Over Unentse families deel 3

Familieboek 3 – presentatie vrijdag 11 september 2020

Vlag ‘t Schoor

Iedereen namens ’t Schoor, ons heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, van harte welkom bij deze presentatie van ons boek “Over Unentse families deel 3”. Welkom aan de mensen hier in ’t Plein, welkom aan iedereen die live met ons meekijkt via live-streaming en welkom ook aan iedereen die de komende dagen deze film zal bekijken via de diverse media. Vanwege de corona-maatregelen mogen er maar een beperkt aantal mensen hier in de zaal aanwezig zijn, helaas, vijf jaar geleden bij de presentatie van de familieboeken deel 1 en 2 hadden we in deze zaal de tribunes staan en waren er meer dan 300 mensen binnen. Nu kunnen we niet anders dan voorzichtig zijn vanwege corona, en vandaar de combinatie van minder mensen in de zaal en tegelijkertijd livestreaming.

Boek “Unentse families deel 3”

We presenteren vandaag het boek “Unentse families deel 3”, de derde en laatste in een serie van drie boeken. Vijf jaar geleden, bij het 25-jarig bestaan van ons heemcentrum, presenteerden we de delen 1 en 2. Toen hadden we een strenge definitie van wat een Udenhoutse familie was, namelijk een familie die bij de invoering van het kadaster omstreeks 1830 in Udenhout woonde en die in de mannelijke lijn nog steeds in Udenhout woont. Dat leidde onder andere tot de opmerking van wijlen Harrie van Iersel: “Leg mij eens uit waarom mijn familie niet in het boek staat”. En ik kende gelukkig het juiste antwoord: “Bij aanvang van het kadaster woonde je familie in Helvoirt”. “Dat klopt”, zei Harrie, “maar ik ben wel een Udenhoutse familie. Vandaag, in deel 3, hebben we onze definitie een beetje losgelaten en zijn ook families opgenomen die in de loop van de 19de eeuw in Udenhout en Biezenmortel zijn komen wonen en die volop een plekje in het dorp hebben verworven. Zo is er ook plaats voor de familie van Harrie van Iersel, maar bijvoorbeeld ook voor de families Van den Bersselaar en Van Kempen.

Drie boeken “Unentse families deel 1, 2 en 3”

Beste mensen, in de drie boeken zijn in totaal 55 Udenhoutse families beschreven, hun afkomst, de stamboom, de kwartierstaat, waar ze woonden, de rol in het dorp, et cetera en ik denk dat we met deze boeken een waardevolle bron hebben voor iedereen die interesse heeft in de genealogie van Udenhout en Biezenmortel. Het boek “Over Unentse families deel 3” telt 17 families, 342 pagina’s en ongeveer 750 foto’s. Bij elk hoofdstuk is kort een thema uitgewerkt waarmee we een heemkundig beeld schetsen van het leven zo’n 100 jaar geleden. Zo’n product kan alleen maar tot stand komen dankzij de medewerking van heel veel mensen, mensen die meegeholpen hebben om hoofdstukken te schrijven, mensen die kleine tekstpassages hebben aangeleverd, mensen die foto’s hebben geleverd, mensen waar we aan mochten bellen voor die ene foto waarnaar we nog op zoek waren. Ik hoop dat u het niet erg vindt dat ik vandaag niet al die namen noem. Maar ik noem wel de namen van de mensen die veel meer dan gemiddeld hebben bijgedragen en die ik met alle anderen oprecht dank je wel wil zeggen: Kees van den Bersselaar, Hennie Schoonus – Blankers, Bjorn Witlox, Anneke Kuijpers – van Zon, Henk Haen, Hein van Iersel, Martien van Iersel, Ton de Jong, Mari van Kempen, Niels Verschuuren, Kees van Baest, de leden van ons kernteam voor dit boek: Bert van Asten, Lia Clement – Verhoeven, Riet Heessels – Felen, Annie van Roessel – Kolen, Frank Scheffers en Cees de Werdt, de overige leden van ons schrijversteam: Luud de Brouwer, Jan Denissen, André van der Lee, Wim Maarse, Tim Ravestein en Arjan Robben. Net als vijf jaar geleden noem ik in het bijzonder dat dit boek er niet was geweest als Frank Scheffers niet al tientallen jaren gegevens over families, stambomen, kwartierstaten en woonlocaties had verzameld. En heel in het bijzonder dank ook aan Arjan Robben, omdat het een qua tijd hels karwei is om de lay out te doen van een boek van 342 pagina’s met 750 foto’s. Allemaal super veel dank. En wellicht ook dank aan alle aanwezige en kijkende leden van de Rabobank, omdat we dankzij uw stem vorig najaar een grote donatie mochten ontvangen, die we hebben besteed aan de uitgave van dit boek “Over Unentse families deel 3”.

Beste mensen, in het boek staan 17 families. Wij gaan u meenemen naar die 17 families. We vertellen heel kort iets over de families aan de hand van 2 of 3 foto’s per familie. We is Lia Clement en ik en Lia begint.

