Rector magnificus

Hoogste bestuurder

Een rector magnificus (Latijn voor ‘hoogste bestuurder’) gaat over het onderwijs en onderzoek van een universiteit. Het takenpakket varieert per universiteit maar in alle gevallen is de rector lid van het College van Bestuur, het dagelijks bestuur van de universiteit. In Tilburg is de huidige rector verantwoordelijk voor “het onderwijsbeleid inclusief aansluitingsproblematiek vwo-wo en samenwerking met hbo, het onderzoeksbeleid inclusief tweede en derde geldstroomonderzoek, internationalisering, het leerstoelenbeleid en de Academische representatie (College voor Promoties)”.

Rectores worden sinds het einde van de jaren zestig in beginsel voor een periode van vier jaar benoemd, waarna steeds vaker een herbenoeming plaatsvindt. Tot vroeg in de 21e eeuw was een rector vrijwel altijd afkomstig uit de eigen kring van hoogleraren. Rector magnificus Emile Aarts, afkomstig van de Technische Universiteit Eindhoven, was in Tilburg de eerste ‘van buiten’.

Veeleisende erebaan

In de aanvangsjaren van de universiteit was het rectoraat een (veeleisende) erebaan die elk jaar door een andere hoogleraar bezet. De eerste was Thomas Goossens die – een uitzondering - vanaf 1927 het ambt drie jaar lang vervulde. Daarnaast was deze uiterst spaarzame hoogleraar ook nog eens beheerder, een meer ambtelijke rol die hij tot in de jaren vijftig bleef vervullen. De tweede rector was de dominicaan Weve, die in 1930 bij de aanvaarding van het ambt van Goossens te horen kreeg dat “van U onze groeiende Hogeschool werk en veel werk zal vragen. Doch ik weet dat gij dit gaarne zult geven en dat U niets liever is dan haar aanzien te vergroten en waardering voor haar te winnen.”

Cobbenhagen

De derde rector magnificus was de alom aanwezige hoogleraar Martinus Cobbenhagen, vaak de founding father van het onderwijsprogramma van de instelling genoemd, naar wie ook een middelbare school in Tilburg is genoemd. Cobbenhagen was drie keer rector, daarin nog net overtroffen door zijn studievriend en hoogleraar Kaag die het ambt vier maal vervulde. De langst zittende rector (negen jaar onafgebroken) was Frank van der Duyn Schouten.

Sinds de oprichting hebben 31 rectores magnifici de universiteit gediend en bij academische plechtigheden altijd dezelfde ambtsketen gedragen. Alle rectoren zijn geportretteerd, de tekeningen hangen in de portrettenzaal.