Valorisatie

De term valorisatie is afgeleid van het Latijnse valor dat ‘waarde’ betekent. Bij Nederlandse universiteiten draait valorisatie om de waarde van kennis, meer precies om het benutten ervan. Soms is die waarde heel duidelijk, bijvoorbeeld wanneer er een octrooi of patent op een universitaire vinding wordt verkregen waarmee economische waarde in het verschiet ligt. Ook de mate waarin bedrijven financieel bijdragen aan universiteiten wordt gerekend tot het domein van de valorisatie. Bij technische universiteiten zoals de TU Delft was in 2015 zo’n zestig procent van de derde geldstroom afkomstig van bedrijven, in Tilburg kwam in dat jaar vijf procent van de externe inkomsten van bedrijven.

Maatschappelijke adviesfuncties

Het grote verschil houdt verband met de alfa- en gammawetenschappen waarin Tilburg University is gespecialiseerd. De waarde van die disciplines krijgt eerder vorm door kennis te delen met maatschappelijke partijen. De Tilburgse universiteit doet dat vanaf het eerste begin. Hoogleraren hebben bijvoorbeeld zitting in adviesraden als de SER (Sociaal Economische Raad) of de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid). In het verleden zaten Tilburgse economen als Kolnaar, Van de Klundert en Bovenberg in de SER. De WRR telt momenteel twee leden die als hoogleraar aan de universiteit van Tilburg zijn verbonden: de juristen Corien Prins (voorzitter) en Ernst Hirsch Ballin.

Wetenschapscommunicatie en advisering

Weekblad Elsevier publiceert in samenwerking met Science Works tweejaarlijks een valorisatietop. In 2015 kwam Tilburg University daarin voor de derde maal naar voren als best communicerende universiteit. Verder heeft de universiteit de hoogste deelname van de wetenschappelijke staf aan adviescolleges. Ook de politieke impact is groot: de Tilburgse universiteit wordt op één na het vaakst genoemd in stukken van de Tweede Kamer. Ook via de academische werkplaatsen van Tranzo en het contractonderwijs dat de universiteit (met Tias) verzorgt komen wetenschappelijke inzichten beschikbaar voor derden. Allemaal vormen van ‘meetbare valorisatie’, aldus Elsevier.

De term valorisatie is niet onder alle academici even populair. De kritiek luidt dat onder het begrip vooral ‘economisch nut’ wordt verstaan, wat in het geval van bijvoorbeeld geesteswetenschappen vaak niet aan de orde is. Ook zou de nadruk op toepasbaarheid en economisch nut ten koste kunnen gaan van fundamentele wetenschap. Desondanks maakten de Nederlandse universiteiten in 2014 afspraken met de minister om hun valorisatie beter zichtbaar te maken, met oog voor de verschillen tussen wetenschappelijke disciplines. In Tilburg krijgt dat onder meer vorm in het impactprogramma.