17 families uit Udenhout en Biezenmortel

Van den Bersselaar

De familie Van den Bersselaar dankt de naam aan het buurtschap Bersselaar op de grens van Sint-Michielsgestel, Schijndel en Sint-Oedenrode. Het zijn Toon van den Bersselaar en Mieke Verhagen die op 1 februari 1871 verhuisden van Sint-Oedenrode naar Udenhout, naar een boerderij in de Berkhoek. De boerderij waar ze de eerste jaren woonden, brandde af, maar op dat moment konden ze verhuizen naar de boerderij Berkhoek 5, waar nog altijd een familie Van den Bersselaar woont.

Toon van den Bersselaar en Mieke Verhagen kregen 10 kinderen. De eerste drie kinderen zijn geboren in Sint-Oedenrode, dan volgen er zes kinderen geboren in de eerste boerderij in de Berkhoek en jongste zoon Willem werd geboren in de boerderij Berkhoek 5. Op de foto ziet u driemaal Kees van den Bersselaar. Links Kees van Willem van den Bersselaar, die opgroeide in de Slijkhoef aan de Biezenmortelsestraat, in het midden Kees van Jan van den Bersselaar, die opgroeide in de Berkhoek, en rechts Kees van Toon van Marinus van den Bersselaar, die zijn vader opvolgde als directeur van de Rabobank. U hoort mij zeggen: Kees van Willem, Kees van Jan en Kees van Toon van Marinus. De rechter Kees is van een generatie later dan de linker twee Kezen.

Bij het uitzoeken van de foto’s gaf Kees van den Bersselaar aan deze een van de allermooiste familiefoto’s te vinden. Niet alleen omdat zijn ouders erop staan, maar veel meer omdat de foto zoveel zegt over de tijd van toen, het leven aan de keukentafel, de koffiepot op de kachel, het grote kruisbeeld, vader Toontje van den Bersselaar die de krant zit te lezen. Op de voorgrond ziet u links oudste zoon Mari van den Bersselaar en rechts zijn verloofde Ton Hoedjes.

Blankers

De familie Blankers is van oudsher afkomstig uit Oirschot. Het is Willem Blankers, geboren in Oirschot in 1780, die met zijn verloofde naar Udenhout komt en die hier in Udenhout trouwt op 25 april 1816. Zeer vermoedelijk is Willem naar Udenhout gekomen omdat hij hier werk had gevonden bij een van de vele klompenmakers in het dorp. Willem had al twee tantes in Udenhout wonen en die hebben hem mogelijk getipt over een vacature. Willem overleed al zes jaar na zijn huwelijk en toen waren er al vier kinderen. Zoon Willem koos voor een ander beroep. Hij werd kleermaker en dat zou de familie Blankers vier generaties lang blijven. Als oudst bekende woning mogen we denken aan de Berkelseweg, aan het eerste huis rechts als je van de Zeshoevenstraat de Berkelseweg inrijdt.

Velen van ons kennen nog de twee broers Willem en Toon Blankers. Willem op de foto kennen we als koster en organist. Hij woonde met zijn echtgenote Miet Brekelmans vooraan links in de Groenstraat. Bij dit hoofdstuk hebben we een themaverhaal uitgewerkt over het kostersambt en in geval van Willem Blankers in combinatie met de functie van organist. Op het oksaal van onze Udenhoutse kerk nabij het orgel hangt een tekening met een versje erbij over de organist. Dat versje luidt aldus: Achter het rugwerk, stil verscholen Zit eenzaam onze organist Die voor de parochie pas gaat leven Als ie zich ’n keer vergist.

Toon Blankers had een textielwinkel in de Kreitenmolenstraat tegenover huize Sint Felix. OP de foto de vijf kinderen. Helemaal links de jongste van het gezin, Caspar. Daarnaast Toos. Die grote jongen is Wim, het meisje op de voorgrond is Henny en het meisje rechts is Marianne.

Boom

De familie Boom kwam al in 1742 naar Udenhout. Jan Gijsbert Boom uit het buurtschap Efterling aan de andere kant van Loon op Zand trouwde in dat jaar 1742 met de Udenhoutse Hendrien van Broekhoven. Hun zoon Peter groeide op in Udenhout, maar verhuisde later naar Moergestel. Zijn zoon Jan, geboren in Moergestel, vond weer een Udenhoutse als echtgenote. Hij trouwde in 1814 met Anna Vissers. En daarmee kwam in 1814 de familie Boom definitief naar Udenhout. Jan had inmiddels een huis gekocht in de Groenstraat, het huis dat tegenwoordig de naam Ponderosa heeft.

