Peeters, Franciscus Adrianus
| Fransje Peeters | ||
| ||
| Fransje Peeters | ||
| Volledige namen | Franciscus Adrianus | |
| Geboortedatum | 09-08-1939 | |
| Geboorteplaats | Molenschot | |
| Adres | Molenstraat | |
| Woonplaats | Gilze | |
| Overlijdensdatum | 26-02-1945 | |
| Plaats van overlijden | Gilze | |
| Bijzonderheden | Omgekomen bij de inslag van een V1 | |
Kun je het levensverhaal van dit oorlogsslachtoffer aanvullen? Of heb je een foto gevonden die we kunnen digitaliseren? Op de hoofdpagina van portaal Gilze en Rijen zie je hoe te reageren. Wij nemen graag contact met je op!
Peeters, Franciscus Adrianus (geboren Molenschot, 09-08-1939 – gestorven Gilze, 26-02-1945), zoon van Franciscus Leonardus Peeters (1903-1988) en Cornelia Petronella van Genk (1904-1952).
Inhoud
Achtergrond
Fransje Peeters werd op 9 augustus 1939 in Molenschot geboren als zoon van Frans Peeters, tuinder/landbouwer en Cornelia van Genk, huisvrouw en voor haar huwelijk dienstbode in Gilze. Fransje was het tiende kind in het gezin van dertien met negen dochters en vier zonen. Vader en moeder trouwden in 1926, vader was 22 jaar – moeder 21 jaar oud. Ze begonnen in Klundert, kwamen in 1927 naar Molenschot en verhuisden in 1940/1941 naar Gilze. De oudste dochter werd in Klundert geboren, de elf volgende kinderen in Molenschot en de jongste dochter in Gilze, nog na het overlijden van Fransje.
Het gezin kreeg veel te verwerken, tijdens maar ook na de oorlog. De vijfjarige Fransje was in 1945 samen met acht anderen dodelijk slachtoffer bij de inslag van de V1 in de Lange Wagenstraat. Moeder overleed in 1952 op 48-jarige leeftijd, een ‘tedere moeder’ aldus het bidprentje. Ze liet haar man en twaalf kinderen in de leeftijd van 7 tot 26 jaar achter. Toen vader in 1988 stierf, schreven de kinderen vol waardering op zijn bidprentje: ‘Vrij vroeg, toen hij nog in de kleine kinderen zat, heeft hij ons moeder verloren. Met dapperheid en veel opoffering heeft hij toen het huishouden draaiende gehouden; we mogen hem daarvoor dankbaar zijn’. Op latere leeftijd hertrouwde vader met Adri de Kort.
Gebeurtenis
Het verhaal over de inslag van de V1 in de Lange Wagenstraat in Gilze vind je achter deze link
V1 in Gilze, Lange Wagenstraat – 26 februari 1945
‘Een leuk manneke’
Riet Moelands-Peeters was 15 jaar toen haar broertje overleed als gevolg van de V1-inslag. Ze weet zich als 93-jarige nog veel te herinneren over die dramatische dag.
‘We woonden sinds een jaar of vier in de Molenstraat in Gilze. Jarenlang hadden we op een boerderij aan de Raakeindseweg in Molenschot gewoond, maar gingen daar in 1940 uit. Vader en moeder hadden met hun grote gezin zoveel monden te vullen, ze konden het niet bolwerken. Pa werd knecht bij Bonekamp. Die liet voor ons aan de Raakeindsekerkweg een nieuw huis bouwen, maar daar moesten we een jaar later uit om plaats te maken voor de zoon. We hebben tijdelijk nog even in Molenschot gewoond, in het cafeeke bij de Zwemkom van boerke Van de Werf. Daarna zijn we in 1941 naar de Molenstraat verhuisd, naar het huis met het rieten dak, twee onder een kap met de familie Clemens.’
