Messel, Eugène Samuel van

	Juwelier J. van Messel
	Advertentie in het Nieuwsblad van het Noorden, 20-2-1915, van juwelier J. van Messel

	Eugène Samuel van Messel
	Afbeelding gewenst
Volledige namen	Eugène Samuel van Messel
Geboortedatum	16-09-1898
Geboorteplaats	Rotterdam
Adres	Noordstraat 79a
Woonplaats	Tilburg
Burgerlijke staat	Gehuwd
Naam echtgeno(o)t(e)	Antje Mogendorff
Beroep	Juwelier
Overlijdensdatum	08-05-1945
Plaats van overlijden	Extern Kommando Oranienburg (DE)

Geef de oorlog een gezicht!

Kun jij ons helpen met het schrijven van het levensverhaal van deze persoon?

Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. We willen door hun verhaal te vertellen de slachtoffers eren en de herinnering levend houden

Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant en we streven er naar van ieder een levensbeschrijving en foto op te nemen.

Helaas hebben we van sommigen maar beperkte of soms helemaal geen informatie. We hebben jouw hulp nodig deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s. We ontvangen je reactie graag via info@regionaalarchieftilburg.nl o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers.

Messel, Eugène Samuel van (geb. 16-09-1898 in Rotterdam, gest. Extern Kommando Oranienburg (DE) 08-05-1945), juwelier. Zoon van Jacob van Messel (1872–1938) en Henriëtte Meijer (1868–1943). Getrouwd op 10-08-1927 met Antje Mogendorff (Hengelo 10-11-1905, Rotterdam 14-10-1956). Zij kregen twee zoons. Van Messel overleed op 8 mei 1945 in het Extern kommando Oranienburg.

Achtergrond

Eugène Samuel van Messel werd op 16 september 1898 in Rotterdam geboren als zoon van Jacob van Messel en Henriëtte Meijer. Hij was enigst kind. Jacob van Messel had een juwelierszaak aan de Hoogstraat 196 in Rotterdam. Paula Meijer, een nicht van moederskant, woonde een tijd bij hen in huis.
Eugène van Messel trouwde op 10 augustus 1927 in Hengelo met Antje Mogendorff. Zij kregen twee zoons, Jacob (Jaap) (Rotterdam 25-04-1930, Londen 03-11-2011) en Eliezer (Ies) (Rotterdam 22-09-1933).

Arrestatie en deportatie

Het uit Rotterdam afkomstige Joodse echtpaar Van Messel dook met hun twee zoons onder in Tilburg. Op 14 januari 1944 werd het echtpaar bij Tuerlings aan de Noordstraat 79a door de agenten Gerrits en Thijssen aangehouden. Ze hadden persoonsbewijzen op naam van J. Melchers en A. van Bremen, ondertekend door Wim Berkelmans, ambtenaar bij de afdeling Bevolking, Burgerlijke Stand en Militaire Zaken van de gemeente Tilburg. De persoonsbewijzen waren afgegeven door Van Beek, een collega van Gerrits. Omdat vermoed werd dat de persoonsbewijzen vals waren had Gerrits de geboorteakten opgevraagd. Als de vervalsing uitkwam, zou dat zeer ernstige gevolgen kunnen hebben voor Berkelmans en Van Beek.^[1]

Het echtpaar Van Messel was inmiddels ingesloten op het Tilburgse politiebureau. Wegens ziekte wordt Antje van Messel op 31 januari opgenomen in het ziekenhuis. Op 1 maart is zij weer hersteld en keert zij terug naar de politiecel. Op 4 maart wordt zij opnieuw opgenomen in het ziekenhuis en op 1 april weer ontslagen. Op 3 april wordt het echtpaar naar de SD in Den Bosch overgebracht en daar ingesloten. Op 8 mei worden ze overgebracht naar Westerbork (barak 72). Vandaar zijn Eugène van Messel en zijn vrouw op 19 mei 1944 gedeporteerd naar Bergen-Belsen. Eugène van Messel overleed op 8 mei 1945 in het Extern kommando Oranienburg nabij Berlijn. Hij werd 47 jaar.

Zijn vrouw Antje kwam eind 1944 in Ravensbrück terecht maar overleefde de Sjoa. Via Zweden keert zij op 12 augustus 1945 terug in Nederland.^[2] Haar zoons overleven de oorlog op hun onderduikadressen in Tilburg.^[3]

Gebeurtenis

Deportatie en vernietiging Joodse volksdeel Tilburg.

Bronnen

Stadsarchief Rotterdam

Toegang 999-09 Burgerlijke Stand Rotterdam, overlijdensakten, akte 1949.20

literatuur

J. Bader, Kroniek van 'n Vervolging, Joden in Tilburg, Waalwijk en omstreken (Soesterberg 2018).
Rob van Putten, ‘Piet Gerrits, Tilburgs meest gehate politieagent’, Tilburg. Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur, jrg. 37 (2019), nr.2, 79-90.

Externe links

Noten

↑ De arrestatie van het echtpaar Van Messel leidde tot de mislukte moordaanslag op politieagent Piet Gerrits die zes verzetsmensen, waaronder Wim Berkelmans, het leven kostte.
↑ Antje Mogendorff was een dochter van Israël Mogendorff (*1875) die met zijn vrouw Cato Kets de Vries (*1879) en hun zoon Abraham (*1911) in Tilburg ondergedoken waren in de Vredeman de Vriesstraat. Zij zijn op 9 augustus 1944 gearresteerd. Het echtpaar werd in Auschwitz vermoord, de zoon kwam om in Stuttgart.
↑ Jaap bij Leene aan de Burgemeester van Meursstraat 19 en Ies bij Tuerlings aan de Noordstraat 79a.

[1] De arrestatie van het echtpaar Van Messel leidde tot de mislukte moordaanslag op politieagent Piet Gerrits die zes verzetsmensen, waaronder Wim Berkelmans, het leven kostte.

[2] Antje Mogendorff was een dochter van Israël Mogendorff (*1875) die met zijn vrouw Cato Kets de Vries (*1879) en hun zoon Abraham (*1911) in Tilburg ondergedoken waren in de Vredeman de Vriesstraat. Zij zijn op 9 augustus 1944 gearresteerd. Het echtpaar werd in Auschwitz vermoord, de zoon kwam om in Stuttgart.

[3] Jaap bij Leene aan de Burgemeester van Meursstraat 19 en Ies bij Tuerlings aan de Noordstraat 79a.

[1]

[2]

[3]

Navigatie

Hulpmiddelen