Het was bakker Tinus Boom die in 1898 het pand Slimstraat 55 kocht om daar een bakkerij te beginnen, waarbij hij de klantenkring overnam van bakker Frans Verbunt die stopte en geen opvolgers had. Al meteen in 1898 brandde de woning af en Tinus Boom liet er een nieuwe woning bouwen. Tinus trouwde een dochter van smid Heesters en ze kregen een gezin van 11 kinderen, die bij de ouderen onder u wel bekend zullen zijn.

Zoon Frans nam de bakkerij van zijn vader over. Hij trouwde Annie Verzijden. In de advertenties voor zijn bakkerij gebruikte hij de slogan: Als u geen honger wilt lijden, naar Frans Boom – Verzijden.

De jongste zoon van het gezin van elf kinderen was Huub Boom, voor velen van ons bekend als iemand die uitermate actief was in onze Udenhoutse samenleving. Huub, geboren in 1911, was in 1928 met zijn broers Kees, Frans en Piet betrokken bij de oprichting van voetbalclub S.v.S.S.S. Hij trouwde met Sjaan Heerkens en had een manufacturen- en schrijfwarenzaak op de hoek van de Slimstraat – van Heeswijkstraat. Ook was hij huisschilder/ behanger. Hij was jarenlang Sinterklaas in Udenhout en zat bij de Raad van Elf. Hij speelde toneel bij het naoorlogse DVO (Door Vrienden Opgericht). Huub Boom was betrokken bij de heroprichting van gymnastiekvereniging DOS in 1946. Ook was hij zeer actief in de winkeliersvereniging. In zijn latere jaren was hij betrokken bij de bejaardensoos in de voormalige burgemeesterswoning.

Bouwens

De foto die u nu ziet is een foto die al menigmaal is gepubliceerd als een karakteristieke Brabantse foto. Een gezin rondom de plattebuiskachel. In het midden het echtpaar Willem en Johanna Bouwens – Nouwens, links dochter Tina en rechts zoon Janus.

De familie Bouwens komt van origine uit Haaren. Cornelis Bouwens huwt in 1859 Wilhelmina Smits uit Udenhout, zij vestigen zich in Udenhout en krijgen een gezin van tien kinderen. Een van de tien was Willem Bouwens, die in 1901 trouwde met Johanna Nouwens en die u op de foto ziet. Het stamhuis van de familie vinden we in de Kuil en kennen we als de klompenmakersfamilie Bouwens.

Een van de vijf kinderen van het echtpaar Bouwens – Nouwens was Tina Bouwens, die velen van ons nog wel kennen van het kruidenierswinkeltje achter aan de Slimstraat. Op de foto ziet u Tina Bouwens, tezamen met drie nichtjes, van links naar rechts twee dochters van Leen Bouwens, Sjaantje en Joke, en rechts Anneke, de dochter van Sjo Bouwens, die was getrouwd met Willem van Zon.

Brekelmans

De familie Brekelmans woonde al in de zestiende eeuw in Udenhout. Een van de familietakken, de in 1752 in Udenhout geboren Adriaan Brekelmans, verhuisde op een gegeven moment via Tilburg naar Goirle. Maar diens zoon Jan koos ervoor om weer in Udenhout te gaan wonen. Nu woonden er in Udenhout veel Brekelmansen en een aantal met de naam Jan Brekelmans en om die uit elkaar te houden kreeg de uit Goirle teruggekeerde familie al snel de toenaam: de Golse. De Goirlese tak. Deze familie is een aannemersfamilie. Op een gegeven moment waren er drie broers alle drie aannemer, Pieterke de Golse was aannemer in de Groenstraat, Jan de Golse had een aannemersbedrijf in de Kreitenmolenstraat – hij is de vader van Jantje Brekelmans de aannemer op de hoek van de Kreitenmolenstraat en de Zeshoevenstraat – en Adrianus ofwel Josje de Golse eveneens in de Kreitenmolenstraat tegenover de houtwerf van Van de Voort. Met name Josje de Golse specialiseerde zich in grote gebouwen en hij bouwde ondermeer het Kapucijnenklooster in Biezenmortel, een vleugel van Huize Felix in de Kreitenmolenstraat, en – zoals u hier ziet op de foto – het hoofdgebouw van Assisië.

In het boek is uitvoerig schema opgenomen over de diverse familietakken Brekelmans en hoe die met elkaar in verband staan. Op deze prachtige foto ziet u Toon Brekelmans, die u wellicht beter kent als Dotje Brekelmans, die ook dirigent was van het dameskoor Zanglust. Voor de schilder was zijn fiets zijn dagelijkse vervoermiddel, een blik verf en een kwast in de hand, aan het stuur een apparaat om oude verf af te branden en in zijn overal een fles terpentine.