‘Mijn zus Jo, een jaar jonger dan ik, ging die dag voor ons hele gezin soep halen bij de melkfabriek in de Lange Wagenstraat. Het liep tegen twaalven en Fransje die ergens met vriendjes aan het spelen was, moest onderhand naar huis. Hij zag Jo richting melkfabriek lopen en vroeg ‘mag ik mee?’. ‘Ja loop maar mee’, zei Jo. Ik was thuis met ons moeder en rond 12.00 uur hoorden we het geluid van een explosie uit de richting van de melkfabriek komen. Moeder zei angstig dat ik moest gaan kijken, want Jo was daar naar toe. Onderweg kwam ik Jo al tegen; ze riep ‘onze Frans is dood, onze Frans is dood’. Ze was rechtstreeks naar huis gelopen om het te vertellen.’
‘Onze pa wist pas om half drie dat Fransje ook écht dood was. Slachtoffers waren naar Prinsenbosch gebracht en daar is ie gaan kijken. Maar daar vond hij hem niet. Hij bleek in de graanhandel van Nard Willemse, in de buurt van de melkfabriek, te liggen. Later werden de slachtoffers naar het bejaardenhuis gebracht en daar zijn we nog met z’n allen wezen kijken.’ ‘Fransje was een leuk manneke. Hij had rood haar, net als sommige van de andere kinderen. Ik ken het versje op zijn bidprentje nog steeds van buiten.’
‘Ons gezin had in totaal dertien kinderen. Van oud naar jong waren dat: Adri, Rinus, Jan, Riet, Jo, Odilia, Jos, Rina, Benitia, Frans, Trees, Cor en Dineke. Ik was de dochter die thuis bleef om te helpen, de rest ging uit werken. Ik was coupeuse en deed vanuit thuis naaiwerk. Dineke is geboren nadat Fransje overleden was. Het moesten er twaalf blijven vonden mijn ouders. Fransje overleed op 26 februari 1945, Dineke werd geboren op 9 december van datzelfde jaar. Als het een zoontje was geweest, dan had het waarschijnlijk ook Fransje geheten.’
‘Ons gezin heeft Fransje echt gemist. We hebben veel verdriet gehad. Hij was onze pa z’n lievelingetje. Iedere zondag na de kerk ging pa bij hem langs op het kerkhof.’
‘We speelden overal en nergens’
Johan van Gestel (1938) was een vriendje van Fransje. Hij woonde in die tijd als ‘een soort van evacué’ bij zijn oom Thom en tante Dina Haagh-van Hoek aan het begin van de Aalstraat, naast Ermens.
‘Tot de nieuwe noodwoning klaar was, woonde ons gezin bij nog een andere oom, maar daar was niet voor iedereen plaats. Ik ging naar de eerste klas op de sacristiezolder bij juffrouw Raaymakers. Ik had een vriendje, Fransje Peeters, en die woonde in de Molenstraat, honderd of tweehonderd meter rechts, klein huis met rieten kap en groot gezin. We speelden overal en nergens. Toen hij vroeg, ga je mee soep halen bij de gaarkeuken bij de melkfabriek, zei ik nee. Ik had blijkbaar geen zin die dag. Ik was bij mijn tante binnen in de voorkamer toen de V1 bij de melkfabriek en garage Weterings te pletter sloeg. Het raam waar ik vlakbij stond bleef gespaard, het andere raam viel tot het laatste stukje toe naar binnen. Enkele dagen later ben ik met mijn tante langs Fransje en de andere opgebaarde slachtoffers gelopen in het bejaardenhuis. Nog steeds ga ik wel eens kijken op het kerkhof bij het oorlogsmonument.’
‘Ik zie Fransje zo nog voor me staan. Met zijn rode haartjes en zijn krullekes’
Toos van Rooy – de Bruin stond achter Fransje op het moment dat de V1 viel. Ze was toen 11 jaar, nu 89 en ziet het allemaal nog voor zich.
‘Ik ging altijd soep halen bij de boterfabriek. Die dag stonden Fransje en Jo voor mij in de rij. Onze Hendrik ging altijd mee, maar die wachtte dan tegen de muur van Weterings; die wilde nooit in de rij staan. Hij droeg wel de emmer met soep naar huis. We woonden achterin de Aalstraat tegen de Vossenberg aan.’
