Marketing en communicatie
Onder de vlag van communicatie en marketing gaat anno 2023 een waaier aan activiteiten schuil: van internationale werving tot en met de Kinderuniversiteit die probeert om de belangstelling van kinderen voor wetenschap te prikkelen.
Afdelingen die zich professioneel met communicatie bezighouden, ontstonden op de universiteiten in de jaren zestig en zeventig. De belangrijkste taak was de voorlichting aan aankomende studenten. Dat gebeurde op de campus, in de vorm van voorlichtingsdagen, maar ook op middelbare scholen. Vaak gingen wetenschappers mee om scholieren te informeren en te enthousiasmeren voor hun vakgebied. Dergelijke activiteiten hebben ook een economische grondslag aangezien de bekostiging van universiteiten mede afhangt van het aantal ingeschreven studenten. De activiteiten werden in het begin vooral ‘centraal’ georganiseerd door de afdeling Pers & Voorlichting. Aan het hoofd stond van 1981 tot 2000 de kleurrijke Maurice Ackermans tevens woordvoerder van het CvB.
Het aantal studenten aan de universiteit nam tussen 1975-1985 toe van 3.500 naar 6.500 studenten, vooral door de naoorlogse geboortegolf. Ondanks die groei kon aan het zelfbeeld en het imago van de instelling wel het nodige worden verbeterd, zo vond het CvB. In 1988 startte de toenmalige Katholieke Universiteit Brabant met een advertentiecampagne om de naamsbekendheid en het imago wat op te krikken. De KUB formuleerde voor het eerst een beleid voor public relations, en presenteerde zich als “dynamische, jeugdige en sprankelende universiteit”. Het leverde de instelling geen windeieren op, want tegen de landelijke tendens in bleef de instroom stijgen. De aanwas had vooral een regionaal karakter (Noord-Brabant, Limburg) en werd door de afdeling beschouwd als de “laatste fase van de Brabantse emancipatie”; ook studenten uit milieus waar traditioneel niet ‘gestudeerd’ werd, vonden hun weg naar de universiteit. Toen de instroom weer afnam, werd dat vooral geweten aan het wat grijze imago van de stad Tilburg. Een nieuwe aanpak moest afrekenen met dat beeld. Begin jaren negentig werd onder meer tekenaar Peter van Straaten ingeschakeld voor de campagne ‘Het is hard studeren in Tilburg’.
In die periode begonnen ook faculteiten zich met voorlichting en public relations te bemoeien door eigen communicatieafdelingen op te richten. Zo hadden de economen rond 2008 een afdeling met tien medewerkers. Afstemming werd meer en meer een punt van aandacht. In de zoektocht naar een gemeenschappelijk verhaal profileerde de KUB zich in 1994 voor het eerst als ‘universiteit voor mens- en maatschappijwetenschappen’.
Voor de marketing werd dankbaar gebruik gemaakt van een aantal successen dat wetenschappers boekten in opkomende rankings en van de komst van high tech voorzieningen zoals de nieuwe universiteitsbibliotheek in 1992. De landelijke bekendheid nam zienderogen toe doordat ook wetenschappers zich nadrukkelijker in de media manifesteerden. Bungelde de KUB in 1996 nog vrijwel onderaan in verkiezingen van ‘beste universiteiten’, rond de eeuwwisseling eindigde de universiteit steevast in de top.
Het toenemende belang van public relations en corporate communication komt tot uiting in een naamswijziging van de afdeling tot ‘Voorlichting & Externe Betrekkingen’ (VEB) met eerst Maurice Ackermans en later Jolanda van den Broek als hoofd. Niet alleen studie- en persvoorlichting, maar ook het web, wetenschapscommunicatie, de relatie met alumni en interne communicatie zijn dan takken van sport bij de uitdijende afdeling waar dan iets meer dan twintig mensen werken, exclusief de voorlichters bij de faculteiten.
In 2002 krijgt de afdeling te maken met een nieuwe naamgeving: de Katholieke Universiteit Brabant maakt plaats voor de Universiteit van Tilburg. Onder leiding van de eerste vrouwelijke CvB-voorzitter Yvonne van Rooy, wordt een nieuwe ‘open’ huisstijl en een nieuw beeldmerk geïntroduceerd. De instelling houdt weliswaar de katholieke signatuur*, maar heeft met de nieuwe naam duidelijk een grotere – ook internationale – omgeving op het oog als het gaat om werving en positionering. Als in 2004 wordt gestart met Engelstalige opleidingen (eerst bij de economen, later ook bij de andere faculteiten) komt de internationale marketing op gang (zie ook instroom* en internationalisering*) zowel bij de faculteiten als op ‘centraal niveau’.
Als de onderlinge afstemming steeds meer een vraagstuk wordt, besluit het CvB in 2008 tot een reorganisatie. Daarbij komt het niet tot volledige integratie, wat wel gebeurt na de zogenoemde BEST-operatie in 2014. Als gevolg daarvan ontstaat een nieuwe divisie genaamd Marketing en Communicatie (M&C), anno 2023 onder leiding van Piet van Ierland. In de divisie M&C zijn anno 2023 de volgende afdelingen ondergebracht: Marketing & Recruitment (nationale en internationale werving), Web & Marketing Technology, External & Campus Communications, Studium Generale en Development & Alumni Relations Office. M&C telt anno 2023 ongeveer 75 formatieplaatsen.