Haen

De familie Haen komt oorspronkelijk uit Limburg, uit Nieuwenhagen bij Heerlen. Het Udenhoutse verhaal begint met Jan Haen, in 1834 geboren aan de Amsterdamse Prinsengracht, in zijn kinderjaren verhuisd naar eerst Aalten in de Achterhoek en vervolgens naar Neerbosch-Hees bij Nijmegen. Hij gaat 21 jaar oud werken bij een horlogemaker in Helvoirt en twee jaar later bij koperslager Adriaan van den Bosch in Udenhout, aan de Slimstraat, waar nu de slijterij is gevestigd. Jan leert in Udenhout Maria Leijten kennen, trouwt met haar en samen gaan ze wonen in de Kreitenmolenstraat in een huis rechts van de Rabobank. Er komen elf kinderen, waarna moeder overlijdt en alle kinderen worden ondergebracht bij familieleden. Een ervan, Henri Haen, wordt als pleegkind opgenomen in het gezin van leerlooier Willem van den Bosch in de Slimstraat 24. Henri krijgt een bakkersopleiding en leerlooier Willem van den Bosch bouwt voor hem een nieuwe woning annex bakkerij naast zijn looierij in de Slimstraat. Dat is het huis waar nu Jan Haen zijn Cafetaria ’t Haantje heeft. Henri Haen trouwde Wilhelmina van de Voort en vier van hun kinderen werden allemaal bakker.

Op deze foto een kleinzoon van Henri Haen: bakker Wim Haen uit de Groenstraat, die een bedrijf begon in doe-het-zelf-bakproducten.

Van Iersel (boomkweker)

De familie Van Iersel is een hele oude Udenhoutse familie en kom al voor in de 14de eeuw. De familie wordt een grote familie en een van de familietakken komt terecht in Helvoirt. De familie woonde in de Voort, een zijstraat van de Molenstraat. In het pand met de naam De Voort was enige tijd een herberg gevestigd met de naam Den Wijngaertranck. In 1814 trouwde Antonius van Iersel met de Udenhoutse Cornelia Bergmans. Antonius was enige zoon en indien getrouwd kreeg hij vrijstelling van dienstplicht. Hij wilde de dienstplicht vermijden en zocht en vond een vrouw in Udenhout, Cornelis Bergmans. Antonius was 21, Cornelia 27. Volgens Harrie van Iersel was Cornelia niet alleen een stuk ouder, ze was ook lelijk, mank en scheel, maar ze kwam uit een zeer rijke familie. Antonius hoefde niet in dienst, hij had een vrouw en geld. Wat wil je nog meer. Ook Antonius en Cornelia woonden in Helvoirt aan de Voort. Hun vierde kind, Cornelis, trouwde ook een Udenhoutse, Anna Maria van Iersel, en zij kwamen met een omweg te wonen op de boerderij Schoorstraat 17. Deze Cornelis werd in het dorp de Fransen boer genoemd. Hij had in zijn jeugd drie jaar lang op een kostschool gezeten in het Franstalige deel van België. Hij kon toen vloeiend Frans spreken, maar hij sprak ook met een Franse tongval. Op de foto ziet u twee achterkleinkinderen van den Fransen boer. De broertjes Harrie en Kees van Iersel. De latere boomkweker Harrie van Iersel staat rechts.

Op deze foto ziet u het gezin van Harrie van Iersel en Cor Brekelmans. In het midden van de foto staat oma Cornelia van Iersel. De oudere mevrouw rechts is niet de andere oma, maar is Mina Vorstenbosch, meer dan 40 jaar de huishoudster van Cornelia van Iersel. Mina Vorstenbosch hoorde net zoveel bij de familie als oma.

Van Iersel (kleermaker)

Een andere tak Van Iersel is die van kleermaker Kees van Iersel. Vader Sjef van Iersel was stationschef op het Udenhoutse station. Hij trouwde eerst met Leentje Roodklif uit Oisterwijk en kreeg met haar zeven kinderen, waarvan er maar twee volwassen werden: Piet en Kees. Na het overlijden van Leentje trouwde Sjef nogmaals, nu met Hendrika van Heesch uit Heeswijk, die eerder was getrouwd met een Van Roessel en uit dat huwelijk twee kinderen had: Lien en Door van Roessel. Sjef en Drika kregen samen nog een zoon: Leo. Het was dus een gezin met drie soorten kinderen, sommigen geen familie van elkaar, anderen halfbroers en halfzussen. Op de foto Piet, Kees en Leo van Iersel, Piet en Kees uit het eerste huwelijk van hun vader, Leo uit het tweede huwelijk. Piet kreeg werk en een gezin in Hoorn Noord-Holland, Kees werd kleermaker in Udenhout en Leo werd hoofdonderwijzer in Rosmalen, waar een straat naar hem is vernoemd: de meester Van Iersel-straat.

Op deze foto ziet u zes kinderen van groot naar klein. De linkse twee jongens zijn Piet en Kees van Iersel. Dan volgen hun nichtjes Marie en Leen Roodklif. Daarnaast staat Harrie Boers en rechts Jos Lommers, de vader van Henk Lommers.