‘Terwijl we daar stonden kwamen er V1’s over en we stonden er met z’n allen naar te kijken. Iemand zei ‘die kunnen omdraaien’ en ik weet nog dat ik daar niks van begreep. Dat was amper gezegd of de V1 viel op de boterfabriek. Ik stond tegen de muur en ben op m’n hurken gaan zitten. Ik kreeg de muur over me heen en had een gat in m’n hoofd. Fransje voor mij is echt weggeslagen.’ Daar zat ik met m’n gezicht vol bloed en met m’n emmer half vol stenen. Moeder had gezegd ‘ben er zuinig op’, want ze gebruikte die emmer ook altijd voor de melk.’
Toen Toos opstond hebben de soldaten van Prinsenbosch zich over haar ontfermd. ‘Ze wilden m’n emmer vastpakken, maar ik wist dat moeder hem hard nodig had, dus ik bleef hem vasthouden. Op Prinsenbosch is m’n hoofd verzorgd en daarna hebben ze me teruggebracht naar de Tip. Met m’n emmer, nog steeds half vol stenen, ben ik naar huis gelopen. Waar moeder reageerde met ‘och, ons Toos stond er ook nog’. Ze was me eigenlijk vergeten. Ik vond dat heel erg, maar begreep het wel. Ons huis stond er nog, maar alle ramen lagen eruit en het bedje met onze Jan erin lag vol glas. Hendrik was al eerder thuisgekomen en zij was druk geweest met alles zo goed mogelijk in orde te maken in huis. De volgende dag mocht ik bij Den Broen, die zat toen ook al in de Nieuwstraat, een cadeautje halen; een papieren poppetje dat je aan kon kleden. Ze wilde goed maken dat ze mij vergeten was.’
‘Ik zie Fransje zo nog voor me staan. Met zijn rode haartjes en zijn krullekes. Jo had hem bij zich. Ik kende het gezin, praatte wel eens met Jo of Riet en ik ging voor ons moeder soms kaas halen bij Peeters, ze hadden een winkeltje. Maar spelen deden we met kinderen in onze eigen buurt. Wij woonden bij de schoenfabriek, vader was reiziger voor die fabriek.’
‘Ons gezin had toen negen kinderen, naderhand is Bert, de tiende nog geboren. Zelf hebben wij geen familieleden verloren. Onze pa ging wel bij bombardementen altijd buiten staan kijken wat de vliegtuigen deden. Wij moesten dan in de keuken staan, tussen twee muren, dan stonden we zogenaamd veilig. Vóór de bevrijding hebben we drie weken lang iedere nacht in de bunker van de schoenfabriek geslapen. Dat moesten alle kinderen uit de buurt. Dat vonden we erg. We mochten ’s morgens wel thuis gaan eten, maar moesten dan weer terug en in de grote tuin blijven. Daar stonden appelbomen en speeltoestellen. Uit mijn klas zijn tijdens de oorlog vier meisjes overleden. De juffrouw had foto’s van hen op de vensterbank neergezet. Die tijd heeft heel veel indruk gemaakt.’
Bronnen
- Overlijdensregister Gilze en Rijen 1945 aktenummer 14, Regionaal Archief Tilburg
- Bevolkingsregister Gilze en Rijen (1926-1938), Regionaal Archief Tilburg
- Verhalen en fotomateriaal van familie en bekenden – met dank aan Riet Moelands-Peeters, Marij Havermans-Moelands, Toos van Rooij – de Bruin en Johan van Gestel.
Literatuur
- In de greep van de meedogenloze – Gilze en Rijen in oorlogsdagboeken, Verster, Noij, Pijnenburg, Aarts – 2011, Heemkring
Molenheide
- Vijf jaar luchtfront – Het vliegveld Gilze-Rijen als oorlogsveld, uitgegeven door de Gilzer Luchtvaartclub Illustrious in
maart 1947, gebaseerd op aantekeningen van de gebroeders Van den Hout en Govert Aarts. Blz. 148 en 149