Mutsaerts & Zonen, N.V. wollenstoffenfabriek Frans

	Wollenstoffenfabriek Frans Mutsaerts & Zonen
	Foto van de imposante gevel langs het spoor
Type bedrijf	Wollenstoffenfabriek
Vestigingsadres	M 754, wordt later: Spoorlaan 158
Datum oprichting	1-1-1890
Datum opheffing	6-4-1965
Eigenaars / oprichters	De oprichtende vennoten waren: Johannes Franciscus Mutsaerts sr (1833 -1901) Johannes Franciscus Mutsaerts jr (1863-1957; commissaris 1929-1957) Fredericus Cornelis Jacobus Mutsaerts (1868-1920) [2]
Herkomst eigenaars / oprichters	Tilburg
Herkomst vreemd kapitaal	Voor zover na te gaan was er alleen vlak voor de sluiting in 1965 een obligatielening van fl 368.000. Tussen 1921 en 1934 bedroeg het maatschappelijk kapitaal fl 3.000.000 [10].
Innovatieve aspecten	De firma Frans Mutsaerts & Zoon was de eerste fabriek in Tilburg waar machinale weefgetouwen werden geplaatst. Die werden rond 1890 geleverd door IJzergieterij De Bruine-Kops in Breda [7].

Deze fabriek is onderzocht door Meer, Peter van. Ingevoerd door Vorst, Willem van de

Algemene omschrijving

J.F. Mutsaerts Sr. kocht op 9 mei 1885 de onverdeelde helft van de stoomfabriek met machinale weverij te Tilburg van de firma L.V. Ledeboer en Zonen. Hij was al als vennoot betrokken bij de activiteiten. Het bedrijf met spinnerij, weverij en appretuurafdeling, waar strijkgarenweefsels zowel als kamgarenweefsels voor dames- en herenbovenkleding worden vervaardigd In 1889 werd de firma omgezet in Frans Mutsaerts & Zonen onder bijvoeging van voorheen L.V. Ledeboer & Zoonen [6].

Frans Mutsaerts & Zn. werkte samen met andere Tilburgse bedrijven, zoals Van Dooren & Dams aan het Korvelplein. Er vond informatie-uitwisseling over productietechnieken plaats en overheidsopdrachten voor uniformstoffen werden met andere bedrijven gedeeld. Kamgaren werd ingekocht bij bedrijven als Swagemakers-Bogaerts en Pessers-van Zuylen [5].

Het pand van Frans Mutsaerts & Zn. was centraal gelegen op de hoek van de Noordstraat en de Spoorlaan, bij de spoorwegovergang naar de Gasthuisstraat. In 1894 was het het op twee na grootste bedrijf in Tilburg. Met de praktische ligging aan de Spoorlaan is het honderd jaar lang het enige textielbedrijf geweest met een eigen spooraansluiting tot op het bedrijfsterrein.

De leden van de familie Mutsaerts speelden altijd een prominente rol in de Tilburgse gemeenschap. Zij waren betrokken bij inzamelingsacties voor (religieuze) doelen ten bate van de Tilburgse bevolking en hadden zitting in besturen van diverse katholieke organisaties. Ook waren zowel J.F. jr als J.A.J.M. Mutsaerts voorzitter van de Vereeniging van Tilburgsche Fabrikanten van Wollen Stoffen. De laatste was bovendien voorzitter van de Federatie Nederlandse Wolindustrie en van de Algemene Vereniging voor Wolhandel en Wolindustrie.

Door de grootte van het bedrijf gingen verschillende regionale of landelijke stakingsacties, zoals die van 1915, 1917 en 1934/35 niet aan het bedrijf voorbij.

13 juli 1959 werd de N.V. Administratiekantoor Wollenstoffenfabriek Frans Mutsaerts en Zonen opgericht, die zich tot doel stelde het uitgeven van certificaten tegen originele aandelen N.V. Wollenstoffenfabriek Frans Mutsaerts en Zonen en het verrichten van handelingen, welke daarmee onmiddellijk verband houden. In de directie: Johannes Franciscus Gerardus Maria Mutsaerts, Johannes Godefridus Van Neerven uit Eindhoven, Ernest Henricus Maria Mutsaerts, Arthur Constant Marie Jurgens uit Nijmegen en als commissaris Johannes Philippus Maria van Campen uit Nijmegen Een poging om het geïnvesteerde geld te redden? 6-4-1965 productie gestaakt; de akten die daarop betrekking hebben zijn zoek bij het BHIC (inventarisnummer 5371) of nog niet openbaar (rechtbank Breda, kantongerecht Tilburg) [4],[9]. Het kantoor werd in 1966 na het faillissement opgeheven [8].