De Jong

Hier ziet u Kiske de Jong van ’t Winkel. De geschiedenis van deze familie De Jong gaat terug naar 1528 als een voorvader een huis erft aan de Molenstraat, de Loonse Molenstraat. Het huis was een boerderij, de familie een van de vele Udenhoutse boerenfamilies. Voor de familie geldt de boerderij Winkelsestraat 13 als het stamhuis van de familie, al woont de familie daar pas sinds 1922. Joan de Jong kocht de boerderij op 3 augustus 1931. Daarna boerde er Kees de Jong en weer later Gerard de Jong.

Jaon en Hannemarie de Jong mochten hun gouden bruiloft vieren op 7 mei 1962. Dat kleine manneke rechts is Ton de Jong, de schrijver van het hoofdstuk De Jong. Hij had net een versje opgezegd en kreeg van oma een kwatta.

Van Kempen

De familie Van Kempen is afkomstig van Boxtel, waar de familiegeschiedenis teruggaat tot 1395 en waar ze eigenaar waren van de hoeve Ten Bloemendale op de Roond aan de rand van de Kampina. Vele eeuwen werden de stamhouders aangeduid met hun patroniemen: Hendrik Jan, Jan Hendrik, enzovoorts. In 1640 werd voorvader Hendrik Jan gekozen in de schepenbank van Boxtel. Daarin zat al een Hendrik Jan. Om beiden uit elkaar te kunnen houden zijn beide hendrik-Jannen vernoemd naar de plek waar ze woonden. Mijn voorvader woonde op de Roond aan de rand van de Kampina, die vroeger de Gemeint van Kempen werd genoemd. Zo is de achternaam ontstaan. Ik ben dus vernoemd naar het heidegebied de Kampina. In 1886 komt Adrianus van Kempen, getrouwd met Anna Maria Vorstenbosch, naar Biezenmortel, als huurder van een van de Gasthuishoeven, waar nu het terrein van Landpark Assisië is. Adrianus en Anna Maria hebben hun huurcontract niet volgemaakt, mogelijk vanwege ziekte van Anna Maria. Het gezin verhuisde naar Loon op Zand waar hun boerderijtje afbrandde en het gezin verhuisde daarna naar de Loonse Molenstraat. Daar is veel later hun kleinkind en mijn vader geboren. Op de foto ziet u de kinderen van Adrianus van Kempen en Anna Maria Vorstenbosch. In het midden ziet u Kees van Kempen, broeder Gabriël die enige jaren overste van Huize Assisië was en enige jaren algemeen overste van de Broeders penitenten in Boekel. Voor de kijker rechts van de broeder zit mijn opa Piet van Kempen.

Op deze foto ziet u het gezin waarin ik ben opgegroeid. Ik ben dat manneke rechtsvoor in zijn witte overhemd en met een stropdas aan. Ik sta blijkbaar nieuwgierig te kijken hoe een fototoestel werkt.

Mathijssen

De familie Mathijssen komt uit Haaren. Gerardus Mathijssen huwde met Johanna Verhoeven en kon vlak na zijn huwelijk in 1855 een boerderij pachten aan de Oude Bosschebaan, nummer 5 in de Knijperij. Ze kregen 10 kinderen waarvan er 5 in het eerste levensjaar of op jeugdige leeftijd overleden. Ze hielden vijf kinderen over, 3 meisjes en 2 jongens. De drie meisjes gingen alle drie in het klooster. Zo bleven er twee jongens over Adrianus en Marinus.

Op deze foto ziet u Marinus Mathijssen. Hij trouwde Cornelia Hamers en ze kregen samen een gezin met 9 kinderen. De jongste van de negen overleed in 1918 aan de Spaanse griep. Marinuske boerde eerst op de ouderlijke boerderij aan de Oude Bosschebaan, maar kon later gaan boeren op de boerderij aan de Kreitenmolenstraat, de boerderij die er nog steeds staat recht tegenover de Sportlaan. De foto die u ziet is uit 1924. U kent de kinderen wellicht wel. Van links naar rechts Christje van de boerderij in de Kreitenmolenstraat, Piet, Geert die op de Boerenbond werkte, Anna, Wim, Ties, Joske de melkboer en Drika.

Adrianus Mathijssen huwde Wilhelmina Moonen en boerde aanvankelijk op de Schoorstraat 26, waar hun negen kinderen werden geboren, waarvan er drie op jeugdige leeftijd overleden. Twee overleden in 1907 kort na elkaar vanwege een uitbraak van de mazelen. Het gezin verhuisde in 1926 naar Loon op Zand. Een van de kinderen, Graard Mathijssen, gehuwd met Deliana Smits, heeft geboerd op de boerderij Loonsehoek 2. Op de foto Graard Mathijssen en Sjaan Smits en hun kinderen Ad en Willemien.

