken gedoopt te zijn in de Nederlands-Hervormde kerk te Tilburg (zie toegang 304 archief van de Nederlands Hervormde Gemeente van Tilburg, inv. nrs. 20 en 21 (RAT)):
15 augustus 1819 geboren 3 oktober 1819 gedoopt: Louise Wilhelmina, dochter van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel, de eerste (lees de vader) Remonstrantsch en de tweede (lees de moeder) Luthersch
14 september 1823 gedoopt (geen geboortedatum vermeld):
Therese Armentine Georgine, dochter van Paulus Vreede en Francoise Charlotte Abel
Deze gegevens kloppen feilloos met de gegevens uit het volkstellingsregister van 1830 van Tilburg:
Volgens de état de population van Tilburg van 1810 (pagina 634) is het gezin Vreede bestaande uit vader, moeder en twee zoons George en Henri geheel Luthers. Volgens de volkstelling van 1830 (pag. 495) is de vader Remonstrants, de moeder en hun zoon Henri en dochter Elize Luthers en de dochters Louise en Armantine protestant!
De hiervoor vermelde gegevens van de oudste drie kinderen van Paulus Vreede kloppen overigens niet altijd met de genealogieën van de familie Vreede, die gepubliceerd zijn in Nederlands Patriciaat (NP) van 1924, 1955 en 1984:
1 Conrad Wilhelm Paul Markon, gedoopt op 5 oktober 1807 te ’s-Hertogenbosch (Luthers) In NP 1924 wordt een naamloos kind vermeld, geboren Tilburg 9 september 1807. In NP 1955 wordt dit kind niet genoemd. In NP 1984 heet het kind Conrad Wilhelm en is geboren te Tilburg op 9 september 1807. 2 George Wilhelm, gedoopt op 22 mei 1809 te ’s-Hertogenbosch (Luthers), volgens militieregisters geboren te Tilburg op 14 april 1809 In NP 1924 en 1955 wordt slechts zijn geboortedatum vermeld. In NP 1984 heet hij George Willem en is geboren te Tilburg 14 april 1809. 3 Henry Frederic Louis, gedoopt op 4 november 1810 te ’s-Hertogenbosch (Luthers), volgens akte van bekendheid geboren te Tilburg 19 september 1810. In NP 1924, 1955 en 1984 heet hij Hendrik Frederik Lodewijk, geboren Tilburg 18 september 1810. De datum is fout en de voornamen zijn ontleend aan zijn huwelijksakte en stemmen niet overeen met die in zijn doopakte.
In de collectie genealogische dossiers van het RAT, doos 22, bevindt zich in het dossier Vreede een getypt verslag , door een onbekende schrijver gemaakt naar aanleiding van het verschijnen van de genealogie Vreede in Nederlands Patriciaat van 1924. Deze schrijver constateert t.a.v. de drie genoemde oudste kinderen:
Het kind geboren op 9 september 1807 komt in de doopboeken (van Tilburg!) niet voor. George Willem geboren Tilburg 14 april 1809 komt evenmin in die doopboeken voor. De geboortedatum wordt genoemd in de levensschets van George Willem Vreede, naar zijn eigen handschrift uitgegeven te Leiden in 1883, maar is alhier (Tilburg) niet te controleren. Hendrik Frederik Lodewijk geboren 18 september 1810 komt ook niet in de Tilburgse doopboeken voor. Volgens de akte van bekendheid is hij op 19 september 1810 geboren. Volgens de schrijver is zijn naam in het lidmatenboek van de Nederlands-Hervormde gemeente van Tilburg op 3 april 1828 doorgehaald en vervangen door Henri Frederic Louis, hetgeen aardig klopt met de doopinschrijving.
Het is tot op heden een groot mysterie, waar de geboortedata van de drie genoemde zonen vermeld worden. Bij het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag bevindt zich een krantenknipsel, waaruit blijkt dat de echtgenote van Paulus Vreede op de 14e van de Grasmaand 1809 te Tilburg is bevallen van een zoon die niet met name wordt genoemd. De tekst van deze advertentie luidt als volgt: Hedenavond verloste zeer voorspoedig van een ZOON FRANCOISE CHARLOTTE ABEL geliefde huisvrouw van PAULUS VREEDE TILBORG den 14 van Grasmaand 1809
Het moge duidelijk zijn: deze zoon is George Wilhelm Vreede.
Conclusie:
George Wilhelm Vreede is naar alle waarschijnlijkheid in 1809 te Tilburg geboren en wordt dus meegenomen in het project “geboren te Tilburg in 1809”.
Gegevens George Wilhelm Vreede
In de volkstelling van 1810 wordt hij wel vermeld (zie boven), in die van 1830 niet meer.
Volgens de geboorteakten van zijn broers en zusters geboren in de jaren 1814-1823 woonde de vader van George Wilhelm in 1814 in wijk Kerk 1240, in 1817 in wijk Kerk 1242 en in de jaren 1819 en 1823 in wijk Kerk 1240. Of George Wilhelm toen nog thuis woonde is niet bekend.
George Willem Vreede, geboren Tilburg 14 april 1809, advocaat te ´s-Gravenhage 1831, te Gorinchem 1832, hoogleraar (strafrecht volgens NP 1955, staats-en volkenrecht volgens NP 1984) te Utrecht 1841-1878, overleden Utrecht 29 juni 1880, trouwt Oirschot 28 juli 1837 Anna Catharina Hoff, geboren Leeuwarden 11 november 1815, overleden Utrecht 29 april 1877, dochter van Albert en Johanna de Jong. Uit dit huwelijk 9 kinderen: 1 Pauline Francoise Charlotte, geboren Gorinchem 8 juli 1838 2 Albert Cornelis, geboren Gorinchem 29 januari 1840 3 Marie Amelia, geboren Utrecht 3 november 1841 4 Johanna Margaretha, geboren Utrecht 4 oktober 1843 5 Carolina Frederica Ferdinanda, geboren Utrecht 2 januari 1845 (niet vermeld in NP 1955) 6 Ferdinand Conrad, geboren Utrecht 21 september 1846 7 George Willem, geboren Utrecht 9 november 1847 8 Anna Sophia Catharina (volgens NP 1955 en 1984 Anna Carolina Sophia), geboren Utrecht 15 juli 1849 9 Maria Louise Therese (volgens NP 1955 en 1984 Maria Elise Louise Therese), geboren Utrecht 28 januari 1852
Nederlands Patriciaat 1924, pag. 371,376,377 Nederlands Patriciaat 1955, pag. 344-345 Nederlands Patriciaat 1984, pag. 287-288
Militieregister lichting 1828
Volgnummer 101 George Wilhelm Vreede, geboren Tilburg 14 april 1809 wonende Leuven, student, 1 jaar vrijgesteld
Auteur: Theo van Herwijnen versie 27 januari 2009