In het onderzoek naar de ondergang van de Tilburgse textielindustrie vertelde een van de geïnterviewden die bij Mutsaerts gewerkt heeft, dat er verschillende zonen in het bedrijf werkten en ruzies kregen. Dat zou de ondergang van het bedrijf hebben betekend [3].

Familieverbanden

Allen uit de familie Mutsaerts:
- één grootvader: Johannes Franciscus sr
- twee zonen: Johannes Franciscus jr en Wilhelmus Josephus Franciscus
- vier kleinzonen: Joannes Franciscus Gerardus Maria, Ernest Henricus Maria, Josephus Albertus Johannes Maria en Leon Gustave Louis Marie

Na de oprichting maakten gedurende langere of kortere tijd deel uit van de directie:
Joannes Franciscus Gerardus Maria Mutsaerts (1921-1974)
Wilhelmus Josephus Franciscus Mutsaerts (1921-1923)
Ernest Henricus Maria Mutsaerts (1924-1962)
Josephus Albertus Johannes Maria Mutsaerts (1932-1965)
Leon Gustave Louis Marie Mutsaerts (1934-1969)

Gezinskaarten

Opmerkingen

De Agentuur- en Commissiehandel Fr. Mutsaerts, opgericht 1-10-1945 is eigendom van één van de zonen van Frans Mutsaerts sr, namelijk Franciscus Wilhelmus Antonius Maria Mutsaerts. Deze handelde in textiel. Per 1 januari 1955 werd de firma opgeheven en er is, voor zover na te gaan, geen directe link met de wollenstoffenfabriek [1].

In 1962 kocht de gemeente al een deel van de fabriek om de Spoorlaan te verleggen en door te kunnen trekken. Het fabrieksgedeelte, waarin zich de weverij-voorbereiding, het laboratorium en de garenadministratie bevonden, werd afgebroken en die afdelingen werden in een nieuw gebouw op het terrein ondergebracht. De fabriekcomplexen hadden een oppervlakte van ongeveer 12.000 m². De gebouwen werden in de jaren zeventig gesloopt en gedeeltelijk verbouwd. In 1984 waren in de voormalige gebouwen van Frans Mutsaerts het Nieuwsblad, een Bowling B.V. en een garagebedrijf Obam Tilburg gevestigd.

Op 6 april 1965 werd besloten de productie te staken, waarbij 175 mensen op straat kwamen te staan. De akten die daarop betrekking hebben zijn zoek bij het BHIC (inventarisnummer 5371) of nog niet openbaar (rechtbank Breda, kantongerecht Tilburg) [9]. In 1999 werd In de muur van de garage een gedenksteen ontdekt, die een belangrijk stuk geschiedenis van de fabriek in zich draagt. Deze steen werd in 1916 ingemetseld bij een uitbreiding van de fabriek. Op 29 december werd deze door twee telgen uit de familie Mutsaerts aan het Textielmuseum geschonken. Die bevindt zich daar nu in de collectie industrieel erfgoed. Op de steen staat de naam van Antonius Norbertus Franciscus Cornelis Maria Mutsaerts, zoon van Antonius Norbertus Maria Mutsaerts en Maria Josephina Leonora van Spaendonck, die verder niet betrokken waren bij Frans Mutsaerts & Zonen.

Ingemetselde steen uit 1916

Foto van een originele enveloppe uit het bezit van het Textielmuseum

Bronnen

BHIC, Handelsregister Kamer van Koophandel Tilburg e.o. Toegang 404 A, dossier 6182 nr 738 akte A
Regionaal Artchief Tilburg, toegang 115 Van de Mortel 1895 akte 52 dd 7-2-1895
De ondergang van de Tilburgse textielindustrie. Tilburg : Katholieke Hogeschool, 1980.

Deel 1.

P.J.M. van Gorp. Tilburg, eens de Wolstad van Nederland. Eindhoven : Bura boeken, 1987.
Frans Kense. Tilburg wolstad : herinneringen aan een glorietijd. Den Bosch : Heinen, 2007
Nieuwe Tilburgsche Courant 1-1-1890, 9-11-1940
Nederlandsche Staatscourant 10-9-1959 nr 175 bijvoegsel nr 2019
De Tijd Maasbode 6-4-1965
Nieuwsblad van het Zuiden 5-6-1965

Navigatie

Hulpmiddelen