Swaans

De familie Swaans is afkomstig van Loon op Zand. Van de oude omvangrijke familie Swaans wonen twee familietakken in Udenhout. De ene familietak kennen we wellicht het best als die van kapper Swaans. Jan Swaans was kapper, zijn zoon Piet Swaans was herenkapper en zoon Gerrit Swaans was dameskapper. Vader Jan en zoon Piet Swaans hadden hun kapperszaak aan de Slimstraat, rechts van de Eikelaar waar nu de aanleunwoningen zijn gebouwd. Ook Gerrit Swaans begin als kapper eerst in de zaak van zijn vader. Daarna had hij een eigen zaak aan de Kreitenmolenstraat 77 en weer later op de hoek van de Kreitenmolenstraat en de Groenstraat. Op de foto een inkijkje in de kapperszaak van Gerrit Swaans. Ook de vele nazaten van het gezin van Tinuske Swaans en Johanna Scholtze behoren tot deze familietak Swaans. Tinuske Swaans en zijn vrouw gingen op hoge leeftijd naar Huize Sint-Felix, waar de bejaardenzorg was ondergebracht in de tijd voordat de Eikelaar was gebouwd. Zoals gebruikelijk bij de zusters werden mannen en vrouwen gescheiden en dus moest Tinus naar de mannenafdeling en Johanna naar de vrouwenafdeling. Een tijd daarna komt Tinuske pastoor Prinsen tegen. De pastoor vraagt: “En meneer Swaans, hoe is het bij de nonnekes?”. “Nou, meneer pastoor, er is een tijd dat je naar het bejaardenhuis moet, maar dat ik niet meer met mijn vrouwke mag slapen is heel erg”. Pastoor prinsen antwoordde: “Wat God verbonden heeft, zal de mens niet scheiden, ook de nonnen niet” en nog diezelfde dag kregen Tinuske en Johanna samen een kamer met een tweepersoonsbed.

Een heel andere tak Swaans is die van Marinus Swaans en Johanna Bertens, die boerden op een boerderij aan de Groenstraat, de laatste boerderij links voor ’t Gommelen. Op de foto die u ziet staat Marinus Swaans helemaal links op de foto. Daarnaast staat zijn broer Jan Baptist. Aan de tafel zitten zijn ouders Petrus Swaans en Maria van Riel met tussen hen in hun twee dochters Adriana en Maria. Adriana trouwde met Jan schapendonk, Maria trouwde met Adrianus Schapendonk. In het midden achter de twee zussen staat broer Cornelis Swaans.

We vonden als makers van het boek deze foto zo mooi dat we de foto op de omslag van het boek hebben geplaatst. Jammer dat oma Maria van Riel een beetje bewoog, maar ze had een mooie poffer op. Iedereen heeft de beste kleren aangetrokken. Maar het meest bijzondere is dat men het beste servies naar buiten heeft gedragen en op een tafeltje gezet. In het midden een koffie- of theepot, links een melkkannetje, rechts een suikerpotje en daartussenin staan 2x 4 kopjes nog in elkaar geschoven. Volgens mij is het niet de bedoeling die kopjes te gebruiken, maar zo snel mogelijk weer terug in de kast te zetten.

Verhoeven

De familie Verhoeven is ook al een oude Udenhoutse familie en in de 19de eeuw was de naam Verhoeven in Udenhout de meest voorkomende familienaam. In het hoofdstuk Verhoeven concentreren we ons op de familie Verhoeven van de Oude Bosschebaan, van camping De Duinhoeve. U ziet hier een prachtige familiefoto van janus Verhoeven en Jans van Balkom met om hen heen hun zeven kinderen. We kijken met de klok mee, beginnend linksonder. Linksonder is jongste zoon Jan Verhoeven, die op de ouderlijke boerderij bleef wonen en camping De Duinhoeve begon. Dan volgt Tina, getrouwd met Joske Verschuren, de broer van frater Wim Verschuren. Linksboven staat Nic Verhoeven, die op de Boerenbond werkte. Dan volgen Marie, Harrie en Mien en rechts onderaan Frans Verhoeven die wellicht meest bekend is als secretaris van de voetbalvereniging S.S.S.

En hier ziet u een van de liefste foto’s uit het boek: een onderonsje van Janus en Jans Verhoeven – van Balkom. Frans van Balkom, een broer van Jans en burgemeester van de Zandkant genoemd, kijkt toe.

Vermeer

Ook de familie Vermeer is een aloude Udenhoutse familie. In het midden van de 16de eeuw verhuist een Adriaan Vermeer vanuit Haaren naar Udenhout. Hij boerde op een boerderij aan de Kreitenmolenstraat, ter hoogte van het huidige restaurant Het Kreytenhuis.

Deze foto kreeg ik enkele jaren geleden van mevrouw Burgmans - Vermeer uit de Quirijnstokstraat. Het is een klassenfoto uit 1905 en is dus een van de alleroudste klassenfoto’s gemaakt op de Petrusschool van de fraters. Het gaat op de foto om drie kinderen in het gele vierkant. In het midden voor zit een hele grote jongen. Vlak achter die grote jongen zitten drie broertjes van klein naar groot. Dat zijn drie broertjes Vermeer uit het gezin van Adrianus Vermeer en Adriana Moonen, die sinds 1890 boerden op de boerderij Loonsehoek 1. Van links naar rechts zie u de broertjes Harrie, Marinus en Jan. Zoon Marinus bleef op de boerderij Loonsehoek 1, zoon Jan ging boeren op ’t Voorste Winkel in de Vossenhoeve en zoon Harrie ging aanvankelijk met zijn moeder en met zijn oudere en ongehuwde broer Hendrik naar de Schoorstraat 26.

