Rees Diepen
| Rees Diepen | ||
| Afbeelding gewenst | ||
| Achtergrondinformatie | ||
| Volledige naam | Theresia Maria Margaretha Diepen | |
| Geboren | Tilburg, 12 november 1925 | |
| Overleden | Tilburg, 14 september 2012 | |
| Geboorteland | Nederland | |
| Nationaliteit | Nederlands | |
| Beroep(en) | Fotograaf | |
| Jaren actief | 1950-1990 | |
Theresia Maria Margaretha Diepen (Tilburg 12 november 1925 – Tilburg 14 september 2012) was een Nederlands fotograaf. Ze werd vanaf de jaren vijftig met name bekend vanwege haar kinderfotografie, waarbij ze het kind in de eigen leef- en belevingswereld portretteerde.
Inhoud
Jonge jaren en opleiding
Rees Diepen werd op 12 november 1925 geboren als het elfde kind van textielfabrikant Herman Diepen (1877-1946) en Coleta Berghegge (1886-1980). Aangezien Diepen uit een welgestelde familie kwam, kreeg ze de kans om te gaan studeren. In 1946 startte ze met de studie rechten aan de Universiteit van Nijmegen, waar ze na het kandidaatsexamen koos voor de vrije studierichting met rechtsfilosofie als hoofdvak, en sociologie en economie als bijvakken. In 1950 behaalde ze haar doctoraalexamen, maar ontdekte ze op vierentwintigjarige leeftijd ook de fotografie met haar eerste Kodakboxcamera. Het feit dat haar vader Herman en oom Rudolf Diepen enthousiaste amateurfotografen waren, heeft hierbij zeer waarschijnlijk een rol gespeeld.
De overstap naar de fotografie
Diepen kwam via haar zwager in contact met de Eindhovense fotograaf Martien Coppens (1908-1986). Op advies van hem ging ze in Geldrop in de leer bij Frans van de Bichelaar en ruilde ze haar kleine camera in voor een Rollei. Aanvullend volgt ze een schriftelijke cursus reportagefotografie aan de Nederlandse Fotovakschool in Den Haag, die ze in 1955 succesvol afsluit. In dit jaar volgen bij artikelen van kinderpsychologe Nanny Snijders-Oomen (1916-1992) ook de eerste publicaties van Diepens foto’s. Waarmee ook de eerste waardering vanuit haar familie kwam, die in de eerste instantie geen voorstander was van het feit dat hun net afgestudeerde dochter en zus voor de fotografie koos.
De jonge Tilburgse fotograaf had in de eerste instantie de ambitie om als reportragefotograaf aan de slag te gaan. Dit vond zij echter fysiek te zwaar en ze specialiseerde zich in de kinderfotografie. Aanvankelijk dienen haar neefjes, nichtjes en andere kinderen uit haar directe omgeving als model, maar later krijgt ze ook opdrachten. Diepens liefde voor reportagefotografie bleef echter zichtbaar, aangezien ze kinderen fotografeerde in de eigen omgeving en niet zoals destijds gebruikelijk met zondagse kleding in de fotostudio.
Carrière
In het jaar 1956 namen Diepens fotografische ambities een vlucht. Op verzoek van Coppens publiceerde ze een artikel over kinderfotografie in het tijdschrift Fotografie. Vakblad voor het fotografisch ambacht. Daarnaast vestigde ze zich als zelfstandig fotograaf in Tilburg. Gelijktijdig intensiveerde het contact met psycholoog Snijders-Oomen, wat zou uitmonden in een jarenlange samenwerking en vriendschap.
Om contacten te versterken en haar werk aan een breder publiek te kunnen tonen sloot Diepen zich in 1958 aan bij de Nederlandse Fotografen Kunstkring en een jaar later bij de Brabantse Stichting voor Beeldende Kunst en Edelambacht. Via deze laatste stichting mocht ze in maart 1960 haar kinderfoto’s exposeren in een pand aan de Tilburgse Spoorlaan.
Omdat Diepen in de donkere kamer last kreeg van haar ogen, liet ze overigens haar foto’s door externen ontwikkelen. Dit deed ze totdat ze in 1959 versterking kreeg van Ria Roosen-Basemans.
Diepen is met name bekend vanwege haar kinderfotografie, maar ze fotografeerde ook ouderen. Later in haar leven kon ze vanwege gezondheidsproblemen niet meer op dezelfde hoogte als het kind fotograferen en legde ze zich toe op landschapsfotografie en het verzamelen van Afrikaanse kunt. In 1990 werd haar kunstverzameling tentoongesteld in het Afrika Museum in Berg en Dal en ze besloot haar succesvolle carrière met de catalogus Miniatuur Sculpturen van Zwart Afrika: collectie Rees Diepen af te sluiten.
Diepen overleed op 14 november 2012 in Tilburg.
Werk
Diepen liet zich inspireren door met name buitenlandse reportagefotografen zoals, Henri Cartier-Bresson, Nell Dorr, Robert Capa en Gotthard Schuh. Principes van deze fotografen paste zij toe op de portretfotografie. Waardoor zij haar onderwerpen ongestoord en in de eigen omgeving fotografeerde.
Toonaangevend zijn Diepens portretten van kinderen met een beperking. Diepen was dankzij haar samenwerkingen met Snijders-Oomen in Nederland de eerste fotograaf die deze groep tot onderwerp maakte. In 1960 ontstond uit deze samenwerking het fotoboek Argeloos begin. Daarnaast fotografeerde ze in 1964 onder andere in opdracht van de Stichting voor het Kind voor de kinderpostzegelactie waarvan de opbrengt naar Huize Maria Roepaan in Ottersum zou gaan.
Vervolgens gaf dit instituut voor mensen met een verstandelijke beperking opdracht om langere tijd jonge cliënten te fotograferen. In de jaren 1964-1966 maakte Diepen hier, en in enkele andere instituten, een taboedoorbrekende serie foto’s waarin kinderen met een beperking centraal stonden. Deze serie werd in 1966 gepubliceerd in het boek Dit kind, een confrontatie met ernstige zwakzinnigheid. Aansluitend werkte Diepen ook voor het Blindeninstituut in Grave en het Instituut voor Doven in Sint-Michielsgestel.
Diepen maakte ook fotoreportages van ouderen. Hoewel de foto’s bij het grote publiek minder bekend zijn geworden, sluit deze eveneens pure groep qua thematiek aan bij het oeuvre van de fotograaf.
Bronnen
- Fotobank Rees Diepen via de Brabant-Collectie.
- Rees Diepen en Gerard Rooijakkers, Spelenderwijs (2004).
- Rees Diepen, Rees Diepen: oog voor mensen, Brabant-Collectie (Tilburg 2009).
- Rees Diepen en Nanny Snijders-Oomen, Argeloos Begin (1961).
- Jan Coppens en Rees Diepen, Rees Diepen, een betrokken fotografe (Eindhoven 2000).
- Emy Thorissen, ‘Unieke fotogids’ in Brabeau. Bewaar-editie: Rees Diepen, nr. 2 (2020).
- Ineke Oele-Kap, ‘Rees Diepen’, in Fotolexicon, jrg. 21, nr. 36 (november 2004), via Depth of Field.