Verensmederij en bankwerkerij
Gebouw 84 in de Spoorzone is wat over is van de bankwerkerij uit 1874 en de verensmederij uit 1902. Aan de oostkant van bankwerkerij werd de verensmederij gebouwd. Het gebouw had een vierkante plattegrond.
De verensmederij is anno nu nog in authentieke en D’n Atelier typerende staat: muren van bakstenen, een zadeldak en een rond venster in de geveltop, verlevendigd met lisenen en siermetselwerk. In 2015 werd het pand aangewezen als gemeentelijk monument.
Rol binnen de werkplaats
Anders dan in de smederij, waar smeden metaal smolten, ging het in de bankwerkerij om boren, lassen en slijpen. Beide gebouwen kregen later een andere functie. Dat gebeurde omstreeks 1923, toen de werkplaats haar grootste omvang bereikte met 1332 man personeel en 4852 voertuigen in beheer. Wat die nieuwe functies werden, daarover spreken bronnen elkaar tegen.
Vaststaat dat de facilitaire dienst, een zeefdrukkerij en een timmerbedrijf er jarenlang in waren gehuisvest. In 1993 deed een gedeelte van het gebouw dienst als vakschool tot elektrisch en mechanisch monteur.
Huidig gebruik
Tegenwoordig smeden Fontys-studenten en nieuwe bedrijven verbindingen in Gebouw 84, Smederij Spoorzone. Door samen te werken met elkaar en met ondernemingen buiten de Spoorzone. Massagepraktijk Binnen Handbereik en Studio Web Presence zijn twee voorbeelden van die bedrijven. Het deel van Gebouw 84 waarin geen bedrijven huizen, is beschikbaar voor feesten.
Bronnen
- Oud-medewerker van de NS-werkplaats Hans Clijsen.
- ‘Tilburgse Spoorzone’ – Cultuurhistorische verkenning: Bilan, Tilburg, 2004.
- ‘Centrale Spoorwegwerkplaats Tilburg’ – Bouwhistorisch onderzoek: Boei, Hoevelaken, 2008.
- ‘Nedtrain Tilburg 1868-2003’ – Geschiedenis van de spoorwegwerkplaats D’n Atelier: Henk van Doremalen en Martin van Broekhoven, Tilburg, 2003.