Jan Vermeer is gaan boeren op ’t Voorste Winkel in de boerderij De Vossenhoeve. Jan was ook kerkmeester. Jan was eerst getrouwd met Maria Broeders en later met Ida de Wit. Toen zijn eerste vrouw stierf werd zijn zoon Jo, de latere voorzitter van de Boerenbond, ondergebracht bij tante Cato. En dat ziet u op deze foto. Rechts loopt Jo Vermeer, links zijn tante Cato en daartussenin nichtje Johanneke van de Ven.

Hier ziet u een schoolfoto van Cor en Jac Vermeer, kinderen uit het gezin van Marinus Vermeer en Jans van Laarhoven van de Loonsehoek 1. Jac Vermeer is later gaan boeren op de Schoorstraat 26. En zus Cor is degene van wie ik de schoolfoto kreeg.

Verschuuren

De familie Verschuuren kwam in 1848 naar Udenhout. In dat jaar verhuisde weduwnaar Willem Verschuuren met zijn vijf nog ongehuwde kinderen naar Udenhout. Daar woonde al zijn zoon Willem, die in 1836 was getrouwd met de Udenhoutse Johanna Witlox en in Udenhout kon gaan wonen. We hebben in deze presentatie al enkele keren gehoord over gezinnen waarin meerdere kinderen op jonge leeftijd overleden. Het gezin van Willem Verschuuren en Johanna Witlox bleef niet achter. Vier van hun vijf kinderen overleden op jonge leeftijd, moeder werd 36, vader 51 jaar. Op zijn 26ste was zoon Peter alleen op de wereld. Dat zou je op bijgaande foto niet vermoeden. Deze foto is gemaakt op de dag van de gouden bruiloft van Jan Verschuuren en Dientje Vermeer op 5 november 1965. Deze foto is genomen op de speelplaats van de Wichelroede. Iedereen is herkenbaar en vooraan in het midden zit het trotse gouden paar. Het is allemaal familie, maar hoe kom je aan zoveel familie?

Jan Verschuuren en Dientje Vermeer hadden 17 kinderen. Op deze foto staan er 13, van oud naar jong, van rechts naar links: Marie trouwde Piet van Iersel, Mien trouwde Toon Brekelmans (de schilder die we eerder in deze presentatie hebben gezien), Nelly trouwde Noud Kemps, Jan trouwde Maria van Erp, Corrie trouwde Cor van Lieshout, slager Pieter trouwde Toos Aarts, Ad trouwde Mien van Rooij, Diny trouwde Niek Deenen, Net trouwde Mari van Ingen, Kees trouwde Ciska de Weijer, Luce trouwde Jan van Kempen uit Kaatsheuvel, Wim trouwde Riet van Broekhoven en Jo trouwde Sientje van Berkel.

De Weijer

De familie De Weijer komt van origine uit Uden. Peter de Weijer uit Uden trouwde Johanna Maria Boers en vestigde zich in Udenhout als houtzager. Het gezin telde drie zussen die alle drie naar het klooster gingen en alle drie bij de zusters van Dongen: zuster Hermine, zuster Ephrem en zuster Borgromea. Van de zonen uit het gezin zijn er drie met een nageslacht in Udenhout.

Zoon Adriaan de Weijer werd klompenmaker, woonde tegenover het kasteel aan de Schoorstraat en is voorvader van onder andere onderwijzer Jef de Weijer.

Zoon Cornelis werd ook houtzager en hij is de voorvader van onder ander Cees de Weijer van de meubelzaak en Lies de Weijer die trouwde met Harrie van den Bersselaar.

Zoon Frans de Weijer trouwde op 22 oktober 1888 met Adriana van Riel en het pasgetrouwde stel kon aan de slag op ’t Gommelen, waar ze een café hadden, maar ook een houtzagerij en een klompenmakerij.

Op deze foto ziet u Frans de Weijer, die al vroeg weduwnaar was, met zijn kinderen op bezoek bij zijn drie zussen, de zusters Hermine, Ephrem en Borgromea.

