Stabel, Johannes Antonius Elisabeth

Johannes Stabel
Jan Stabel
Volledige namen	Johannes Antonius Elisabeth
Geboortedatum	07-09-1901
Geboorteplaats	Turnhout (B)
Adres	Molenstraat 58
Woonplaats	Goirle
Burgerlijke staat	Gehuwd
Naam echtgeno(o)t(e)	Cornelia Anna Witters
Beroep	Metaaldraaier
Overlijdensdatum	11-05-1940
Plaats van overlijden	Natzweiler (Fr)
Bijzonderheden	Ongeluk tijdens werk in concentratiekamp

BEVRIJD VAN DE VERGETELHEID

Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog en de oorlog daarna tot ca. 1950, blijft het belangrijk al deze Goirlese slachtoffers van die tijd te herdenken.

Hiermee worden o.a. bedoeld: slachtoffers van beschietingen, zij die in concentratiekampen terecht kwamen, gedwongen tewerkgestelden, en Goirlese militairen.

Al deze burger- en militaire slachtoffers van Goirle zijn personen die in Goirle geboren zijn of ten tijde van de oorlog in Goirle woonachtig waren en/of door oorlogshandelingen hier of elders om het leven kwamen.

Goirlese burger- en militaire slachtoffers van deze oorlog zijn opgenomen in deze Wiki Midden-Brabant en we streven er naar van ieder van hen een foto en levensbeschrijving op te nemen.

We willen door hier hun verhaal te vertellen, deze slachtoffers eren en de herinnering aan hen levend houden.

Jan Stabel (Geb. 07-09-1901 – overl. 27-09-1943), metaaldraaier, zoon van Antonius Stabel (1872-1959) en van Petronella van Litsenburg (1873-1959).

Achtergrond

Jan is geboren in Turnhout als zoon van Antonius Cornelius Stabel, smid, en van Petronella van Litsenborg. Deze Antonius was in Tilburg geboren maar in Turnhout met de Belgische Petronella getrouwd. Samen gingen zij in Turnhout wonen maar kwamen in 1914 als oorlogsvluchtelingen naar Goirle om daar met hun zes kinderen in de Molenstraat te gaan wonen. In 1926 zouden Antonius en Petronella weer naar Turnhout teruggaan.

Nieuwe toekomst

Pas op 20 oktober 1919 werd Jan vanaf Turnhout afgeschreven naar Goirle. In Turnhout stond hij nog ingeschreven als oorlogsvrijwilliger 1919 bij het 2e geneeskundig korps onder stamnummer 198/11048. In Goirle trouwt hij op 1 augustus 1921 met Cornelia (Cor) Witters, dochter van Johannes (Jan) Witters en Wilhelmina (Mina) van Hees. Opvallend bij deze trouwakte is dat de ouders van Cor geen toestemming willen geven en door de kantonrechter opgeroepen worden om dat daar te verklaren. Zij komen echter niet opdagen waarna de kantonrechter blijkbaar toestemming voor het huwelijk geeft. Bij het huwelijk erkennen zij Letty, een kind van Cornelia dat op 10 februari 1921 geboren was. Zij zal in 1944 met Norbertus (Bert) Pijnenburg trouwen, dus na het overlijden van haar vader.

Zware tijden

Na zijn huwelijk gaan ze wonen in de Bergstraat maar verhuizen kort daarna naar de Sint Jansstraat waar in 1924 nog een zoon Adrianus geboren wordt. Daarna wordt er nog verhuisd naar de Molenstraat waar de andere drie kinderen geboren worden tussen 1927 en 1938. Ook in 1940 krijgt het echtpaar nog een dochter Catharina die echter niet ouder dan 23 maanden wordt en in december 1942 in Tilburg overlijdt. Helaas heeft daar Jan totaal geen weet meer gehad. Hij was toen namelijk al gearresteerd. Jan wordt in die akte smid genoemd. Waarom hij dit niet wist?

Escapeline

In de oorlog zit hij op zekere dag van het voorjaar van 1942 met Harrie van Gestel en Toon van Pelt te kaarten in café ’t Zuid in de Bergstraat als enkele mannen binnenkomen en na enige tijd een gesprek met hen beginnen. Dit leidt ertoe dat ze betrokken worden bij een ontsnappingslijn voor verzetsmensen en ontsnapte krijgsgevangenen van Nederland naar Frankrijk. Nadat dit geruime tijd goed gegaan is slaat in augustus het noodlot toe en worden ze gearresteerd en na enkele dagen naar de gevangenis in Assen gebracht. Na zes maanden worden ze naar Vught getransporteerd en na de veroordeling naar Amersfoort gebracht. Van hieruit worden ze naar concentratiekamp Natzweiler in Frankrijk gebracht om daar in de steengroeve te werken. Met behulp van dynamiet werd hier steen afgegraven en daarbij is Jan dodelijk verongelukt: hij kreeg een grote steen op zijn lichaam waarna hij op slag dood was. Harrie en Toon overleefden de oorlog wel. Na de oorlog kregen ze alle drie het verzetsherdenkingskruis (Jan postuum) en Jan kreeg van de Franse regering het “Oorlogskruis met de zilveren ster”. Na de oorlog verklaart de gemeente in een schrijven aan de oorlogsgravenstichting nog dat hij gedwongen naar het buitenland vertrokken was en dat er over hem op politiek gebied niets nadeligs bekend was. Zijn weduwe Cor, die na het overlijden van Jan met vijf kinderen achterbleef, zal pas in 1946 met zekerheid het bericht krijgen dat Jan in Frankrijk overleden is. In 1984 zal ze overlijden in het Tilburgse ziekenhuis en in Goirle begraven worden.

Bronnen

• Nationaal archief
• Regionaal Archief Tilburg: Bevolkingsregisters Goirle.

Literatuur

Ben Loonen (eindred.): “Goirle 1940-1945, een grensdorp bedreigd, bezet en bevrijd”, Goirle 1944. Marlies Witters: “Huisvrouw van... een vrouwengeschiedenis”, z.p. 2017.