Smeekens, Adrianus
| Joan Smeekens | ||
| ||
| Volledige namen | Adrianus | |
| Geboortedatum | 11-08-1923 | |
| Geboorteplaats | Gilze | |
| Adres | Horst 1 | |
| Woonplaats | Gilze | |
| Burgerlijke staat | ongehuwd | |
| Beroep | schoenfabrieksarbeider | |
| Overlijdensdatum | 24-01-1945 | |
| Plaats van overlijden | Hamburg-Neuengamme (D) | |
| Bijzonderheden | omgekomen in concentratiekamp | |
Kun je het levensverhaal van dit oorlogsslachtoffer aanvullen? Of heb je een foto gevonden die we kunnen digitaliseren? Op de hoofdpagina van portaal Gilze en Rijen zie je hoe te reageren. Wij nemen graag contact met je op!
Smeekens, Adrianus (geboren Gilze 11-08-1923 - gestorven Neuengamme (D) 24-01-1945), zoon van Josephus Smeekens (geboren Molenschot 08-12-1887 - gestorven Gilze 03-02-1983) en van Dimphna Schellekens (geboren Gilze 08-10-1893 - gestorven Breda 25-10-1946). Het gezin Smeekens telde zeven kinderen.
Achtergrond
Joan Smeekens is geboren op 11-08-1923 in Gilze. Hij was de zoon van Josephus Smeekens, gemeente voorwerker en van Dimphna Schellekens, zonder beroep. De vader kwam uit Molenschot en de moeder uit Gilze. Het gezin Smeekens had zeven kinderen en woonde aan de Horst 1 in Gilze.
Gebeurtenis
Joan Smeekens heeft tussen 30 augustus 1944 en 8 september 1944 gevangen gezeten in Kamp Amersfoort. Hij werd daar binnengebracht vanuit Kamp Vught. Als reden voor zijn arrestatie staat vermeld: 'Kontractbruch'. Al in het begin van de oorlog werden Nederlandse werklozen verplicht om in Duitsland te gaan werken. Naarmate de oorlog vorderde en er steeds meer Duitsers als soldaten dienst moesten doen, waren er meer buitenlandse krachten nodig om de Duitse (oorlogs-) industrie, landbouw en transport gaande te houden. Dit had in Nederland tot gevolg dat op 7 mei 1943 bekend werd gemaakt dat álle mannen van 18 tot 35 jaar verplicht waren om zich te melden bij het arbeidsbureau voor de 'Arbeitseinsatz'. Veel mannen die aan een oproep geen gevolg gaven, gingen in onderduik. Als je toch als dwangarbeider in Duitsland terecht kwam dan was je verplicht om een contract te tekenen voor een half jaar of een jaar. Je mocht dan wel een enkele keer met verlof naar huis. Velen keerden daarvan niet terug en doken alsnog onder. Dit werd gezien als contactbreuk. Op weigeraars en contractbrekers werd jacht gemaakt door razzia's. Joan Smeekens werd in Duitsland tewerkgesteld bij de Firma Marquart in Beuel bij Bonn. Dit was een chemische fabriek waar o.a. verfstoffen werden gemaakt. Hij woonde met andere dwangarbeiders aan de Siegburgstraat 48 in Beuel. De SS probeerde onder deze jonge dwangarbeiders soldaten te werven voor het oostfront. Joan is mogelijk hiervoor gevlucht, of hij is niet meer teruggekeerd van een verlof. In ieder geval is hij in het voorjaar van 1944 ondergedoken. Op 15 augustus 1944 werd hij samen met zijn vriend Gust Ermes door de Duitsers opgepakt toen zij op weg waren naar Tilburg. De familie heeft nadien niets meer van hem vernomen. Hij is daarna via Kamp Vught naar Kamp Amersfoort vervoerd. Vanuit Kamp Amersfoort is Joan Smeekens naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg getransporteerd.
Kamp Amersfoort
Voordat Joan in Kamp Amersfoort gevangen werd gezet heeft hij volgens zijn inschrijvingskaart in Kamp Vught gezeten. Mogelijk is dit voor heel korte tijd geweest en alleen op doorgang omdat zijn gegevens in de administratie van Kamp Vught niet terug te vinden zijn. Op 30 augustus 1944 werd Joan binnengebracht in Kamp Amersfoort, zijn kampnummer was 6434. Dit was in de Tweede Wereldoorlog een straf -en doorgangskamp in Leusden aan de zuidrand van Amersfoort. In dit langst operationele concentratiekamp van Nederland heerste een mensonterend regime van honger, mishandeling, dwangarbeid en executies, waardoor 652 mensen het leven lieten. Vanuit Kamp Amersfoort konden gevangenen doorgestuurd worden naar andere kampen voor dwangarbeid, waarvan velen niet terugkeerden. In totaal hebben circa 47.000 mensen gevangen gezeten in Kamp Amersfoort. Joan Smeekens werd op 8 september 1944 op transport gesteld naar Kamp Neuengamme. Daar kwam hij aan op 10 september en werd hij door de Duitsers tewerk gesteld.
Kamp Neuengamme
Neuengamme is een dorp binnen de gemeente Hamburg in Duitsland. Het zou een onbekend dorp zijn, ware het niet dat daar tijdens de oorlogsjaren één van de grootste kampen in Duitsland gevestigd was met meer dan tachtig buitenkampen. In Neuengamme zaten bijna zevenduizend Nederlanders gevangen. Bij nabestaanden en overlevenden roept de naam Neuengamme herinneringen op aan dood, vernedering en ellende. Het was een oord van verschrikking. Bij aankomst moesten alle persoonlijke bezittingen worden afgegeven. Vervolgens werd al het lichaamshaar afgeschoren en kreeg men een nummer op een zinken plaatje dat om de nek gedragen moest worden. De SS probeerde de morele en psychische weerstand van de gevangenen te breken door hen in vernederende omstandigheden te laten leven en werken. De barakken waren overvol, sanitaire voorzieningen waren ontoereikend en enige privacy was er niet. Men kreeg onvoldoende voedsel en moest zware arbeid verrichten. De dag was zo strikt ingedeeld dat er nauwelijks een vrije minuut overbleef. Vast staat dat in 21 rechtstreekse transporten, meestal vanuit Amersfoort, 3.084 Nederlanders naar Neuengamme werden getransporteerd.
Joan is op 24 januari 1945 overleden in Hamburg-Neuengamme. Hij had daar het kampnummer 49320. Op de Duitse overlijdensakte wordt Entercolitis (een ernstige ontsteking van de dunne en dikke darm) als doodoorzaak genoemd (de informatie op Duitse overlijdensaktes is echter lang niet altijd correct). Joan Smeekens is dan 21 jaar oud.
Externe links
Bronnen
- Nationaal Archief (arbeidsinzet - 1940-1945)
- Arolsen Archives Documents
- Heemkring Molenheide (beeldarchief, bidprentjes)
- Wikipedia
- Historiek.net
- Regionaal Archief Tilburg (bevolkingsregister)