De Werdt

De familie De Werdt woonde al eind 18de eeuw in Udenhout, om precies te zijn: zij waren de uitbaters van een café aan de Oude Bosschebaan dat later de naam De Rustende Jager kreeg. Daarna gaat de familie naar Helvoirt. In 1914 vestigde Cornelis de Werdt en zijn vrouw Johanna Dekkers zich in Haaren, aan het Holleneind, tegenover de Laan van Assisië, aan de andere kant van de snelweg. Daar woonde hij dicht bij zijn werkgever Huize Assisië. Cornelis de Werdt stierf jong en zijn weduwe besloot het huis in Haaren te verkopen en voor haar en haar twee zonen Jos en Piet een nieuwe woning te bouwen in Biezenmortel. Dat werd een huis in de Winkelschehoek, opgeleverd in 1931. Op de foto ziet u de weduwe De Werdt – Dekkers met haar twee zonen.

De twee broers Jos en Piet de Werdt zijn beiden in het voetspoor van vader getreden, zijn gaan werken op Huize Assisië en beiden hebben er 50 jaar gewerkt. De getoonde foto is bij een gelegenheid gemaakt voor het hoofdgebouw van Huize Assisië. Tweede van rechts is Jos de Werdt, tweede van links zijn vrouw Fien Kremers, in het midden Joke de Werdt, links zijn broer Piet de Werdt en rechts hun oom Driek Verhoeven, die ook op Assisië werkzaam was.

Drie boeken

Beste mensen, tot zover de presentatie van de 17 families in deel 3. Voor ons als Schrijversteam van ’t Schoor komt er een eind aan een project dat zo’n 10 jaar in beslag heeft genomen. Maar generaties na ons hebben van de 55 families in de driedelige serie “Unentse families” wel een geweldige informatiebron tot hun beschikking. Dat geeft een heel goed gevoel. En het geeft ook een heel goed gevoel dat we zulke mooie boeken mogen maken, flinke omvangrijke boeken met heel veel foto’s. De drie boeken tezamen tellen 55 families, 954 pagina’s en ongeveer 1900 foto’s. Ik denk, een prachtig document.

We zijn bezig om alle beschikbare informatie ook op onze website te plaatsen, bij de menukeuze Genealogie.

Deel 3

Beste mensen, het boek “Over Unenste families deel 3” is vanaf morgen te koop van 10 tot 4 op ons heemcentrum aan de Schoorstraat 2 achterom, maar ook bij onze verkooppunten Fotogalerie Angelique, Hoppenbrouwers en Top Toys Nogmaals in Udenhout en bij bakker Geerts in Biezenmortel. Het boek kost 20 euro.

Dames en heren, dan is het een mooi gebruik om een eerste boek te overhandigen. Dat ga ik zo meteen ook doen. Maar eerst enkele huishoudelijke opmerkingen voor de aanwezigen hier in de zaal.

Het boek is zo meteen te koop achter in de zaal. En ik wil u vragen: Niet allemaal tegelijkertijd. Houdt anderhalve meter afstand en betaal zoveel mogelijk gepast of met uw pas. Het is jammer, maar het is op dit moment de standaardregel voor de horeca dat gasten aan hun tafel blijven. Als u nog iets wil drinken – op uw eigen kosten – dan komt de bediening graag bij u langs of u gaat meteen na het kopen van de boeken naar het café waar u op 1,5 meter afstand ook nog gezellig met elkaar een praatje kunt maken.

Eerste boek

Beste mensen, dan over naar het eerste boek. We hebben als Schrijversteam van ’t Schoor een megaproject afgesloten, dat ons tien jaar en sommigen van ons veel langer heeft beziggehouden. Er ligt nu een driedelig werk met in totaal 55 Udenhoutse families, hoe lang zij in Udenhout wonen, hun werk, hun nevenactiviteiten, de stambomen en kwartierstaten. Als in de toekomst Udenhouters op zoek gaan naar hun herkomst, dan kunnen we heel veel mensen voorzien van veel informatie of tenminste een eind vooruithelpen. Het draagt bij aan je band met Udenhout, nu en nog vele decennia. Vandaar dat we graag het eerste boek aanbieden aan de Dorpsraad, met aan de waarnemend voorzitter Cees de Graaf. Cees mag ik je vragen naar voren te komen.

We hebben een tekst in het boek geschreven: 't Schoor, het heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, heeft vandaag een meerjaren-megaproject afgerond. Vele jaren studie hebben geleid tot drie boeken "Over Unentse families". 55 Families uit Udenhout en Biezenmortel vinden in de toekomst, op papier of via internet, grote delen van hun familiegeschiedenis, hun herkomst, de stamboom en bijzondere verhalen. Het draagt bij aan ambities die de Dorpsraad voorstaat: verbondenheid met het dorp waar je woont en/of waar je bent geboren.

Udenhout, 11 september 2020

Cees, ik mag je het boek niet geven. Maar het ligt daar en ik wil je vragen het daar te pakken. En ik nodig je graag uit een woordje te zeggen.

Vlag ‘t Schoor

Dames en heren, ik dank u allen voor uw aanwezigheid hier, voor het met ons meekijken thuis, en wellicht tot morgen als u een boek komt kopen of tot een ander moment op ons ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel. En voor nu: Houdt anderhalve meter afstand. Ik dank u voor uw aandacht.